Rheoli tir | LLYW.CYMRU

Asesu effaith amgylcheddol yn y maes amaethyddol

Canllawiau ynghylch pryd y mae'n rhaid i chi ymgynghori

Canllawiau a gwasanaethau

Asesiad o'r effeithiau amgylcheddol: y daflen
Os ydych yn bwriadu cynnal prosiect gwella amaethyddol ar dir lled-naturiol, mae'n rhaid ichi edrych ar y rheoliadau.
Asesiad o'r effeithiau amgylcheddol: Canllawiau ar gwmpasu, datganiadau amgylcheddol a cheisiadau am ganiatâd AEA
Sut i gael cyngor cwmpasu Llywodraeth Cymru i wneud cais am gydsyniad AEA, sut i ddarparu datganiad amgylcheddol a fydd ynghlwm wrth hyn.
Asesiad o'r effeithiau amgylcheddol: proses apelio annibynnol ar gyfer ffermwyr a pherchnogion tir
Apêl yn erbyn penderfyniad a gymerwyd o dan Reoliadau Asesiad o'r Effeithiau Amgylcheddol.
Asesiad o'r effeithiau amgylcheddol: canllawiau
Yn egluro beth yw prosiect, ac a oes yn rhaid cadw at y rheoliadau.
Asesiad o'r effeithiau amgylcheddol: cais sgrinio
Gwneud cais am benderfyniad cychwynnol ynghylch eich prosiect gwella amaethyddiaeth ar dir lled-naturiol.

Polisi a chefndir Gan gynnwys strategaeth, adroddiadau, prosiectau ac asesiadau.

Asesiad o'r effeithiau amgylcheddol: penderfyniadau sgrinio
Adroddiad
Cofrestr cyhoeddus o achosion asesu'r effeithiau amgylcheddol a broseswyd ers 2002.

Categorïau tir amaethyddol

Cynllunio ac ansawdd y tir fferm

Canllawiau a gwasanaethau

Categorïau Tir Amaethyddol: cyngor ar y map rhagweld
Yn helpu awdurdodau cynllunio, datblygwyr, tirfesurwyr a rheolwyr defnydd tir sy'n gweithio gyda thir amaethyddol.
Dosbarthiad tir amaethyddol: cwestiynau cyffredin
Yn disgrifio sut mae ansawdd y tir ffermio'n cael ei raddio a beth mae'r graddau hyn yn ei olygu i ffermwyr.
Categorïau tir amaethyddol: y map rhagweld
Defnyddiwch y map hwn i'ch helpu i weld a yw tir o ansawdd da ac a oes cyfyngiadau cynllunio arno.
Categorïau tir amaethyddol: ymholiadau
Cysylltwch â'r Gwasanaeth Cynghori ar Ansawdd Tir am gyngor ar gategorïau ac arolygon.
Adroddiadau categoreiddio tir amaethyddol
Canllawiau i awdurdodau cynllunio lleol am ein gwasanaeth dilysu adroddiadau categoreiddio tir amaethyddol.

Chwyn niweidiol a rhywogaethau estron

Rheolau a chanllawiau ar gyfer rheoli chwyn niweidiol a phlanhigion ac anifeiliaid goresgynnol estron.

