A465: rhan 5 a 6 Dowlais Top i Hirwaun

Pam rydym yn ei wneud

Yr amcanion yw:

• gwella llif y traffig a'i gwneud yn fwy diogel i oddiweddyd
• gwneud y ffordd yn fwy diogel, yn enwedig o gwmpas cyffyrdd ac ardaloedd â gwelededd gwael
• gwella mynediad at wasanaethau, swyddi a marchnadoedd allweddol sy'n cefnogi mewnfuddsoddiad i ardaloedd fel Ardal Fenter Glyn Ebwy.

Cynnydd presennol

Dechreuodd y prif waith ym mis Mai 2021.

Mae'r gwaith wedi cynnwys:

• gwrthgloddiau mewn lleoliadau allweddol
• symud cyfleustodau gan gynnwys: dŵr, nwy, trydan, telathrebu, draenio
• gosod mesurau rheoli dŵr
• adeiladu cwlfertau
• gwaith amgylcheddol, gan gynnwys:
  • creu cynefinoedd newydd ar gyfer madfallod cribog mawr, pathewod, cornchwiglod ac ystlumod
  • plannu 1,200 o goed i greu coetir newydd ger Crematorium Road
  • plannu bit scabious y diafol i annog cadwraeth gloÿnnod byw britheg y gors
  • gosodwyd dros 78 o focsys ystlumod
• gosod cylchfannau dros dro yn Nowlais i ddarparu lle ar gyfer adeiladu 2 drosbont
• adeiladu dwy bont yn Nowlais ar gyfer y gyffordd newydd
• gosod pont droed yn Dowlais Ponds
• adeiladu pont gyntaf ar stryd Jones yn Pant
• adeiladu ail bont newydd ar stryd Jones yn Pant
• adeiladu wal cadw ffordd ymadael yng nghyffordd y Tywysog Charles
• dymchwel pont ar ffordd Pant
• dechrau gwaith i gryfhau ac ehangu traphont Taf Fechan
• gosod pont droed dros dro yng Nghefn Coed
• gosod seilbyst ar ochr ddeheuol a gogleddol yr A465 yng Nghefn Coed i lledu ar gyfer y ffordd osgoi newydd
• cwblhau seilbyst ar bont Heol Fawr yng Nghefn Coed
• gosod pileri i gefnogi'r bont newydd yn Taf Fawr
• adeiladu deciau ffyrdd ar y bont newydd yn Taf Fawr
• adeiladu pont dros yr A470
• A470 i’r gogledd o’r gyffordd ar y gylchfan ar yr A465 wedi’i symud i drychiad newydd
• gwella’r gyffordd â'r A470 a'r Stryd Fawr Uchaf
• pont ar gyfer y ffordd ymuno a waliau cynnal i'r dwyrain o Nant Ffrwd
• trawstiau wedi'u gosod ar gyfer prif bontydd ffordd ddeuol yr A465 Nant Ffrwd
• adeiladwyd rhan i'r de o danffordd Court Farm
• adeiladu pontydd yn Nant Melyn, Nant Moel a Chwm Nedd
• pont wedi'i dymchwel yng Nghwm Nedd
• adeiladu dau gylchfan newydd yng Nghroesbychan
• adeiladu traphont newydd yn Nant Hir
• gosod pont droed yn Hirwaun
• cwblhau seilbyst yn Nhrewaun
• adeiladu waliau cynnal yn Nhrewaun
• adeiladu pont newydd a fydd yn rhoi mynediad i Ffordd Fferm Wynt yn Hirwaun
• adeiladu pont dwyrain Trewaun
• adeiladu pont gorllewin Trewaun a’i hagor i draffig
• agor cylchfannau newydd ar Ffordd Merthyr a Ffordd Amlosgfa
• agor dwy gylchfan newydd ar gyffordd y Rhigos

Gwaith sy’n parhau

• adeiladu tanffordd Nant Moel
• cyflwyno mesurau dros dro ar yr A465 rhwng Hirwaun (Trewaun) a thramffordd cyn gwaith cloddio ar gyfer y ffordd newydd
• gosod draeniad newydd o dan Hirwaun Road
• aildrefnu’r traffig yn Rhigos i ganiatáu adeiladu cyffordd newydd
• adlinio traffig yr A465 mewn lleoliadau ar hyd y llwybr 11-milltir
• cyffordd Rhigos
• cyffordd Dowlais
• cyffordd Hirwaun / Trewaun
• gosod cyfleustodau ym Mhont y Stryd Fawr yng Nghefn Coed
• cwblhau gwaith adeiladu dec ffordd ar bont Taf Fawr
• ehangu a chryfhau traphont Taf Fechan yng Nghefn Coed

