Neidio i'r prif gynnwy

Ceir gwahanol gyfraddau a bandiau trethi ar gyfer gwahanol fathau o eiddo. Gweinidogion Cymru sy'n pennu'r cyfraddau a'r bandiau ar gyfer y Dreth Trafodiadau Tir (TTT). Maent yn cael eu cymeradwyo gan Senedd Cymru.

Cyhoeddwyd gyntaf:
13 Chwefror 2018
Diweddarwyd ddiwethaf:

Ar 10 Rhagfyr 2024, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru newidiadau i gyfraddau preswyl uwch y Dreth Trafodiadau Tir (TTT). Mae'r cyfraddau newydd yn berthnasol o 11 Rhagfyr 2024.

Trosolwg

Mae faint o TTT rydych chi'n ei thalu yn dibynnu ar:

  • pryd wnaethoch chi brynu'r eiddo
  • p'un ai ei fod yn eiddo preswyl neu beidio
  • faint wnaethoch chi dalu amdano

Fel arfer y ‘dyddiad dod i rym’ yw’r diwrnod y gwnaethoch gwblhau pryniant yr eiddo.

Gallwch ddefnyddio ein cyfrifiannell dreth i'ch helpu chi i ddarganfod faint o dreth y byddwch chi'n ei thalu.

Prif gyfraddau trethi preswyl

Pan fyddwch yn prynu eiddo preswyl (rhydd-ddaliad neu lesddaliad) bydd y cyfraddau canlynol yn gymwys i'r gyfran o'r pris yr ydych yn ei dalu ym mhob band.

Trafodiadau sy’n dod i rym ar 10 Hydref 2022 neu wedi hynny 
Trothwy’r prisCyfradd TTT
Y gyfran hyd at a chan gynnwys £225,0000%
Y gyfran dros £225,000 hyd at a chan gynnwys £400,0006%
Y gyfran dros £400,000 hyd at a chan gynnwys £750,0007.5%
Y gyfran dros £750,000 hyd at a chan gynnwys £1,500,00010%
Y gyfran dros £1,500,00012%

Mae gennym ganllawiau trosiannol ar gyfer newid prif gyfraddau preswyl Hydref 2022. Mae hyn yn ymhelaethu ar y rheoliadau ac yn cwmpasu pa gyfraddau fydd yn berthnasol i drafodiad.

Example

Ym mis Tachwedd 2022 byddwch yn prynu tŷ am £280,000. Rydych chi'n talu'r canlynol:

  • 0% ar y £225,000 cyntaf = £0
  • 6% ar y £55,000 terfynol = £3,300
  • cyfanswm TTT = £3,300
Trafodiadau sydd â dyddiad dod i rym rhwng 1 Gorffennaf 2021 a 9 Hydref 2022
Trothwy'r prisCyfradd TTT
Y gyfran hyd at a chan gynnwys £180,0000%
Y gyfran dros £180,000 hyd at a chan gynnwys £250,0003.5%
Y gyfran dros £250,000 hyd at a chan gynnwys £400,0005%
Y gyfran dros £400,000 hyd at a chan gynnwys £750,0007.5%
Y gyfran dros £750,000 hyd at a chan gynnwys £1,500,00010%
Y gyfran dros £1,500,00012%

Mae'r cyfraddau hyn hefyd yn gymwys rhwng 1 Ebrill 2018 a 26 Gorffennaf 2020.

Enghraifft

Ym mis Awst 2021 byddwch yn prynu tŷ am £260,000. Rydych chi'n talu'r canlynol:

  • 0% ar y £180,000 cyntaf = £0
  • 3.5% ar y £70,000 nesaf = £2,450
  • 5% ar y £10,000 terfynol = £500
  • cyfanswm TTT = £2,950
Trafodiadau â dyddiad dod i rym rhwng 27 Gorffennaf 2020 a 30 Mehefin 2021
Trothwy'r prisCyfradd TTT
Y gyfran hyd at a chan gynnwys £250,0000%
Y gyfran dros £250,000 hyd at a chan gynnwys £400,0005%
Y gyfran dros £400,000 hyd at a chan gynnwys £750,0007.5%
Y gyfran dros £750,000 hyd at a chan gynnwys £1,500,00010%
Y gyfran dros £1,500,00012%