Canllawiau a gwasanaethau

Llysiau’r Gingroen: cod ymarfer
Cyngor i helpu perchnogion tir gyflawni eu cyfrifoldeb i reoli llysiau'r gingroen fel nad ydynt yn achosi niwed.
Grŵp Rhywogaethau Estron Goresgynnol
Darparu cyngor arbenigol ar sut i leihau’r peryglon sydd ynghlwm wrth rywogaethau goresgynnol estron.
Llysiau’r Gingroen: poster gwybodaeth
Cyngor cryno ar reoli llysiau'r gingroen ble y mae'n beryglus i anifeiliaid sy'n pori.
Clymog Japan: contractau adeiladu a thirweddu
Canllawiau ar gyfer tirfeddianwyr ar reoli Clymog Japan fel rhan o gontractau adeiladu a thirweddu.
Efwr enfawr: ei reoli ar eich tir
Sut i nodi, rheoli a chael gwared ar efwr enfawr.
Clymog Japan: cyngor ar gyfer grwpiau cymunedol a gwirfoddol
Sut i atal Clymog Japan rhag lledu ar dir rydych yn ei reoli.
Jac y Neidiwr: ei reoli ar eich tir
Sut i adnabod, rheoli a chael gwared ar Jac y Neidiwr.
Clymog Japan: ei reoli ar eich tir
Sut i adnabod, rheoli a chael gwared ar Clymog Japan.
Cod ymarfer ar gyfer darpariaethau rheoli rhywogaethau
Y broses a ddefnyddir gennym i reoli neu ddileu planhigion neu anifeiliaid goresgynnol estron penodol.
Rhywogaethau goresgynnol dyfrol: poster atal lledaenu
Sut y gall perchnogion pyllau dŵr helpu i atal planhigion dyfrol goresgynnol rhag lledu.
Rhywogaethau goresgynnol y dŵr: rhywogaethau morol â blaenoriaeth
Yn categoreiddio rhywogaethau fel rhai uchel, canolig neu isel eu risg ac yn esbonio'u heffaith.
Rhywogaethau goresgynnol dyfrol: canllawiau i enweirwyr
Cyngor i atal rhywogaethau estron goresgynnol rhag lledaenu ar offer a dillad.
Rheoli chwyn niweidiol
Perchenogion a deiliaid tir sy’n gyfrifol am atal 5 chwyn niweidiol rhag ymledu fel nad ydynt yn achosi anaf.
Rhywogaeth goresgynnol ddyfrol: cyngor i berchnogion pyllau dŵr
Sut y gall perchnogion pyllau dŵr helpu i atal planhigion dyfrol goresgynnol rhag lledu.
Rhywogaethau goresgynnol dyfrol: canllawiau i bobl sy'n defnyddio cychod
Cyngor i atal rhywogaethau estron goresgynnol rhag lledaenu ar offer a dillad chwaraeon dŵr.
Cyrsiau mynediad ar rywogaethau estron goresgynnol
Cyrsiau ar-lein gyda chyngor ynghylch adnabod rhywogaethau a bioddiogelwch.

Polisi a chefndir Gan gynnwys strategaeth, adroddiadau, prosiectau ac asesiadau.

Strategaeth rhywogaethau estron goresgynnol
Polisi a strategaeth
Ein cynllun ar gyfer lleihau effeithiau rhywogaethau estron goresgynnol.

Dip defaid

Canllawiau i ffermwyr ddefnyddio dip defaid

Canllawiau a gwasanaethau

Dip defaid: cofnod awdurdodi dŵr daear
Rhaid i ffermwr gadw cofnod o'r caeau lle mae'n cael gwared ar ddip defaid.
Cod diogelu dŵr daear: dip defaid
Yr hyn y mae'n rhaid ichi ei wneud cyn, yn ystod ac ar ôl defnyddio dip defaid i atal llygredd.

