Ffrwd waith dull cynaliadwy ar draws systemau (VAWDASV): cylch gorchwyl

Comisiynu yw'r broses ar gyfer asesu anghenion a blaenoriaethu, cynllunio, dylunio a monitro gwasanaethau i gael y canlyniadau gorau; Felly, mae comisiynu yn hanfodol ar gyfer darparu dull system gyfan. Diben cynaliadwyedd yw sicrhau bod y broses o gomisiynu yng Nghymru yn agored, yn gyson, ac yn seiliedig ar gynllunio strategol ar sail anghenion sy'n rhoi hyder i ddarparwyr gwasanaethau.

Er mwyn comisiynu'r gwasanaethau sy'n angenrheidiol i atal Trais yn Erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol mewn modd cynaliadwy ac amddiffyn a chefnogi'r rhai yr effeithiwyd arnynt, mae'n hanfodol bod y strwythurau cywir i ddeall anghenion, gwaith cynllunio a chaffael ar waith ledled Cymru.

Byddwn yn adolygu ac yn diwygio'r trefniadau rhanbarthol a chenedlaethol presennol. Lle y bo'n briodol, byddwn yn gwneud argymhellion ar y ffordd y gellir cryfhau'r trefniadau hyn er mwyn cyd-fynd yn well â diben Deddf Trais yn Erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol (2015).

Byddwn yn sicrhau bod gwasanaethau cyhoeddus statudol yn ymatebol i anghenion dioddefwyr a goroeswyr; yn edrych ar y sector arbenigol a'r dull caffael sydd ei angen i sicrhau cynaliadwyedd; ac yn adolygu prosesau a chanllawiau sy'n bodoli ar gyfer asesiadau o anghenion, cynllunio strategol, a chaffael er mwyn iddynt fod o'r ansawdd gorau posibl i'n dull system gyfan i gyflwyno gwasanaethau mewn ffordd deg ledled Cymru. Wrth wneud hynny, byddwn yn cynnwys cwmpas ehangach y Glasbrint, sy'n cwmpasu cyrff wedi'u datganoli a rhai heb eu datganoli, i gefnogi gwaith cydweithio effeithiol rhwng gwasanaethau.

Nid yw effaith VAWDASV yn unffurf, gan effeithio ar wahanol bobl mewn gwahanol ffyrdd. Yn fwy amlwg, mae Trais yn Erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol yn effeithio mewn modd anghymesur ar fenywod, ac mae'r strategaeth yn cydnabod yr anghydbwysedd hwn rhwng y rhywiau. Mae hyn yn achos ac yn ganlyniad i anghydraddoldeb rhwng y rhywiau. Mae anghydraddoldeb rhwng y rhywiau yn gosod amodau sylfaenol ar gyfer trais yn erbyn menywod. Mae'n bodoli ar sawl lefel yn ein cymdeithas; o'r lefelau anghymesur o ddynion mewn rolau arweinyddiaeth a rolau gwneud penderfyniadau, ffactorau economaidd megis y bwlch cyflog rhwng y rhywiau, a rolau a disgwyliadau o ran teulu a chydberthnasau. Mae cysylltiad cryf a chyson rhwng anghydraddoldeb rhwng y rhywiau a thrais yn erbyn menywod.

Y tu hwnt i hyn, fodd bynnag, mae cysylltiad annatod rhwng profiad bywyd VAWDASV a ffactorau sy'n ymwneud ag ystod ehangach o nodweddion cydraddoldeb. O ganlyniad i ffurfiau croestoriadol o wahaniaethu a gormes, mae rhai grwpiau o bobl yn profi gwahanol fathau o drais, trais sy'n digwydd yn amlach neu'n fwy difrifol, neu'n wynebu rhwystrau ychwanegol i geisio cymorth. Yn hanfodol, gall yr effaith fod yn gronnol ar gyfer pobl sydd â mwy nag un nodwedd o'r fath (e.e. menywod du neu blant LHDTC+). Mae dull croestoriadol felly yn angenrheidiol i'n helpu i ddatblygu ein dealltwriaeth o VAWDASV ac i dynnu sylw at anghenion amrywiol pawb yr effeithir arnynt, gan gynnwys plant, pobl hŷn, pobl Ddu, Asiaidd ac Ethnig Leiafrifol, pobl anabl a chymunedau LHDTC. Bydd angen i bob ffrwd waith ystyried y materion hyn drwy gydol eu gwaith er mwyn sicrhau bod ein canlyniadau yn hyrwyddo cydraddoldeb yn gyson a chynhwysfawr.

