System dribiwnlysoedd newydd i Gymru: Papur gwyn - Atodiad 1: Sut i ymateb
Mae’r ymgynghoriad hwn yn ceisio barn ar ddiwygiadau arfaethedig i dribiwnlysoedd datganoledig yng Nghymru er mwyn creu un system dribiwnlysoedd unedig a chydlynol a fydd yn cynnwys Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru a Thribiwnlys Apêl Cymru.
Efallai na fydd y ffeil hon yn gyfan gwbl hygyrch.
Ar y dudalen hon
Cwestiynau’r ymgynghoriad
Cwestiwn 1
Ydych chi’n cytuno â’r hyn rydym wedi’i nodi fel tribiwnlysoedd datganoledig ym mharagraff 22?
Cwestiwn 2
Ydych chi’n cytuno â’r strwythur a gynigir ar gyfer y system dribiwnlysoedd unedig i Gymru?
Cwestiwn 3
Ydych chi’n cytuno â’r strwythur a gynigir ar gyfer aelodaeth y tribiwnlysoedd yn y system dribiwnlysoedd unedig?
Cwestiwn 4
Ydych chi’n cytuno y dylid trosglwyddo awdurdodaethau Tribiwnlysoedd Cymru i Dribiwnlys Haen Gyntaf Cymru?
Cwestiwn 5
Ydych chi’n cytuno y dylid, mewn egwyddor, trosglwyddo awdurdodaeth Tribiwnlys Prisio Cymru i Dribiwnlys Haen Gyntaf Cymru?
Cwestiwn 6
Ydych chi’n cytuno, os na fydd awdurdodaeth Tribiwnlys Prisio Cymru yn cael ei throsglwyddo i Dribiwnlys Haen Gyntaf Cymru, y dylai ddal i fod yn destun goruchwyliaeth Llywydd Tribiwnlysoedd Cymru?
Cwestiwn 7
Ydych chi’n cytuno y dylid trosglwyddo awdurdodaeth paneli apêl gwaharddiadau o ysgolion i Dribiwnlys Haen Gyntaf Cymru?
Cwestiwn 8
Ydych chi’n cytuno y dylai awdurdodaeth paneli apêl derbyniadau i ysgolion barhau i gael ei gweinyddu gan awdurdodau derbyn am y tro?
Cwestiwn 9
Ydych chi’n cytuno y dylai apeliadau o baneli apêl derbyniadau i ysgolion fod ar gael ar bwynt cyfreithiol i Dribiwnlys Haen Gyntaf Cymru?
Cwestiwn 10
Ydych chi’n cytuno â’r strwythur siambr cychwynnol yr ydym yn ei gynnig ar gyfer Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru?
Cwestiwn 11
Ydych chi’n cytuno, fel egwyddor arweiniol, y dylid gwrando ar anghydfodau sy’n deillio o gyfraith Cymru mewn sefydliad barnwrol yng Nghymru?
Cwestiwn 12
A oes unrhyw fathau penodol o anghydfod o dan gyfraith ddatganoledig sydd, yn eich barn chi, yn arbennig o addas i gael eu datrys gan dribiwnlys?
Cwestiwn 13
Ydych chi’n cytuno y dylid cael Tribiwnlys Apêl i Gymru?
Cwestiwn 14
Ydych chi’n cytuno mai Tribiwnlys Apêl Cymru ddylai fod y corff apeliadol ar gyfer apeliadau o Dribiwnlys Haen Gyntaf Cymru oni bai fod rhesymau eithriadol sy’n mynnu bod darpariaeth wahanol yn cael ei gwneud?
Cwestiwn 15
Ydych chi’n cytuno y dylid trosglwyddo awdurdodaethau i Dribiwnlys Apêl Cymru dros amser ac y dylid eu trefnu’n siambrau drwy is-ddeddfwriaeth a wneir gan Weinidogion Cymru gyda chydsyniad Llywydd Tribiwnlysoedd Cymru?
Cwestiwn 16
Ydych chi’n cytuno y dylai’r ddyletswydd statudol arfaethedig i gynnal annibyniaeth farnwrol fod yn berthnasol i bawb sy’n gyfrifol am weinyddu cyfiawnder fel y mae hynny’n berthnasol i’r system dribiwnlysoedd ddiwygiedig yng Nghymru?
Cwestiwn 17
Pwy, yn eich barn chi, y dylid eu cynnwys ar y rhestr o’r rhai sy’n gyfrifol am weinyddu cyfiawnder fel y mae’n berthnasol i’r system dribiwnlysoedd ddiwygiedig yng Nghymru?
