Darpariaeth llety digartrefedd a chysgu allan: Mai 2023

Cefndir

Cyflwynwyd y casgliad data misol hwn yn ystod y pandemig COVID-19.

Mae’r wybodaeth yn cynnwys llety dros dro a’r llety hirdymor a ddarperir i bobl sy’n wneud cais i’r awdurdodau lleol am gymorth tai gan eu bod mewn perygl o fod yn ddigartref.

Nid yw’r data hyn wedi cael yr un lefel o sicrwydd ansawdd ag ystadegau swyddogol, a gellir diwygio'r data yn y dyfodol.

Dylid trin y ffigurau ar gyfer y mis diweddaraf fel rhai dros dro. Nid yw pob awdurdod lleol wedi gallu darparu data cynhwysfawr ac adlewyrchir hynny, os yw’n berthnasol, yn y troednodiadau.

Ar wahanol adegau drwy gydol y gwaith casglu mae rhai awdurdodau lleol wedi darparu ffigurau ar gyfer aelwydydd yn hytrach nag unigolion; nodir hyn yn y troednodiadau lle bo hynny'n berthnasol.

Ar gyfer yr amcangyfrifon o gysgu allan, rydym yn cyhoeddi dadansoddiad yn ôl awdurdod lleol. Ar gyfer data ar ddefnydd llety, i ddechrau rydym yn cyhoeddi data ar lefel Cymru yn unig.

Newidiadau arfaethedig

Yn dilyn adborth gan ddefnyddwyr, rydym wrthi'n datblygu'r cyhoeddiad yma, sy'n seiliedig ar wybodaeth reoli. Rydym yn parhau i weithio'n agos gydag awdurdodau lleol i gryfhau'r canllawiau casglu data a gwella ansawdd y data.

Y mis hwn rydym wedi ehangu'r data a gyhoeddir yn nhablau data 1 a 2 (a gyhoeddir gyda’r adroddiad hwn) ar lefel Cymru ar gyfer y cyfnod o Ebrill 2023:

Tabl 1: Nifer yr achosion o unigolion digartref a roddwyd mewn llety dros dro yn y mis – cyhoeddi’r data fesul y prif reswm dros ddigartrefedd.

Tabl 2: Nifer yr unigolion digartref sydd mewn llety dros dro ar ddiwedd y mis – cyhoeddi’r data fesul y math o lety dros dro.

Rydym yn gweithio tuag at gyhoeddi ystod ehangach o ddata, gan gynnwys ar lefel awdurdod lleol, yn ddiweddarach yn 2023.  Bydd rhagor o wybodaeth am newidiadau ychwanegol yn cael eu nodi mewn cyhoeddiadau yn y dyfodol.

Prif bwyntiau

Cymariaethau dros amser

Ar hyn o bryd, mae'n bwysig peidio â rhoi gormod o bwyslais ar ddata ar gyfer mis unigol neu gymariaethau â misoedd blaenorol. Mae'r casgliad misol hwn o wybodaeth reoli a'r canllawiau a ddarperir yn parhau i gael eu mireinio a'u gwella.

Defnyddio llety dros dro

• Ledled Cymru, roedd 1,680 achos o bobl ddigartref yn cael eu rhoi mewn llety dros dro yn ystod y mis, 304 yn fwy nag ym mis Ebrill 2023. O’r rhain, roedd 476 yn blant dibynnol o dan 16 oed, cynnydd o 121 o fis Ebrill 2023.
• O'r lleoliadau i lety dros dro yn ystod mis Mai 2023, daeth y rhan fwyaf o achosion o amgylchiadau 'Eraill' (762 o ddigwyddiadau), ac yna 'Symudwyd o lety anaddas arall' (629 o ddigwyddiadau). ^{[troednodyn 1]}
• Ar 31 Mai 2023, roedd 10,872 o unigolion mewn llety dros dro, cynnydd o 350 ers 30 Ebrill 2023. Roedd 3,348 o’r rhain yn blant dibynnol o dan 16 oed, cynnydd o 99 ers 30 Ebrill 2023.
• Y math o lety dros dro oedd yn gartref i'r nifer fwyaf o unigolion ddiwedd mis Mai 2023 oedd 'gwely a brecwast a gwestai' gyda 3,651 o unigolion, a 982 ohonynt yn blant dibynnol o dan 16 oed.
• Rhwng dechrau’r pandemig COVID-19 a diwedd Mai 2023, mae dros 37,300 o bobl a oedd yn ddigartref ynghynt wedi cael cymorth i lety brys dros dro. ^{[troednodyn  2]}

