Cwympo coed: Deddf Coedwigaeth 1967 a phwerau newydd

Mae cwympo coed yn rhan angenrheidiol o waith rheoli coetiroedd cynaliadwy. Mae'n caniatáu i ni gynaeafu carbon sydd wedi'i gloi mewn pren at sawl diben. 

Mae tir sydd wedi’i glirio o goed yn cael ei ailblannu er mwyn cloi rhagor o garbon. 

Mae dulliau cynaliadwy o reoli coetir yn cyfrannu at gynnal a gwella cyflwr ein coetiroedd.

Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) sy’n rheoleiddio gweithgareddau cwympo coed, trwy Ddeddf Coedwigaeth 1967.

Rhaid ichi gael trwydded cyn cwympo coeden fyw, er bod rhai eithriadau i hyn. 

Dysgwch fwy am yr eithriadau ac edrychwch a oes angen trwydded gwympo ar wefan CNC

Deddf Coedwigaeth 1967 sy’n rhoi’r fframwaith cyfreithiol ar gyfer cwympo coed yng Nghymru a Lloegr.  Mae’n disgrifio’r drefn a’r pwerau mewn perthynas â: 

• thrwyddedau cwympo
• gorchmynion cadw coed
• cyfarwyddiadau cwympo, ac
• apelio yn erbyn penderfyniadau a wneir o dan y ddeddf

Mae hefyd yn rhestru dyletswyddau a phwerau CNC o ran:

• rheoleiddio gweithgareddau cwympo coed
• datblygu cynlluniau creu coetir
• rheoli cynhyrchu a chyflenwi pren a chynnyrch coedwigaeth eraill

O dan Ddeddf Coedwigaeth 1967, mae dyletswydd hefyd ar CNC i daro cydbwysedd rhesymol rhwng plannu a rheoli coed a chynhyrchu pren, a diogelu bioamrywiaeth a’r amgylchedd.

I’w helpu â’r ddyletswydd hon, cafodd Deddf Coedwigaeth 1967 ei newid. Mae gan CNC bellach y pwerau i:

• ychwanegu amodau amgylcheddol at drwydded gwympo i ddiogelu bywyd gwyllt a’r amgylchedd wrth gwympo coed
• newid, atal neu ddirymu trwydded gwympo ar ôl ei rhoi os gwelir bod rhywbeth yn annerbyniol. Er enghraifft:
• yr angen i newid rhywogaeth coeden i'w hailblannu yn sgil risg o glefyd, neu
• sensitifedd annisgwyl yn dod i'r amlwg megis presenoldeb rhywogaeth warchodedig, neu
• niwed amgylcheddol yn digwydd yn ystod gweithrediadau cwympo coed

Rhaid i bob cais am drwydded cwympo sy’n cyrraedd ar ôl 1 Ebrill 2024 fodloni’r pwerau newydd hyn.

Mae CNC wedi llunio canllawiau ar y ffordd y byddant yn rhoi’r pwerau newydd ar waith. Mae hyn yn cynnwys: 

• amodau amgylcheddol (ar naturalresources.wales) a all fod yn gysylltiedig â’ch trwydded cwympo coed
• sut gallech ddiwygio eich trwydded cwympo coed (ar naturalresources.wales)
• pryd neu pam y gall CNC ddiwygio eich trwydded cwympo coed (ar naturalresources.wales)
• pryd neu pam y gall CNC atal dros dro neu ddirymu eich trwydded cwympo coed (ar naturalresources.wales)

Caiff swyddogion Rheoleiddio Coetir CNC archwilio safle:

• i sicrhau bod y gwaith yn cydymffurfio ag amodau’r drwydded gwympo, neu 
• i ymchwilio os cafodd coed eu cwympo heb drwydded gwympo

Gallai CNC roi rhybudd ffurfiol i chi ddelio â phroblem os nad ydych wedi gallu ei datrys trwy drafod. Bydd yn rhoi’r ffurflen apelio berthnasol i chi a’r manylion ble i’w hanfon. 

Os ydych am apelio yn erbyn penderfyniad gafodd ei wneud gan CNC, rhaid dilyn proses ffurfiol. 

Cyn dechrau ar y broses apelio ffurfiol, rydyn ni’n eich cynghori i drafod eich achos gyda Swyddog Rheoleiddio Coetir CNC. Gallai hyn ddatrys y mater a dylech wneud hynny cyn gynted ag y medrwch. Dim ond 3 mis sydd gennych i apelio, gan ddechrau ar y diwrnod y cawsoch y penderfyniad neu’r rhybudd gan CNC. 

Cewch ragor o wybodaeth ynghylch sut i apelio yn erbyn penderfyniad cwympo coed.