Lesley Griffiths, y Gweinidog Cymunedau a Threchu Tlodi
Cyhoeddwyd y cynnwys hwn dan weinyddiaeth Llywodraeth Cymru 2011 i 2016
Mae'r Cod Canllawiau ar gyfer Awdurdodau Lleol ar Ddyrannu Llety a Digartrefedd yn elfen allweddol o waith Llywodraeth Cymru i atal digartrefedd a helpu pobl sydd angen tai. Mae'n ffynhonnell gyfeirio sylweddol o gyngor, gwybodaeth ac arweiniad i Awdurdodau Lleol ac eraill.
Mae'r Cod yn ei gyhoeddi gan Weinidogion Cymru. Rhaid i Awdurdodau Lleol roi sylw i'r Cod wrth arfer eu swyddogaethau mewn cysylltiad â dyrannu llety o dan Ran 6 o Ddeddf Tai 1996 a delio â digartrefedd o dan Ran 2 o Ddeddf Tai (Cymru) 2014. Mae'r Cod yn berthnasol i bob Landlord Cymdeithasol Cofrestredig oherwydd mae ganddynt ddyletswydd i gydweithredu gydag Awdurdodau Lleol i'w helpu i gyflawni eu rhwymedigaethau i bobl sydd angen tai.
Mae'r Cod wedi cael ei ddiweddaru yn sgil y ddeddfwriaeth newydd a gyflwynwyd gan Tai (Cymru) Deddf 2014 ac mae'n pwysleisio'r angen am weithio mewn partneriaeth rhwng Awdurdodau Lleol, Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig a'r sector gwirfoddol wrth ddiwallu anghenion tai'r cymunedau y maent gweithredu Rhan 2 o'r Cod wedi cael ei ailddrafftio i nodi'n fanwl y cyfrifoldebau newydd i helpu i atal digartrefedd a thai diogel ar gyfer pobl ddigartref, o fewn ymagwedd fwy cynhwysol ac yn canolbwyntio ar y person. Mae'n disgrifio'r camau rhesymol y disgwylir i Awdurdodau Lleol eu cymryd, a sut y gallant ddefnyddio'r holl adnoddau sydd ar gael, gan gynnwys y sector rhentu preifat, i ddod o hyd i atebion tai i bobl.
Mae'r Cod yn cynnwys diwygiadau sylweddol i adlewyrchu Ddeddf Ailsefydlu Troseddwyr 2014 a'r trefniadau Trawsnewid Adsefydlu newydd, sy'n dod i rym ar adeg debyg i'r ddeddfwriaeth digartrefedd newydd. Mae'r newid i angen blaenoriaethol a chymhwyso'r dyletswyddau newydd i garcharorion, gan gynnwys y gwaith sy'n parhau ar ddatblygu llwybr ar gyfer pob carcharor i atal digartrefedd, yn cael eu disgrifio yn llawn.
Mae'r Cod diweddaru yn darparu penodau newydd ar gymhwyster ar gyfer tai cymdeithasol a chymorth digartrefedd sy'n cyd-fynd Canllawiau Cymru â chyfraith yr UE a Mewnfudo. Mae hefyd yn cyfeirio at Ddeddf Plismona 2014 Ymddygiad Gwrthgymdeithasol, Troseddau ac ac yn tynnu sylw at yr angen i ddiweddaru'r polisïau ar gymhwyster a throi allan ar sail y seiliau newydd 'absoliwt' gymryd meddiant oherwydd ymddygiad gwrthgymdeithasol. Newidiadau sylweddol wedi'u gwneud i ymgorffori egwyddorion sy'n sail i'r Trais yn Erbyn Menywod, Deddf Trais Rhywiol 2015 Cam-drin Domestig a ac mae ei fframwaith ar gyfer mynd i'r afael â'r mater o gam-drin domestig. Mae'r Cod hefyd yn darparu diweddariad mewn perthynas â Rhai sy'n Gadael Gofal a Gofalwyr â Deddf 2014 mewn cof y Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles (Cymru). Mae'r Cod fyny-ddyddio hefyd yn gosod mwy o bwyslais ar nifer yr achosion o broblemau iechyd meddwl ac effaith hyn ar gynnal tenantiaeth.
Mae'r Cod wedi cael ei ddiweddaru drwy ymgysylltu helaeth â rhanddeiliaid, gan gynnwys Awdurdodau Lleol a sefydliadau yn y sector gwirfoddol, gan gynnwys ymgynghoriad cyhoeddus ar ddrafft Cod diwygiedig rhwng 26 Ionawr, 2015 a 23 Mawrth 2015. Rwyf yn ddiolchgar i'r cynrychiolwyr o Awdurdodau Lleol a llawer o sefydliadau eraill sy'n wedi cymryd yr amser i gyfrannu at y Cod wedi'i ddiweddaru o'r Arweiniad. Mae'r Côd yn ddogfen ar y we, a fydd yn hwyluso adolygiadau rheolaidd o'i gynnwys a diweddaru pellach i adlewyrchu ein deddfwriaeth ddigartrefedd newydd ar waith, a fydd yn gwneud llawer mwy i atal digartrefedd yn y lle cyntaf ac yn rhoi gwell cefnogaeth i'r rhai sy'n dod yn yn ddigartref.