Hawliau tramwy cyhoeddus

Mynediad i gefn gwlad, Llwybr Arfordir Cymru

Canllawiau a gwasanaethau

Cael mynediad i gefn gwlad
Ein hamcan yw darparu gweithgareddau hamdden awyr agored o’r ansawdd uchaf y gall pobl leol ac ymwelwyr eu mwynhau.
Llwybr Arfordir Cymru
Dewch i gerdded llwybr 870 o filltiroedd o hyd o gwmpas arfordir Cymru.
Hawliau tramwy cyhoeddus
Beth yw hawliau tramwy cyhoeddus, pwy sy'n cael eu defnyddio a sut maen nhw'n cael eu rheoli.
Hawliau tramwy cyhoeddus: canllawiau i awdurdodau lleol
Ein polisi ar gyfer hawliau tramwy cyhoeddus a'n dehongliad o'r gyfraith.
Cynllun gwella hawliau tramwy: canllawiau i awdurdodau lleol
Cyngor i swyddogion hawliau tramwy cyhoeddus awdurdod lleol ar eu dyletswyddau a'u pwerau
Codi rhwystrau oddi ar hawliau tramwy: canllaw i'r cyhoedd
Beth i'w wneud i gael gwared ar rwystr rydych wedi cael hyd iddo sy'n blocio hawl tramwy.
Codi rhwystrau oddi ar hawliau tramwy: canllawiau i awdurdodau lleol
Cyngor i swyddogion hawliau tramwy cyhoeddus awdurdod lleol ar eu dyletswyddau a'u pwerau.
Codi rhwystrau oddi ar hawliau tramwy cais i symud rhwystr sy'n cau hawl tramwy
Ffurflen i ofyn am gael symud rhwystr rydych wedi cael hyd iddo sy'n blocio hawl tramwy.
Codi rhwystrau oddi ar hawliau tramwy hysbysiad bod cais wedi dod i law.
Hysbysiad gan awdurdod priffyrdd lleol i symud rhwystr.
Codi rhwystrau oddi ar hawliau tramwy cadarnhad bod hysbysiad wedi'i roi
Cadarnhad bod yr awdurdod lleol wedi gofyn bod y rhwystr yn cael ei symud.
Codi rhwystrau oddi ar hawliau tramwy: hysbysiad o gais i lys ynadon
Hysbysiad o'r bwriad i wneud cais i Lys Ynadon i symud rhwystr.
Codi rhwystrau oddi ar hawliau tramwy hysbysiad o orchymyn llys
Hysbysiad bod y Llys Ynadon wedi rhoi gorchymyn i symud rhwystr.
Deddf Cefn Gwlad a Hawliau Tramwy 2000: canllawiau i awdurdodau lleol
Yn cynnwys manylion yr hawl i fynd i gefn gwlad agored, hawliau tramwy cyhoeddus a thir comin.
Gwrthwynebu gorchymyn hawl dramwy gyhoeddus
Sut i wrthwynebu gorchymyn hawl dramwy gyhoeddus neu gynnig sylwadau arno.
Apelio yn erbyn penderfyniad ar hawl dramwy
Sut i apelio yn erbyn penderfyniad ynglŷn â chais hawl dramwy.
Gwaith achos cefn gwlad, mynediad a’r amgylchedd
Ymdrinnir ag apeliadau cefn gwlad, mynediad, a hawliau tramwy gan yr arolygiaeth cynllunio.

Polisi a chefndir Gan gynnwys strategaeth, adroddiadau, prosiectau ac asesiadau.

Ardaloedd o Harddwch Naturiol Eithriadol a Pharciau Cenedlaethol: 2018
Adroddiad
Ein hymrwymiadau i gynnal a gwella'n tirweddau gwarchodedig a'u cymunedau. (Gwerthfawr a chydnerth)
Ardaloedd o Harddwch Naturiol Eithriadol a Pharciau Cenedlaethol: 2017
Adroddiad
Opsiynau ar gyfer rheoli cynaliadwy a gwella cydnerthedd ein tirweddau gwledig. (Tirweddau dyfodol Cymru)
Adolygiad o Ardaloedd o Harddwch Naturiol Eithriadol a Pharciau Cenedlaethol 2015
Adroddiad
Sut mae wynebu heriau amgylcheddol a chreu cymunedau gwledig mwy byrlymus. (adroddiad Marsden)

Llosgi grug a glaswellt

Canllawiau i helpu i ddilyn y gyfraith, ceisiadau am drwydded

Canllawiau a gwasanaethau

Llosgi grug a glaswellt y tu allan i’r tymor arferol: ffurflen gais
Defnyddiwch y ffurflen hon i ymgeisio am drwydded ar gyfer llosgi grug a glaswellt y tu allan i’r tymor.
Cod llosgi grug a glaswellt
Cyngor a gofynion cyfreithiol ynghylch llosgi diogel ac arferion gorau.
Cynlluniau rheoli llosgi: canllawiau technegol ar gyfer rheolwyr tir
Mae’n rhaid i chi gwblhau cynllun rheoli llosgi a pharhau i’w ddiweddaru.