Rydym yn gweithio ar:

• Cyffordd y Rhigos (Cylchfan Heol y Rhigos/A465)
• Cyffordd Hirwaun (cylchfan Heol Hirwaun/Heol Aberhonddu/A465)
• Afon Cynon i Gwm Nedd
• Cyffordd Croesbychan
• Cyffordd Baverstock i Heol Abertawe
• Cyffordd A465/A470
• Cefn Coed
• Cyffordd ysbyty’r Tywysog Siarl
• Ystâd ddiwydiannol y Pant
• Cyffordd Dowlais Top

Amserlen

Arddangosfeydd cyhoeddus: diwedd 2015
Cyhoeddi Gorchmynion drafft a’r datganiad amgylcheddol: haf 2017
Cyhoeddi gorchmynion atodol drafft a datganiad amgylcheddol atodol: dechrau 2018
Ymchwiliad cyhoeddus lleol: gwanwyn 2018
Penderfyniad y Gweinidog: dechrau 2019
Llunio’r Gorchmynion: gwanwyn 2019
Cyhoedd i Gorchmynion Atodol drafft (Rhif 1): hydref 2019
Llunio Gorchmynion Atodol (Rhif 1): haf 2020
Cyhoeddi Gorchmynion Atodol drafft (Rhif 2): hydref 2020
Caffael contractwyr: hydref 2020
Dechrau’r gwaith adeiladu: yn gynnar yn 2021
Gorffen rhan newydd y gefnffordd: canol 2025

Y camau nesaf

Bydd y prif waith adeiladu yn dechrau yn ystod 2021. Bydd hyn yn cynnwys:

• adeiladu pontydd yn Nwyrain Afon Hirwaun, Tramffordd (Pont Droed), Rheilffordd Cwm Nedd, Nant Hir, Nant Ffrwd, Taf Fawr a Dowlais
• adeiladu danffordd newydd yn y Court Farm
• symud coetir hynafol yng Nghroesbychan a dechrau adeiladu cyffordd newydd Croesbychan
• adeiladu ffordd newydd o Abertawe a'r gyffordd newydd yn Baverstock
• adeiladu ffordd dros dro ar yr A470 i ddarparu lle ar gyfer adeiladu'r ffordd newydd
• cryfhau ac ehangu pont Taf Fechan
• dechrau adeiladu cyffordd newydd y Tywysog Charles
• adeiladu ffordd ochr newydd ar Ystâd Ddiwydiannol Pant
• adeiladu'r ffordd newydd tua'r gorllewin rhwng ffordd Bryniau a Ffordd y Pant er mwyn galluogi adeiladu pont newydd a wal gynnal yn Ffordd y Pant

Beth rydym yn ei wneud

Enw'r prosiect ffordd hwn yw adran A465 Blaenau'r Cymoedd 5 a 6. Bydd y prosiect yn ymestyn rhwng Hirwaun a Dowlais Top am 11 milltir (17.7km).

Bydd yn gadael ffordd bresennol yr A465 rhwng cyffyrdd Hirwaun a Threwaun am tua milltir (1.4km) a rhwng Traphont Taf Fechan a llwybr i Fferm Gurnos am tua hanner milltir (0.8km).

Bydd y ffordd newydd yn ffordd ddeuol 70mya gyda 6 chyffordd.

Bydd slip ffyrdd ar ffordd yr A465, ac oddi arni, yn cysylltu'r ffyrdd sy'n ymuno.

Sut gwnaethom ymgynghori

Buom yn ymgynghori ar welliannau i'r A465 rhwng Y Fenni a Hirwaun ym 1994 fel rhan o'r broses i ddatblygu'r llwybr a ffefrir ar gyfer y prosiect cyfan.

Fe wnaethom gynnal arddangosfeydd gwybodaeth i'r cyhoedd ym mis Rhagfyr 2015. Yn y digwyddiadau hyn fe wnaethom gyflwyno’r dyluniad a wnaed yn yr 1990au ac amlygu mannau lle rydym yn ystyried opsiynau i wella'r dyluniad hwn.

Rydym wedi cynnal cyfres o gyflwyniadau i grwpiau diddordeb lleol a chyfarfodydd gyda thirfeddianwyr lleol, busnesau a rhanddeiliaid allweddol eraill. Rydym wedi defnyddio'r rhain i gasglu gwybodaeth a deall sut mae'r cynigion yn cyd-fynd â blaenoriaethau, amcanion a pholisïau lleol.

Fe wnaethom gynnal cyfres o arddangosfeydd ynghylch y gorchmynion drafft ym mis Awst 2017.

Cynhaliwyd Ymchwiliad lleol cyhoeddus ym mis Ebrill a Mai 2018.