Enghraifft

Ym mis Mai 2021 byddwch yn prynu tŷ am £300,000. Rydych chi'n talu'r canlynol:

  • 0% ar y £250,000 cyntaf = £0
  • 5% ar y £50,000 terfynol = £2,500
  • cyfanswm TTT = £2,500

Cyfraddau trethi preswyl uwch

Pan fyddwch yn prynu eiddo preswyl a chithau eisoes yn berchen ar un neu ragor o eiddo preswyl efallai y bydd angen ichi dalu'r cyfraddau preswyl uwch.

Os ydych yn disodli'ch prif breswylfa efallai na fydd y cyfraddau uwch yn gymwys.

Pan:

  • mae cwmnïau'n prynu eiddo preswyl, mae’n rhaid iddynt dalu'r cyfraddau preswyl uwch
  • mae ymddiriedolaethau’n prynu eiddo preswyl, efallai y bydd yn rhaid iddynt dalu'r cyfraddau preswyl uwch

Bydd y cyfraddau canlynol yn berthnasol i'r gyfran o'r pris rydych chi'n ei dalu ym mhob band.

Trafodiadau â dyddiad dod i rym ar 11 Rhagfyr 2024 neu ar ôl hynny
Trothwy pris Cyfradd TTT
Y gyfran hyd at ac yn cynnwys £180,000 5%
Y gyfran dros £180,000 hyd at ac yn cynnwys £250,0008.5%
Y gyfran dros £250,000 hyd at ac yn cynnwys £400,000 10%
Y gyfran dros £400,000 hyd at ac yn cynnwys £750,00012.5%
Y gyfran dros £750,000 hyd at ac yn cynnwys £1,500,000 15%
Y gyfran dros £1,500,000 17%

Nid yw'r cyfraddau hyn yn berthnasol pan gyfnewidiwyd contractau cyn y dyddiad hwn. 

Enghraifft

Os fyddwch chi'n prynu ail gartref am £260,000, byddwch chi'n talu:

Cyfraddau a bandiauTreth sy’n ddyledus
5% ar y £180,000 cyntaf£9,000
8.5% ar y £70,000 nesaf£5,950
10% ar y £10,000 olaf£1,000
Cyfanswm y TTT fydd£15,950
Trafodiadau â dyddiad dod i rym rhwng 22 Rhagfyr 2020 a 10 Rhagfyr 2024
Trothwy prisCyfradd TTT
Y gyfran hyd at ac yn cynnwys £180,0004%
Y gyfran dros £180,000 hyd at ac yn cynnwys £250,0007.5%
Y gyfran dros £250,000 hyd at ac yn cynnwys £400,0009%
Y gyfran dros £400,000 hyd at ac yn cynnwys £750,00011.5%
Y gyfran dros £750,000 hyd at ac yn cynnwys £1,500,00014%
Y gyfran dros £1,500,00016%

Nid yw'r cyfraddau hyn yn berthnasol pan gyfnewidiwyd contractau cyn y dyddiad hwn.

Enghraifft

Os fyddwch chi'n prynu ail gartref am £260,000, byddwch chi'n talu:

Cyfraddau a bandiauTreth sy’n ddyledus
4% ar y £180,000 cyntaf£7,200
7.5% ar y £70,000 nesaf£5,250
9% ar y £10,000 olaf£900
Cyfanswm y TTT fydd£13,350
Trafodiadau â dyddiad dod i rym rhwng 1 Ebrill 2018 a 21 Rhagfyr 2020
Trothwy'r prisCyfradd TTT
Y gyfran hyd at a chan gynnwys £180,0003%
Y gyfran dros £180,000 hyd at a chan gynnwys £250,0006.5%
Y gyfran dros £250,000 hyd at a chan gynnwys £400,0008%
Y gyfran dros £400,000 hyd at a chan gynnwys £750,00010.5%
Y gyfran dros £750,000 hyd at a chan gynnwys £1,500,00013%
Y gyfran dros £1,500,00015%

Mae'r cyfraddau hyn hefyd yn berthnasol lle mae'r dyddiad dod i rym ar ôl 21 Rhagfyr 2020, ond bod y contractau wedi’u cyfnewid cyn y dyddiad hwn.