Cwestiwn 18
A oes angen i holl aelodau Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru a Thribiwnlys Apêl Cymru dyngu llw neu gadarnhad o’u hymrwymiad i gynnal annibyniaeth farnwrol?
Cwestiwn 19
A oes gennych farn ar ffurf arfaethedig y llw neu’r cadarnhad, os caiff un ei fabwysiadu?
Cwestiwn 20
Ydych chi’n cytuno â chreu corff statudol hyd braich oddi wrth Lywodraeth Cymru i fod yn gyfrifol am weinyddu’r system dribiwnlysoedd newydd yng Nghymru?
Cwestiwn 21
Ydych chi’n credu y dylai’r corff statudol arfaethedig gael ei gyfansoddi fel Corff a Noddir gan Lywodraeth Cymru, fel Adran Anweinidogol, neu fel rhywbeth arall? Pam?
Cwestiwn 22
Yn eich barn chi, a ddylai Cadeirydd Bwrdd y corff statudol fod yn benodiad gan Weinidogion Cymru, neu a ddylai Llywydd Tribiwnlysoedd Cymru fod yn Gadeirydd yn rhinwedd ei swydd?
Cwestiwn 23
Oes gennych chi unrhyw sylwadau eraill am y trefniadau ar gyfer gweinyddu’r system dribiwnlysoedd newydd yn Nhabl 1?
Cwestiwn 24
Ydych chi’n cytuno y dylai Llywydd Tribiwnlysoedd Cymru fod yn farnwr llywyddol Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru a Thribiwnlys Apêl Cymru, gan allu eistedd fel barnwr yn y tribiwnlysoedd hynny?
Cwestiwn 25
Ydych chi’n cytuno â’n cynigion i ychwanegu at swydd Llywydd Tribiwnlysoedd Cymru drwy gyflwyno dyletswyddau, swyddogaethau a phwerau statudol i’r swydd, fel y nodir yn y Papur Gwyn hwn?
Cwestiwn 26
Ydych chi’n cytuno â’n hegwyddorion arweiniol ar gyfer penodi aelodau Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru a Thribiwnlys Apêl Cymru?
Cwestiwn 27
Ydych chi’n cytuno â’n cynigion ar gyfer awdurdod penodi aelodau’r tribiwnlysoedd newydd:
- ac eithrio Llywyddion a Dirprwy Lywyddion Siambrau, bydd aelodau Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru yn cael eu penodi gan Lywydd Tribiwnlysoedd Cymru
- bydd Llywyddion a Dirprwy Lywyddion Siambrau Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru ac aelodau o Dribiwnlys Apêl Cymru yn cael eu penodi gan Weinidogion Cymru, gyda chydsyniad Llywydd Tribiwnlysoedd Cymru.
Cwestiwn 28
Ydych chi’n cytuno y dylai fod yn ofynnol i Lywydd Tribiwnlysoedd Cymru a Gweinidogion Cymru, wrth wneud penodiadau i Dribiwnlys Haen Gyntaf Cymru a Thribiwnlys Apêl Cymru, roi sylw i’r angen i hybu amrywiaeth yn yr ystod o unigolion a benodir?
Cwestiwn 29
Ydych chi’n cytuno y dylai’r meini prawf cymhwysedd ar gyfer penodi i Dribiwnlys Haen Gyntaf Cymru a Thribiwnlys Apêl Cymru ganiatáu i’r pwll o ymgeiswyr sy’n gymwys i gael eu penodi fod mor eang â phosibl?
Cwestiwn 30
Ydych chi’n cytuno y dylai Gweinidogion Cymru osod telerau ac amodau penodi ar gyfer aelodau o’r gwasanaeth tribiwnlysoedd newydd?
Cwestiwn 31
Ydych chi’n cytuno y dylid parhau â system o drawsneilltuo ar gyfer aelodau barnwrol, cyfreithiol a chyffredinol yn y system dribiwnlysoedd newydd?
Cwestiwn 32
Ydych chi’n meddwl y dylai’r prosesau penodi ar gyfer Llywydd Tribiwnlysoedd Cymru gael eu newid mewn unrhyw ffordd fel rhan o’r diwygiadau arfaethedig a nodir yn y Papur Gwyn?
Cwestiwn 33
Ydych chi’n cytuno â’n cynigion ar gyfer rheoli cwynion a gwneud penderfyniadau disgyblu ynghylch aelodau Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru a Thribiwnlys Apêl Cymru?
