Trwy gadw at fesurau bioddiogelwch da, byddwch yn eich diogelu chi'ch hun a'ch stoc.
Trwy gadw at fesurau bioddiogelwch da, byddwch yn eich diogelu chi'ch hun a'ch stoc rhag:
- clefydau
- plâu
- biofrawychiaeth
Mae clefydau'n cael eu lledaenu mewn sawl ffordd, gan gynnwys trwy:
- symud anifeiliaid, pobl a pheiriannau rhwng ac o fewn ffermydd
- cyflwyno anifeiliaid newydd
- dod i gysylltiad â stoc cymdogion
- eu halogi gan fermin ac adar gwyllt
- anifeiliaid yn yfed o afonydd a nentydd sydd wedi'u halogi
Beth y dylwn ei wneud?
I gadw'n fioddiogel, cadwch at y canlynol:
- peidiwch â gadael i haint ddod i'ch fferm na'i ledaenu o gwmpas eich fferm, ar eich dillad, esgidiau na'ch dwylo
- cyfyngwch ar nifer y bobl a pheiriannau sy'n cael dod i'ch fferm a'u rheoli wedi iddyn nhw gyrraedd
- cadwch mynedfeydd, mannau parcio, buarthau, storfeydd a mannau bwydo yn lân a thwt
- gofalwch fod gennych olchwr pŵer, brwsys, pibau dŵr, dŵr a diheintydd a bod ymwelwyr yn eu defnyddio
- cadwch siediau'r anifeiliaid yn lân ac wedi'u hawyru'n dda - peidiwch â'u gorlenwi
- peidiwch â rhannu offer chwistrellu a dosio - os yw'n amhosib peidio, golchwch a diheintiwch nhw.
- golchwch a diheintiwch offer a pheiriannau'r fferm (yn enwedig os ydych yn eu rhannu â ffermwr arall) - gofalwch fod contractwyr yn gwneud hefyd
- rhowch ddiet gytbwys a maethlon i'ch anifeiliaid - peidiwch â'u bwydo â llaeth amrwd ag iddo gyfrif celloedd uchel
- gofalwch eich bod yn gwybod hanes yr anifeiliaid rydych yn eu prynu (hanes profion, sticeri pasbort TB a ChECS)
- lluniwch gynllun iechyd â'ch milfeddyg, gan gynnwys ynysu stoc newydd neu stoc sy'n dychwelyd
- rhwystrwch unrhyw gysylltiad â stoc cymdogion - cadwch eich ffensys mewn cyflwr da
- cynhaliwch raglenni rheoli plâu
- gosodwch ffens o gwmpas pyllau dŵr, nentydd ac afonydd - gofalwch fod y dŵr mewn cafnau'n ffres a glân
- rhowch rwydi am byllau dŵr rhag i adar gwyllt ddod i fwydo - rhowch fwyd a dŵr i'ch adar mewn mannau caeedig
- cadwch eich stoc draw oddi wrth slyri sydd wedi'i wasgaru am o leiaf dau fis
- gofalwch fod tagiau adnabod a chofnodion yn gywir a chyfoes
- gwaredwch stoc marw'n briodol
- cadwch eich llygaid ar agor am arwyddion clefydau - rhowch wybod i'r Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion cyn gynted ag y bydd gennych unrhyw awgrym bod clefyd hysbysadwy ar y fferm
Pam y dylwn fod yn fioddiogel
Gall achos o glefyd anifeiliaid (er enghraifft Clwy'r Traed a'r Genau) olygu trychineb i gynhyrchwyr. Maen nhw'n achosi stres a gofid personol yn ogystal â chaledi ariannol.
Trwy gadw at fesurau bioddiogelwch da, gallwch:
- ddiogelu'ch anifeiliaid, anifeiliaid eich cymdogion a chefn gwlad
- cadw clefydau allan
- rhwystro clefydau rhag lledaenu
- cadw'ch anifeiliaid yn iach
- torri costau atal a thrin clefydau
- gwella effeithlonrwydd y fferm
Dewch i ddysgu am TB Advantage ar y wefan llaeth AHDB.
Dysgwchfwy am TB mewn gwartheg a bioddiogelwch ar y hwb TB.