Enghraifft

Os prynwch ail gartref am £260,000 byddwch yn talu:

Cyfraddau a bandiauTreth sy'n ddyledus
3% ar y £180,000 cyntaf£5,400
6.5% ar y £70,000 nesaf£4,550
8% ar y £10,000 olaf£800
Cyfanswm yr TTT fydd£10,750

Cyfraddau treth eiddo amhreswyl

Mae'r cyfraddau hyn yn berthnasol pan fyddwch chi'n prynu eiddo amhreswyl (rhydd-ddaliad neu lesddaliad) fel:

  • siopau
  • swyddfeydd
  • tir amaethyddol

Bydd y cyfraddau canlynol yn berthnasol i'r gyfran o'r pris rydych chi'n ei dalu ym mhob band.

Trafodiadau â dyddiad dod i rym ar 22 Rhagfyr 2020 neu ar ôl hynny
Trothwy prisCyfradd TTT
Y gyfran hyd at ac yn cynnwys £225,0000%
Y gyfran dros £225,000 hyd at ac yn cynnwys £250,0001%
Y gyfran dros £250,000 hyd at ac yn cynnwys £1,000,0005%
Y gyfran dros £1,000,0006%
Trafodiadau â dyddiad dod i rym rhwng 1 Ebrill 2018 a 21 Rhagfyr 2020
Trothwy'r  prisCyfradd TTT
Y gyfran hyd at a chan gynnwys £150,0000%
Y gyfran dros £150,000 hyd at a chan gynnwys £250,0001%
Y gyfran dros £250,000 hyd at a chan gynnwys £1,000,0005%
Y gyfran dros £1,000,0006%

Rhent eiddo amhreswyl

Os ydych yn talu rhent hefyd ar les a roddir, gallai rheolau fod yn gymwys sy'n dileu'r trothwy o 0% (gweler y tabl uchod), gelwir hyn yn rheol ‘rhent perthnasol’. Newidiodd trothwy’r rhent perthnasol ym mis Chwefror 2021.

Ar gyfer unrhyw drafodiad a gwblhawyd:

  • cyn 4 Chwefror 2021, y trothwy rhent perthnasol yw £9,000
  • ar neu ar ôl 4 Chwefror 2021, y trothwy rhent perthnasol yw £13,500

Gweler ein canllawiau technegol ar lesoedd am fwy o wybodaeth ynglŷn ag a yw’r rheol hon yn berthnasol i chi.

Gallai'r rhent dros dymor les sydd newydd gael ei rhoi fod yn agored i TTT ac fe'i cyfrifir ar ei werth cyfredol net (NPV).

Gallwch ddefnyddio ein cyfrifiannell dreth i gyfrifo'r swm rhent rydych chi'n talu treth arno.

Pan fydd treth yn daladwy ar renti sy'n ddyledus o dan dymor les, mae'r cyfraddau canlynol yn gymwys.

Trafodiadau â dyddiad dod i rym ar 22 Rhagfyr 2020 neu ar ôl hynny
Trothwy Gwerth Net Presennol (NPV)Cyfradd TTT
Y gyfran hyd at ac yn cynnwys £225,0000%
Y gyfran dros £225,000 hyd at ac yn cynnwys £2,000,0001%
Y gyfran dros £2,000,0002%
Trafodiadau â dyddiad dod i rym rhwng 1 Ebrill 2018 a 21 Rhagfyr 2020
Trothwy NPVCufradd TTT
Y gyfran hyd at a chan gynnwys £150,0000%
Y gyfran dros £150,000 hyd at a chan gynnwys £2,000,0001%
Y gyfran dros £2,000,0002%

Enghraifft

Os rhoddir les newydd ichi ar swyddfa ag NPV o £170,000 byddwch yn talu:

Cyfraddau a bandiauTreth sy’n ddyledus
0% ar y £150,000 cyntaf£0
1% ar y £20,000 olaf£200
Cyfanswm yr TTT fydd£200