Cwestiwn 34
Ydych chi’n cytuno â’r rôl ymchwilio arfaethedig i gorff neu berson annibynnol? Pwy ddylai’r corff neu’r person fod yn eich barn chi?
Cwestiwn 35
Ydych chi’n cytuno â’n cynigion ar gyfer rheoli cwynion am weinyddiaeth y system dribiwnlysoedd newydd?
Cwestiwn 36
Ydych chi’n cytuno y dylid creu pwyllgor statudol sy’n gyfrifol am ddatblygu Rheolau Gweithdrefnau Tribiwnlysoedd, fel y nodir ym mharagraffau 173-177 ac pennod 9?
Cwestiwn 37
Ydych chi’n cytuno â’r cynnig i arfer y pŵer i wneud rheolau gweithdrefnol y tribiwnlysoedd?
Cwestiwn 38
Ydych chi’n cytuno y dylai’r Pwyllgor Rheolau Gweithdrefnau Tribiwnlysoedd ddatblygu rheolau gweithdrefnol cyffredin ar draws y system dribiwnlysoedd newydd, gan gydnabod a darparu ar gyfer nodweddion unigryw pob awdurdodaeth?
Cwestiwn 39
Ydych chi’n cytuno â’n cynnig y dylai Rheolau Gweithdrefnau Tribiwnlysoedd Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru a Thribiwnlys Apêl Cymru gynnwys y materion canlynol:
- prif amcan
- dyletswydd ar y partïon i gydweithredu â’i gilydd ac â’r tribiwnly
- darparu ar gyfer cyflwyno dogfennau drwy ddulliau electronig
- pŵer i’r Tribiwnlys Haen Gyntaf adolygu ei benderfyniadau ei hun
- rheolau ar wrandawiadau o bell.
Cwestiwn 40
Ydych chi’n cytuno y dylid parhau i adolygu gweithrediad cyfiawnder sifil a gweinyddol yng Nghymru? Os felly, sut dylid gwneud hyn?
Cwestiwn 41
Hoffem wybod eich barn am yr effeithiau y byddai’r diwygiadau yr ydym yn eu cynnig ar gyfer tribiwnlysoedd datganoledig yng Nghymru, er mwyn creu system dribiwnlysoedd unedig a chydlynol sy'n cynnwys Tribiwnlys Haen Gyntaf Cymru a Thribiwnlys Apêl Cymru, yn eu cael ar yr iaith Gymraeg, ac yn benodol:
- ar gyfleoedd i bobl ddefnyddio’r Gymraeg ac
- ar beidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na'r Saesneg.
Beth fyddai’r effeithiau, yn eich barn chi? Sut gellid cynyddu’r effeithiau cadarnhaol, neu leihau'r effeithiau negyddol?
Cwestiwn 42
Eglurwch hefyd sut rydych chi’n credu y gellid llunio neu newid y diwygiadau arfaethedig er mwyn cael:
- effeithiau cadarnhaol neu fwy o effeithiau cadarnhaol ar gyfleoedd i bobl ddefnyddio’r Gymraeg ac ar beidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na’r Saesneg, a
- dim effeithiau niweidiol ar gyfleoedd i bobl ddefnyddio’r Gymraeg ac ar beidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na’r Saesneg.
Cwestiwn 43
ydym wedi gofyn nifer o gwestiynau penodol. Os oes gennych chi unrhyw faterion cysylltiedig sydd heb gael eu trafod yn benodol, mae croeso i chi ddefnyddio’r lle hwn i'w nodi.
Wrth ymateb, byddai’n ddefnyddiol pe baech yn cadarnhau a ydych yn ymateb fel unigolyn ynteu’n cyflwyno ymateb swyddogol ar ran sefydliad, ac yn cynnwys:
- eich enw
- eich swydd (os yw’n berthnasol)
- enw’r sefydliad (os yw’n berthnasol)
- cyfeiriad (gan gynnwys cod post)
- cyfeiriad e-bost
- rhif ffôn cyswllt
Ymateb i'r ymgynghoriad
Byddwch cystal â chyflwyno'ch sylwadau erbyn 2 Hydref 2023, yn un o'r ffyrdd canlynol:
- cwblhau ein ffurflen ar-lein
- lawrlwytho, cwblhau ein ffurflen ymateb ac e-bostio JusticePolicy@llyw.cymru
- lawrlwytho, cwblhau ein ffurflen ymateb a'i phostio i:
Yr Is-adran Polisi Cyfiawnder
Llywodraeth Cymru
Parc Cathays
Caerdydd
CF10 3NQ
Eich hawliau
O dan y ddeddfwriaeth diogelu data, mae gennych yr hawl:
- i wybod am y data personol a gedwir amdanoch chi a'u gweld
- i’w gwneud yn ofynnol inni gywiro gwallau yn y data hynny
- (o dan rai amgylchiadau) i wrthwynebu neu gyfyngu ar brosesu’r data
- (o dan rai amgylchiadau) i’ch data gael eu ‘dileu’
- (o dan rai amgylchiadau) i gludadwyedd data
- i gyflwyno cwyn i Swyddfa’r Comisiynydd Gwybodaeth, ein rheoleiddiwr annibynnol ar gyfer diogelu data.