Llygredd fferm

Cyngor i ffermwyr

Canllawiau a gwasanaethau

Cod diogelu dŵr daear: dip defaid
Yr hyn y mae'n rhaid ichi ei wneud cyn, yn ystod ac ar ôl defnyddio dip defaid i atal llygredd.
Côd ymarfer amaethyddol da
Cyngor i ffermwyr ar sut i ddiogelu dŵr, pridd ac aer rhag llygredd.
Parthau Perygl Nitradau (NVZ): amserlen
Yr hyn sy'n rhaid ei wneud a phryd i ddilyn y rheoliadau mewn parthau perygl nitradau.
Parthau perygl nitradau (NVZ): cyfarwyddyd ar gyfer ffermwyr
Canllawiau i helpu ffermwyr i ddilyn y rheolau ynghylch storio tail a gwrtaith mewn parthau perygl nitradau.
Parthau perygl nitradau (NVZ): gwaithlyfr ffermwyr
Templedi ar gyfer cynlluniau, cyfrifon a chadw cofnodion mewn parthau perygl nitradau.
Parthau Perygl Nitradau (NVZ): Llacio’r rheol ynghylch terfyn nitrogen y fferm gyfan o dail da byw
Canllawiau ar y rheolau ar gyfer llacio'r rheol ynghylch terfyn nitrogen y fferm gyfan o dail da byw ac i bwy y mae'n gymwys.
Rheoliadau storio olew
Canllawiau ar storio olew yn ddiogel i atal llygru dŵr.

Plaladdwyr

Canllaw ar y gyfraith ar gyfer defnyddio cynhyrchion amddiffyn planhigion

Canllawiau a gwasanaethau

Plaladdwyr: cod ymarfer
Canllaw i helpu defnyddwyr plaladdwyr proffesiynol i gadw at y gyfraith.
Cofnod defnyddio plaladdwyr
Gall ffermwyr ddefnyddio'r ffurflen hon i gadw cofnod o'r plaladdwyr y maent yn eu defnyddio.
Archwilio offer defnyddwyr plaladdwyr ar fferm
Canllaw i helpwch chi i gadw at y gyfraith wrth profi offer chwistrellu plaladdwyr.
Mae hawliau hanesyddol defnyddwyr plaladdwyr wedi dod i ben.
Rhaid bod gan bawb sy'n defnyddio plaladdwyr proffesiynol y dystysgrif gywir.
Rheoleiddio plaladdwyr a bioladdwyr
Sut y mae plaladdwyr a bioladdwyr yn cael eu cymeradwyo a’u rheoli.

Rhandiroedd a gerddi cymunedol

Garddio gan y gymuned a rhandiroedd: canllaw

Canllawiau a gwasanaethau

Garddio gan y gymuned a rhandiroedd: canllaw
Cynyddu a rhannu arferion da i sicrhau y gall pobl dyfu’u bwyd eu hunain.