Cyd-gadeirydd ffrwd waith

Rôl allweddol y Cyd-gadeirydd Ffrwd Waith yw:

• datblygu ffrwd waith y Dull System Gyfan Gynaliadwy ar ran Bwrdd y Rhaglen Trais yn Erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol
• gwneud penderfyniadau a bod yn rhagweithiol wrth ddarparu arweinyddiaeth a chyfeiriad ar gyfer y ffrwd waith drwy gydol y prosiect
• arwain y gwaith o gyflawni'r ffrwd waith, gan gynnwys sicrhau bod gweithgareddau o fewn y cwmpas ac ar y trywydd cywir
• gwneud penderfyniadau pwysig o fewn ei awdurdod dirprwyedig a nodi achosion lle mae penderfyniadau y tu hwnt i'r cwmpas ac y mae angen eu huwchgyfeirio drwy'r strwythurau llywodraethu perthnasol
• sicrhau bod cymorth ac ymrwymiad gan ei sefydliad ei hun, gan gydnabod y gall gofynion y rôl graidd a newidiadau iddi effeithio ar ei allu i arwain y gwaith
• dwyn aelodau o grŵp y ffrwd waith i gyfrif am gamau gweithredu a gweithgareddau a ddirprwyir
• rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf am gynnydd i Fyrddau Rhaglen Glasbrint VAWDASV, gyda chymorth gan y tîm cyflawni craidd
• helpu Uwch-swyddogion Cyfrifol y Glasbrint i ddatblygu'r ffrwd waith, monitro cynnydd drwy'r cynllun cyflawni, datrys materion a rhoi camau cywirol priodol ar waith i gefnogi sicrwydd y rhaglen
• sicrhau bod y lefel gywir o sgiliau ac adnoddau tîm yn cael ei nodi er mwyn sicrhau y gellir cyflawni'r ffrwd waith yn llwyddiannus
• sicrhau ymgysylltiad a chytundeb ymhlith rhanddeiliaid o ran yr amcanion a'r buddiannau
• sicrhau bod y ffrwd waith yn gweddu'n strategol, gan ystyried damcaniaethau newid a gwireddu buddiannau
• sicrhau bod y gwersi a ddysgwyd yn cael eu nodi

Tîm cyflawni rhaglen glasbrint VAWDASV

• Cefnogi Cyd-gadeiryddon Ffrwd Waith i ddarparu blaenoriaethau ffrydiau gwaith. 
• Goruchwylio a monitro risgiau, materion a'r gwaith o gyflawni amcanion drwy gynnal cofrestr risgiau a chynllun cyffredinol o'r rhaglen.
• Tynnu sylw'r Cyd-gadeiryddon Ffrwd Waith pan fydd angen gwneud penderfyniadau allweddol neu gymryd camau unioni i gefnogi darpariaeth y rhaglen.
• Helpu'r Cyd-gadeiryddon Ffrwd Waith i sicrhau bod gweithgarwch ffrwd waith yn cael ei integreiddio â ffrydiau gwaith/prosiectau eraill a/neu'n ystyried ffrydiau gwaith/prosiectau eraill fel y bo'n briodol a'i fod yn gyson â gweithgarwch/blaenoriaethau strategol ehangach.
• Cefnogi Cyd-gadeiryddon Ffrwd Waith i roi diweddariadau i Fyrddau'r Rhaglen Glasbrint, yn ôl yr angen.

Aelodau'r ffrwd waith

Mae gofyn i aelodau'r Ffrwd Waith gefnogi'r Cyd-gadeiryddon Ffrwd Waith wrth gyflawni gweledigaeth y Ffrwd Waith drwy:

• cyfrannu at y gwaith o gyflawni cynllun prosiect y ffrwd waith ac arwain ar bwyntiau gweithredu unigol, lle y bo'n briodol
• rhoi cyngor, arbenigedd, amser ac adnoddau i gefnogi'r broses o ddatblygu cynnyrch y ffrwd waith
• helpu Cyd-gadeiryddon y Ffrwd Waith i nodi cyfleoedd, monitro risgiau a materion a nodi datrysiadau
• helpu Cyd-gadeiryddon y Ffrwd Waith i ddatblygu polisi strategol, gan gyfrannu at y Bwrdd Partneriaeth Cenedlaethol
• gofyn am gymorth ac ymrwymiad gan eich sefydliad eich hunain wrth i chi gymryd rhan yn y gwaith hwn
• helpu i gyflawni'r cynllun ymgysylltu a chyfathrebu â rhanddeiliaid drwy hyrwyddo'r gwaith hwn mewn fforymau a phartneriaethau perthnasol
• bod yn gyfrifol am nodi achosion posibl o wrthdaro buddiannau mewn perthynas â'ch rôl eich hun (e.e. mewn perthynas â thrafod cyfleoedd posibl i wneud cynigion yn y ffrwd waith) a chymryd camau priodol i ddileu'r risg
• lle na all aelodau craidd fynychu cyfarfod ac na allant anfon dirprwy, rhaid darparu diweddariad ysgrifenedig cyn y cyfarfod i sicrhau momentwm y ffrwd waith

Mae llwyddiant y ffrwd waith yn ddibynnol iawn ar gydweithio a gwaith partneriaeth llwyddiannus. Caiff cyfathrebu dirwystr ei annog yn fawr ac i gefnogi hyn, bydd Rheolwr Cyflawni'r Prosiect ar gael i bob aelod y tu allan i gyfarfodydd y ffrwd waith. Gall pob aelod gysylltu â Rheolwr Cyflawni'r Prosiect mewn perthynas ag unrhyw ymholiadau y gall fod ganddo neu weithgareddau sy'n ymwneud â'r ffrwd waith a Strategaeth VAWDASV. 