Unigolion digartref sydd wedi cael eu symud i lety hirdymor addas

• Ym mis Mai 2023, symudwyd 660 o unigolion digartref i lety hirdymor addas, 11 yn fwy nag ym mis Ebrill 2023. O’r unigolion digartref a symudwyd i lety hirdymor addas, roedd 246 yn blant dibynnol o dan 16 oed, 9 yn llai nag ym mis Ebrill 2023.

Cysgu allan

• Ar 31 Mai 2023, amcangyfrifwyd bod 154 o unigolion yn cysgu allan ledled Cymru. Mae hyn yn cynnydd o 28 o’r 126 unigolion sy’n cysgu allan ar 30 Ebrill 2023. ^{[troednodyn 3]}
• Ar 31 Mai 2023, Casnewydd (31), Caerdydd (28), Sir Benfro (24), Pen-y-bont ar Ogwr (10), Ceredigion (10) a Abertawe (10) oedd yr awdurdodau lleol a nododd y niferau uchaf o unigolion yn cysgu allan. Nododd pob awdurdod lleol arall fod 9 neu lai unigolyn yn cysgu allan, gyda pump awdurdod lleol yn adrodd sero. ^{[troednodyn 3]}

Y gallu i gymharu’r data ag ystadegau ar ddigartrefedd statudol ac y cyfrif o gysgu allan

Mae'n bwysig nodi'r gwahaniaethau dilynol rhwng y casgliad data rheoli misol hwn a'n casgliadau data a chyhoeddiadau presennol ar ddigartrefedd statudol:

• Mae'r data misol hwn yn ymwneud â nifer yr unigolion sy'n profi digartrefedd ac sy'n cael eu cefnogi gan awdurdodau lleol i lety dros dro neu lety hirdymor addas.
• Mae ein casgliadau chwarterol a blynyddol ar ddigartrefedd statudol yn casglu data ar nifer yr aelwydydd, nid unigolion. Mae'r data hynny’n ymwneud â digartrefedd fel y'i diffinnir gan Ddeddf Tai (Cymru) 2014.

Yn ogystal, nid ydym yn argymell cymariaethau rhwng yr amcangyfrifon cysgu allan o'r casgliad misol hwn a'r cyfrif blynyddol o gysgu allan (hyd at fis Tachwedd 2019). Yn y casgliad misol hwn, gofynnir i awdurdodau lleol seilio eu hamcangyfrifon ar ddeallusrwydd lleol. Mae gan y cyfrif blynyddol o gysgu allan fethodoleg wahanol: ymarfer casglu gwybodaeth dwy wythnos, ac yna cyfrif ciplun un noson.

Troednodiadau

[1] Mae amgylchiadau 'Eraill' yn cyfeirio at resymau heblaw symud oddi ar y stryd, gynt yn cysgu ar soffas eraill, wedi symud o lety amhriodol arall a’r rhai sy'n gadael y carchar.

[2] Mae'r ffigur hwn yn cael ei gyfrifo ac nid yw'n cael ei ddangos yn y set ddata gysylltiedig.

[3] Gofynnir i awdurdodau lleol seilio'r amcangyfrifon hyn ar wybodaeth leol, nid cyfrif un noson.