Tir comin

Meysydd pentref, ceisiadau i weithio ar dir comin

Canllawiau a gwasanaethau

Caniatâd tir comin: canllaw
Canllaw ar gyfer gwneud ac asesu ceisiadau i wneud gwaith ar dir comin.
Cofrestru tir fel maes tref neu bentref: canllaw
Yn esbonio pan fydd tir yn gymwys i'w gofrestru fel maes tref neu bentref a sut i wneud cais.
Cofrestru tir fel maes tref neu bentref: canllawiau i awdurdodau cofrestru tiroedd comin
Canllawiau ychwanegol ar y rheoliadau diwygiedig a ddaeth i rym ar 22 Hydref 2018.
Cofrestru tir fel maes tref neu bentref: ffurflen
Llenwch y ffurflen hon i wneud cais i gofrestru'r tir fel maes tref neu bentref.
Deddf Tir Comin 2006: adrannau mewn grym (Ionawr 2018)
Rhestr o adrannau o Dir Comin 2006 sydd mewn grym ym mis Ionawr 2018.
Deddf Tiroedd Comin 2006: canllawiau ar diroedd comin yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol
Yn egluro'r darpariaethau cydsyniad arbennig ar gyfer tir comin yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol, a sut i gyflwyno cais.
Deddf Tiroedd Comin 2006: canllawiau ar gyflwyno cais o dan adran 16
Sut i gwblhau eich cais i ddatgofrestru a chyfnewid tir comin, neu lain pentref neu dref.
Deddf Tiroedd Comin 2006: canllawiau ar gyflwyno cais o dan adran 38
Sut i gwblhau eich cais am gydsyniad i adeiladu gwaith ar dir comin.
Deddf Tiroedd Comin 2006: canllawiau ar ymholiadau neu wrandawiadau cyhoeddus
Yn egluro sut y dylai gwrandawiadau ac ymholiadau gael eu cynnal o safbwynt gwaith ar dir comin a chyfnewid tir.
Deddf Tiroedd Comin 2006: cyflwyno cais o dan adran 16
Cais i ddatgofrestru a chyfnewid tir comin, neu leiniau pentref neu dref.
Deddf Tiroedd Comin 2006: cyflwyno cais o dan adran 38 neu adran 23 o Ddeddf yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol 1971.
Cais am gydsyniad i adeiladu gwaith ar dir comin.
Deddf Tiroedd Comin 2006: sut i gyflwyno cais i gynnal gwaith cyfyngedig o dan adrannau 16 a 38
Yn cynnwys manylion ynghylch beth y dylech ei wneud cyn cyflwyno cais, sut y mae'r broses yn gweithio a faint y bydd yn ei gymryd.
Gwaith ar dir comin: canllawiau
Beth i'w wneud os ydych yn credu bod gwaith heb awdurdod wedi ei wneud ar dir comin.
Tir comin a mannau gwyrdd: gweithgarwch amaethyddol heb ei awdurdodi
Canllawiau ar ddatrys anghydfodau fel y defnydd heb awdurdod o dir comin ar gyfer gweithgareddau amaethyddol.
Tir comin a meysydd trefi: canllaw ar sut i gywiro gwallau
Sut a phryd y cewch wneud cais i gywiro gwall ar gofrestr tir comin.
Tir comin a meysydd trefi: cywiro gwall yn y gofrestr (CA10 W)
Defnyddiwch y ffurflen hon i gywiro gwallau yn y gofrestr tir comin.
Tir comin: diddymu hawliau pori am gyfnod dros dro (canllaw)
Gallai’r hawl i bori tir comin gael ei hollti dros dro oddi wrth y tir y mae'r hawl honno'n gysylltiedig.
Tir comin: diddymu hawliau pori am gyfnod dros dro (ffurflen CA.2006 rhif 1)
Rydym yn eich argymell i ddefnyddio'r ffurflen hon i sicrhau'ch bod yn cadw at y gyfraith ynghylch hysbysu pobl a sefydliadau.

Polisi a chefndir Gan gynnwys strategaeth, adroddiadau, prosiectau ac asesiadau.

