Bwrdd Diwydiant Bwyd a Diod Cymru: nodyn gan y Cadeirydd (Rhagfyr 2021)

Annwyl Pawb,

Wrth i ni agosáu at ddiwedd blwyddyn gythryblus arall, nid yw ond yn iawn ac yn briodol ein bod yn cymryd amser i gofio'r teulu, y ffrindiau a'r cysylltwyr hynny sydd wedi ein gadael oherwydd y pandemig toreithiog hwn. Mae'n ffaith sobreiddiol bod dros 5.23 miliwn o bobl bellach wedi marw o Covid ar draws y byd, ac mae llawer yn parhau i ddioddef symptomau bob dydd.

Wrth gwrs, mae effaith y Pandemig wedi bod yn llawer mwy pellgyrhaeddol na'i effeithiau ar iechyd pobl. Mae pob agwedd ar y ffordd yr ydym yn byw, yn gweithio ac yn ymlacio yn parhau i gael ei heffeithio ac rwy'n ymwybodol o'r ffaith bod llawer o fusnesau yn y gadwyn cyflenwi bwyd a diod, o'u cyfuno ag effeithiau Brexit, yn parhau i gael eu heffeithio'n sylweddol.

Wrth siarad â llawer o fusnesau dros y misoedd diwethaf, gwn pa mor anodd fu hi i gadw'r sioe ar y ffordd, gyda phrinder llafur sylweddol yn bwynt pinsiad go iawn. Mae lefelau llafur wedi effeithio ar lawer o fusnesau ac rwy'n gwerthfawrogi'r effaith y mae'n rhaid iddi fod yn ei chael ar berchnogion busnes, staff, cyllid ac yn wir cynlluniau strategol yn y dyfodol. Diolch am yr hyn yr ydych i gyd yn parhau i'w wneud ar gyfer ein diwydiant anhygoel!

Byth yr optimistiaeth, rwy'n hyderus bod y dyfodol yn ddisglair i Ddiwydiant Bwyd a Diod Cymru. Nid yw'r brwdfrydedd hwn yn seiliedig ar bositifrwydd dall, mae'n seiliedig ar y ffaith ein bod yn parhau i dyfu o ran maint, dylanwad a soffistigeiddrwydd. Mae gennym yr holl gynhwysion i lwyddo: perthnasoedd gwych, arloesi mawr, cynhyrchion gwych ac yn anad dim, pobl wych.

Nid oedd modd gweld hyn yn well ond yn BlasCymru/TasteWales a gynhaliwyd ar 27 – 28 Hydref 2021 yng Nghanolfan Gynadledda Ryngwladol Cymru. Mynychodd dros 100 o werthwyr a 200 o brynwyr o wasanaeth bwyd a lletygarwch, i fanwerthu a'r sector cyhoeddus. Dyma oedd ein cyfle i arddangos diwydiant bwyd a diod hynod ddeinamig ac amrywiol, gyda busnesau'n amrywio o ficro-grefftwyr i gwmnïau bwyd mwy. Roedd yn llwyddiant ysgubol gyda mwy na 1500 o gyfarfodydd yn cael eu cynnal dros y ddau ddiwrnod felly rwy'n gobeithio ei fod yn rhywbeth y gallwn ei ailadrodd yn y dyfodol agos.

Wrth i ni ddechrau yn 2022, bydd ein diwydiant yn parhau â'i lwybr twf sy'n torri record. Fe'm calonogir i weld Llywodraeth Cymru yn gosod disgwyliad i barhau â'n twf i £8.5 biliwn erbyn 2025 yn eu gweledigaeth a lansiwyd yn ddiweddar ar gyfer y Sector Bwyd a Diod. Er y bydd y twf hwn yn parhau i ganolbwyntio ar farchnad y DU yn bennaf oherwydd Brexit a byrhau cadwyni cyflenwi byd-eang, byddwn wrth fy modd yn gweld allforion Bwyd a Diod Cymru yn ehangu i fanteisio ar y byd masnachu newydd. Dim ond tua 7% o'n trosiant Bwyd a Diod yng Nghymru yr ydym yn ei allforio a chyda'r DU yn trafod mwy a mwy o gytundebau masnach mae angen i ni ddeall a trosoli lle mae gan Gymru fantais gystadleuol yn y farchnad fyd-eang. Yn bwysig, mae angen inni fynegi'n glir nid yn unig lle'r ydym am amddiffyn ein buddiannau, ond mae angen inni hefyd egluro a mesur lle mae'r cyfleoedd i'r rhai sy'n trafod cytundebau masnach ar ein rhan.

Felly, beth yw rôl y Bwrdd Bwyd a Diod wrth yrru ein llwyddiant yn y dyfodol? Mae ein rôl yn strategol:

darparu llais, mewnwelediad a goruchwyliaeth annibynnol i lywodraeth Cymru; gweithredu fel cyfrwng strategol dwy ffordd rhwng y llywodraeth a'r diwydiant; ac i fynd i'r afael â'r heriau strategol y mae'r Gweinidog yn gofyn amdanynt. Rydym yma i gefnogi diwydiant, y galluogwyr ac i gynghori'r Gweinidog, ei Gweithrediaeth.

Fel Bwrdd, rydym wedi meddwl yn hir ac yn galed am ein strategaeth ar gyfer 2022 ac rydym wedi cytuno â'r Gweinidog i ganolbwyntio ein hymdrechion ar faterion allweddol gan gynnwys pobl a sgiliau, cynaliadwyedd, y Strategaeth Bwyd Cymunedol a dylanwadu ym mhobman ac unrhyw le i hyrwyddo buddiannau Cymru.

Yn sicr, mae gennym rywbeth arbennig yng Nghymru. Bwyd a diod yw dau o'n hasedau a'n cyfleoedd mwyaf. Yr wyf yn dal yn argyhoeddedig y bydd ein hysbryd cydweithredol yng Nghymru yn ein gweld drwy'r cyfnod anodd a heriol hwn a bydd y Bwrdd yn gwneud popeth o fewn ein gallu i gynnal a datblygu'r ethos hwn drwy 2022.

Hoffwn lofnodi drwy ddiolch i bawb yn y diwydiant sydd wedi gweithio'n ddiflino eleni i gadw'r genedl yn cael ei bwydo a'u busnesau o dan yr amgylchedd busnes heriol presennol.

Byddwn yn parhau i wneud popeth o fewn ein gallu i'ch cefnogi a'ch eirioli drosoch yn 2022.

Andy Richardson, Cadeirydd Bwrdd Diwydiant Bwyd a Diod Cymru