I gael rhagor o fanylion am yr wybodaeth y mae Llywodraeth Cymru yn ei chadw ac am y defnydd a wneir ohoni, neu os ydych am arfer eich hawliau o dan Reoliad Cyffredinol y DU ar Ddiogelu Data gweler y manylion cyswllt isod:
Y Swyddog Diogelu Data
Llywodraeth Cymru
Parc Cathays
CAERDYDD
CF10 3NQ
E-bost: swyddogdiogeludata@llyw.cymru
Rydym yn croesawu gohebiaeth yn Gymraeg.
Swyddfa’r Comisiynydd Gwybodaeth
Wycliffe House
Water Lane
Wilmslow
Cheshire
SK9 5AF
Rhif ffôn: 01625 545 745 neu 0303 123 1113
Gwefan: Swyddfa’r Comisiynydd Gwybodaeth
Rheoliad Cyffredinol y DU ar Ddiogelu Data
Llywodraeth Cymru fydd y rheolydd data ar gyfer unrhyw ddata personol a ddarperir gennych wrth ichi ymateb i'r ymgynghoriad. Mae gan Weinidogion Cymru bwerau statudol y byddant yn dibynnu arnynt i brosesu’r data personol hyn a fydd yn eu galluogi i wneud penderfyniadau cytbwys ynghylch sut y maent yn cyflawni eu swyddogaethau cyhoeddus. Bydd unrhyw ymateb a anfonwch atom yn cael ei weld yn llawn gan staff Llywodraeth Cymru sy'n gweithio ar y materion y mae'r ymgynghoriad hwn yn ymwneud â nhw neu sy’n cynllunio ymgyngoriadau ar gyfer y dyfodol. Pan fo Llywodraeth Cymru yn cynnal dadansoddiad pellach o'r ymatebion i ymgynghoriad, yna gall trydydd parti achrededig (e.e. sefydliad ymchwil neu gwmni ymgynghori) gael ei gomisiynu i wneud y gwaith hwn. Ymgymerir â gwaith o'r fath dim ond o dan gontract. Mae telerau ac amodau safonol Llywodraeth Cymru ar gyfer contractau o'r fath yn nodi gofynion caeth ar gyfer prosesu data personol a’u cadw’n ddiogel.
Er mwyn dangos bod yr ymgynghoriad wedi’i gynnal yn briodol, mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu cyhoeddi crynodeb o'r ymatebion i'r ddogfen hon. Mae’n bosibl hefyd y byddwn yn cyhoeddi’r ymatebion yn llawn. Fel arfer, bydd enw a chyfeiriad (neu ran o gyfeiriad) yr unigolyn neu’r sefydliad a anfonodd yr ymateb yn cael eu cyhoeddi gyda’r ymateb. Os nad ydych yn dymuno i'ch enw a'ch cyfeiriad gael eu cyhoeddi, rhowch wybod inni yn ysgrifenedig wrth anfon eich ymateb. Byddwn wedyn yn cuddio’ch manylion cyn cyhoeddi’ch ymateb.
Dylech hefyd fod yn ymwybodol o'n cyfrifoldebau o dan ddeddfwriaeth Rhyddid Gwybodaeth.
Os caiff eich manylion chi eu cyhoeddi fel rhan o'r ymateb i'r ymgynghoriad, caiff yr adroddiadau hyn eu cadw am gyfnod amhenodol. Ni fydd gweddill eich data a gedwir fel arall gan Lywodraeth Cymru yn cael eu cadw am fwy na thair blynedd.
Rhagor o wybodaeth a dogfennau cysylltiedig
Rhif: WG47494
Gallwch weld y ddogfen hon mewn ieithoedd eraill. Os oes ei hangen arnoch mewn fformat gwahanol, cysylltwch â ni.