Cais i gywiro camgymeriad: Comin Brynmenyn
Adroddiad
Adroddiad am y cais i gywiro camgymeriad mewn cysylltiad â thir yn Ysgol Gynradd Brynmenyn.
Cais i gywiro camgymeriad: Comin Cefn Hengoed a Hirwaun
Adroddiad
Adroddiad am y cais i gywiro camgymeriad mewn cysylltiad â thir yn Ysgol Gynradd Pen-coed.
Datgofrestru tir comin: Comin Bryn Rhymni
Adroddiad
Penderfyniad i ddadgofrestru a chyfnewid tir comin o dan adran 16 Deddf Tir Comin 2006.
Datgofrestru tir comin: Comin Clun
Adroddiad
Penderfyniad i ddadgofrestru a chyfnewid tir comin o dan adran 16 Deddf Tir Comin 2006
Datgofrestru tir comin: Comin Mynydd Garn Goch
Adroddiad
Penderfyniad i ddadgofrestru a chyfnewid tir comin o dan adran 16 Deddf Tir Comin 2006.
Datgofrestru tir comin: Comin Parc, Machynlleth
Adroddiad
Penderfyniad i ddadgofrestru a chyfnewid tir comin o dan adran 16 Deddf Tir Comin 2006.
Datgofrestru tir comin: Comin Trefil Las a Thwyn Bryn March
Adroddiad
Penderfyniad i ddadgofrestru a chyfnewid tir comin o dan adran 16 Deddf Tir Comin 2006.
Datgofrestru tir comin: Mynydd y Gwair (2016)
Adroddiad
Penderfyniad i ddadgofrestru a chyfnewid tir comin o dan adran 16 Deddf Tir Comin 2006.
Datgofrestru tir comin: Mynydd y Gwair (2015)
Adroddiad
Penderfyniad i ddadgofrestru a chyfnewid tir comin o dan adran 16 Deddf Tir Comin 2006.
Gwaith ar dir comin: Comin Coety Walia
Adroddiad
Adroddiad am y cais i wneud gwaith dan gyfyngiadau i roi wyneb newydd ar faes parcio.
Gwaith ar dir comin: Merthyr Tudful a Gelligaer, Merthyr Tudful
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i gynnal gwaith cyfyngedig i roi wyneb ar drac mynediad presennol.
Gwaith ar dir comin: Mynydd Du, Llangadog
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i gynnal gwaith cyfyngedig ar gyfer adeiladu cynllun ynni dŵr.
Gwaith ar dir comin: Parc Cannisland, Tir Comin Fairwood a Clyne, Abertawe
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i gynnal gwaith cyfyngedig er mwyn adeiladu safle bws.
Gwaith ar dir comin: Comin Hardings Down, Abertawe
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i gynnal gwaith cyfyngedig er mwyn atal pobl rhag parcio ceir ar y tir comin.
Gwaith ar dir comin: Tir Comin Bedwellty, Tredegar Newydd
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i gynnal gwaith cyfyngedig ar gyfer adeiladu llwybr mynediad.
Gwaith ar dir comin: Tir Comin Bettws
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i wneud gwaith cyfyngedig i adeiladu mannau croesi ar is-ffyrdd.
Gwaith ar dir comin: Tir Comin Blorens
Adroddiad
Adroddiad ar gais i gynnal gwaith cyfyngedig i adeiladu llwybr cerdded a beicio.
Gwaith ar dir comin: Tir Comin Cefn Gwrhyd
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i gynnal gwaith cyfyngedig i adeiladu traciau mynediad a mannau pasio.
Gwaith ar dir comin: Tir Comin Cefn Hirgoed and Hirwaun
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i wneud gwaith cyfyngedig i adeiladu llwybr beicio.
Gwaith ar dir comin: Tir Comin Gwaun Cae Gurwen
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i wneud gwaith cyfyngedig i ailosod goleuadau.
Gwaith ar dir comin: Tir Comin Houghton Moor
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i wneud gwaith cyfyngedig sy'n cynnwys systemau draenio.
Gwaith ar dir comin: Tir Comin Ogwr, Bro Morgannwg
Adroddiad
Adroddiad ar y cais i gynnal gwaith cyfyngedig ar gyfer creu llwybr gwastad.