Cydnabyddir i raddau helaeth fod cymryd rhan yn ffrwd waith VAWDASV yn ymrwymiad gwaith ychwanegol i aelodau'r gweithgor. Os bydd gan aelodau unrhyw bryderon am eu gallu i gyfrannu at y ffrwd waith, gallant gysylltu â Rheolwr Cyflawni'r Prosiect a fyddai'n fodlon trafod hyn gyda nhw, a lle y bo'n bosibl, gweithio gyda nhw i ddod o hyd i ateb ymarferol.

Gall trafod a gweithio ar bynciau VAWDASV achosi trallod, sbarduno hen drawma a/neu achosi trawma mechnïol. Mae'n hollbwysig bod y ffrwd waith yn parhau i ddefnyddio dull ystyriol o drawma, ac mae hyn yn cynnwys bod yn sensitif i anghenion pob un o aelodau'r gweithgor. Gall aelodau gysylltu â Rheolwr Cyflawni'r Prosiect os oes ganddynt unrhyw bryderon am sut y gall bod yn rhan o'r grŵp effeithio arnynt, neu os bydd ganddynt unrhyw bryderon eraill sy'n gysylltiedig â VAWDASV neu'u llesiant meddyliol. Ni all Rheolwr Cyflawni'r Prosiect ddarparu cymorth therapiwtig ond byddai ar gael i wrando'n gyfrinachol a chyfeirio aelodau at y cymorth mwyaf priodol.  Gall aelodau hefyd ddymuno siarad â'u rheolwr llinell a/neu gysylltu a chael adnoddau gan:

• Byw Heb Ofn, sy'n darparu help a chyngor ar atal trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol: 0808 8010 800
• C.A.L.L. Llinell Gymorth Iechyd Meddwl ar gyfer Cymru: 0800 132 737, neu tecstiwch ‘help’ i 81066 

Gwahoddir aelodau i fod yn bresennol. 

Nid yw'r rhestr hon yn gynhwysfawr ac efallai y caiff partneriaid eu gwahodd i fod yn bresennol fesul achos, fel sy'n ofynnol.

Cyd-gadeiryddion

• Cynghorydd Cenedlaethol
• Cyngor Sir Penfro

Cyflawni'r glasbrint a pholisi Llywodraeth Cymru

• Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu De Cymru
• Polisi VAWDASV Llywodraeth Cymru

Aelodau

• Cynghorydd Cenedlaethol
• Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu Gwent
• Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu De Cymru
• Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu Dyfed Powys
• Gwasanaeth Carchardai a Phrawf Ei Fawrhydi
• Heddlu Gwent
• Llywodraeth Cymru
• Y Weinyddiaeth Gyfiawnder
• Canolfan Gefnogi Trais a Cham-drin Rhywiol Cymru
• Stepping Stones
• Llwybrau Newydd
• Cymorth i Ferched Cymru
• NSPCC

Caiff cyfarfodydd eu cynnal bob chwarter a byddant yn dilyn agenda strwythuredig a chyson sy'n cyflawni diben busnes y cyfarfod. Bydd grwpiau Gorchwyl a Gorffen yn cyfarfod fel y bo'n ofynnol ac yn rhoi diweddariadau ar gynnydd i gyfarfodydd chwarterol y ffrwd waith.

Caiff cymorth gweinyddol ar gyfer y cyfarfodydd ei ddarparu gan Dîm Cyflawni Cynllun y Glasbrint.

Caiff cyfarfodydd eu cynnal o bell, drwy Microsoft Teams, neu wyneb yn wyneb os bydd yr aelodau yn cytuno ar hynny.

Bydd angen cynrychiolaeth strategol gan o leiaf 1 cyd-gadeirydd ffrwd waith (neu ei Ddirprwy penodedig a/neu gymorth gan dîm craidd y Glasbrint) er mwyn i gyfarfodydd y ffrwd waith fynd rhagddynt, yn ogystal â'r aelodau craidd.

Sefydlwyd Panel Cyfranogiad a Chraffu Llais Goroeswyr (‘y Panel’ o hyn ymlaen) trwy'r Glasbrint er mwyn cael mewnwelediad gwerthfawr a chyfranogiad gan oroeswyr VAWDASV. Bydd y Panel yn craffu ac yn cynnig awgrymiadau ar y gwaith a ddatblygir gan bob un o ffrydiau gwaith y Glasbrint. Er mwyn hwyluso gwaith craffu, bydd y Panel yn cael cofnodion pob cyfarfod ffrwd waith, ac unrhyw ddogfennaeth berthnasol arall a luniwyd ar gyfer y Glasbrint pan ofynnir amdani.