Caiff arian y gronfa ei rhannu trwy bartneriaeth rhwng Cyngor Castell-nedd Port Talbot a Busnes Cymru Llywodraeth Cymru.
Bydd busnesau sy’n perthyn i gadwyn gyflenwi Tata Steel UK ac y bydd y newid i ddefnyddio trydan i gynhyrchu dur ym Mhort Talbot yn effeithio arnyn nhw yn cael ceisio am arian o heddiw ymlaen i’w helpu â heriau tymor byr y cyfnod pontio, yn ogystal ag am help i baratoi ar gyfer cyfleoedd newydd i dyfu.
Heddiw, mae Busnes Cymru yn gwahodd busnesau sy’n rhan o gadwyn gyflenwi Tata Steel UK i asesu a ydyn nhw’n gymwys am gymorth Cronfa Pontio Hyblyg y Gadwyn Gyflenwi sy’n rhan o gronfa gymorth gwerth £80m a ddarparwyd gan Lywodraeth y DU trwy’r Bwrdd Pontio traws-lywodraethol.
Yr un diwrnod, mae Tata Steel UK yn rhoi’r gorau i weithio Ffwrnais Chwith 4 a’r asedau haearn a dur cysylltiedig, gan ddod â gweithgareddau gwneud haearn ar safle Port Talbot i ben. Bydd y cwmni’n ailddechrau cynhyrchu dur ar y safle yn 2027 diolch i fuddsoddiad o £1.25 biliwn mewn Ffwrnais Arc Drydan gan ddefnyddio dur gwastraff o Brydain.
Bydd yn cynnig cyngor busnes a chymorth ariannol i fusnesau ledled Cymru sy’n rhan o gadwyn gyflenwi Tata Steel UK. Bydd y gronfa yn sicrhau bod busnesau y bydd y newid yn Tata Steel UK ym Mhort Talbot yn effeithio arnynt yn gallu dygymod â’r heriau tymor byr fydd yn eu hwynebu yn ystod y cyfnod pontio, ac yn helpu busnesau i baratoi ar gyfer cyfleoedd newydd i dyfu.
O 10am fore Llun, 30 Medi, bydd busnesau’n gallu datgan eu diddordeb i drafod eu hanghenion gyda Busnes Cymru, trwy wiriwr cymhwysedd. Bydd busnesau cymwys wedyn yn mynd trwy broses ddiagnostig drylwyr cyn cael gwahoddiad i wneud cais am gymorth ariannol.
Dywedodd Ysgrifennydd Gwladol Cymru a Chadeirydd y Bwrdd Pontio, Jo Stevens:
“Mae’r busnesau a’r gweithwyr sy’n cyflenwi Tata wedi bod yn teimlo effaith y newidiadau ym Mhort Talbot am fisoedd.
“Dyna pam y cyhoeddais y gronfa newydd hon o £13.5 miliwn o fewn wythnosau ar ôl i’r Lywodraeth newydd yn San Steffan ddod i rym a dw i wedi gweithio ar fyrder gyda ‘mhartneriaid yn Llywodraeth Cymru a’r Cyngor i gael y broses yn barod.
“Dw i’n pwyso ar y busnesau perthnasol i edrych a ydyn nhw’n gymwys am y cymorth ariannol hwn sy’n rhan o’r pecyn ehangach o gymorth rydym yn ei greu. Bydd y llywodraeth yn cefnogi gweithwyr a busnesau, waeth beth fydd yn digwydd.”
Dywedodd Ysgrifenydd Cabinet Llywodraeth Cymru dros yr Economi, Ynni a Chynllunio, Rebecca Evans:
“Mae newyddion diweddar Tata Steel UK wedi peri gofid ac ansicrwydd i lawer o bobl, ymhlith y rheini sy’n gweithio yn y gwaith dur ac ymhlith y nifer fawr sy’n gweithio yn y gadwyn gyflenwi leol.
“Mae’r gronfa hon yn canolbwyntio’n llwyr ar helpu’r busnesau hynny sydd i raddau helaeth yn ddibynnol ar Tata Steel UK ac y bydd cau’r ffwrnais chwith yn effeithio arnyn nhw, i helpu i liniaru‘r effeithiau hynny ac i gynllunio ar gyfer dyfodol llewyrchus.
“Byddwn yn annog unrhyw fusnes sy’n rhan o’r gadwyn fusnes i ddefnyddio’r gwiriwr cymhwysedd fel cam cyntaf at gael help trwy Fusnes Cymru.”
Dywedodd Arweinydd Cyngor Castell-nedd Port Talbot, y Cynghorydd Steve Hunt:
"Rwy'n croesawu lansiad y gronfa newydd hon, a fydd yn darparu cefnogaeth hanfodol i'r nifer o fusnesau sydd wedi dod i chwarae rhan allweddol o fewn cadwyn gyflenwi Tata Steel.
"Mae'n hanfodol bod cwmnïau o'r fath yn cael eu cefnogi i addasu i newidiadau arfaethedig y cwmni i gynhyrchu dur ym Mhort Talbot ac mewn mannau eraill ac mae Cyngor Castell-nedd Port Talbot wedi ymrwymo i weithio ochr yn ochr â'i bartneriaid ar y Bwrdd Pontio i wneud hynny.
"Mae llawer iawn o arbenigedd wedi'i ddatblygu dros y degawdau diwethaf law yn llaw â chenedlaethau o gynhyrchu dur yn ne Cymru ac mae'n hanfodol ein bod yn cynnal ein gallu i gwrdd ag anghenion y sector yn y dyfodol."