Gofal Iechyd Parhaus y GIG llyfryn gwybodaeth ar gyfer unigolion, teuluoedd a gofalwyr - Proces Asesu

Dylai eich asesiad o anghenion ac, yn dilyn hynny, ystyriaeth o gymhwystra ddigwydd yn y lle cywir a'r amser cywir i chi.

Fel arfer, dylid ei gynnal pan fyddwch mewn lleoliad cymunedol fel ysbyty cymunedol, eich cartref neu'ch cartref gofal. Dim ond dan amgylchiadau eithriadol y dylid ei gynnal mewn ysbyty acíwt.

Os ydych chi wedi treulio amser yn yr ysbyty, dylech gael unrhyw ofal adsefydlu neu ail-alluogi sydd ei angen arnoch cyn cael eich asesiad GIP. Dylech gael cymorth i wella cyn cael eich asesiad GIP er mwyn adfer y gallu i ofalu amdanoch eich hun mor annibynnol â phosibl.

Pan nodir y gallech fod ag anghenion gofal iechyd parhaus, bydd eich Bwrdd Iechyd Lleol yn dod yn gyfrifol am gynnal eich asesiad GIP, a bydd yn dyrannu Cydgysylltydd Gofal i chi, a elwir yn Weithiwr Proffesiynol Arweiniol weithiau.

Er mwyn cyd-fynd â dull sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn ar gyfer proses asesu cymhwystra GIP, gall fod yn dderbyniol hefyd i weithiwr cymdeithasol sydd â chysylltiad hirsefydlog â chi a’ch teulu weithredu fel eich Cydgysylltydd Gofal. Byddai angen i’r Bwrdd Iechyd Lleol a’r Awdurdod Lleol gytuno i’r cam hwn, ond y Bwrdd Iechyd Lleol fyddai’n gwneud y penderfyniad terfynol.

Eich Cydgysylltydd Gofal yw’r unigolyn sy’n gyfrifol am gydgysylltu’r broses asesu GIP gyfan. Dyma’r pwynt cyswllt os oes gennych unrhyw gwestiynau neu bryderon. Mae’n rhaid i’r Cydlynydd roi gwybod i chi beth sy’n digwydd a sicrhau eich bod yn cael gwahoddiad i unrhyw gyfarfodydd lle caiff penderfyniadau eu gwneud am eich cymhwystra fel y gallwch fod yn rhan lawn o’r drafodaeth a’r broses o wneud penderfyniadau. Dylech gael enw, rhif cyswllt a chyfeiriad e-bost eich Cydgysylltydd Gofal er mwyn sicrhau y gallwch gysylltu ag ef/hi yn gyflym.

Cyfrifoldeb y Tîm Amlddisgyblaethol yw:

• cynnal asesiad trylwyr o’ch anghenion
• darparu cyngor arbenigol cyson i’r Bwrdd Iechyd Lleol ar eich cymhwystra ar gyfer GIP
• datblygu cynllun gofal i ddiwallu eich anghenion, a
• gwneud argymhellion ynghylch y lleoliad, a pha ddarpariaeth staff gofal fyddai ei hangen i gyflawni eich cynllun gofal yn y ffordd fwyaf effeithiol.

Bydd eich asesiad cymhwystra GIP yn cynnwys tîm o weithwyr proffesiynol iechyd a gofal cymdeithasol o ddisgyblaethau gwahanol, sy’n cydweithio er mwyn penderfynu beth yw eich anghenion, a sut y dylid eu diwallu. Dyma’r tîm amlddisgyblaethol, a elwir yn MDT yn aml.

Bydd eich Cydgysylltydd Gofal yn sicrhau bod y gweithwyr proffesiynol cywir, sydd â gwybodaeth uniongyrchol amdanoch chi a’ch anghenion, yn rhan o’r Tîm Amlddisgyblaethol. Rhaid i'r Tîm gynnwys y canlynol:

• o leiaf ddau weithiwr proffesiynol o broffesiynau gofal iechyd gwahanol, h.y. nyrsys, meddygon, therapyddion galwedigaethol, arbenigwyr eraill e.e. arbenigwyr lleferydd ac iaith / ymddygiad
• gweithiwr cymdeithasol

A gall gynnwys y canlynol pan fo hynny’n ofynnol:

• staff y cartref gofal
• staff gofal cartref  

Byddant yn ystyried eich holl anghenion iechyd corfforol, iechyd meddwl a gofal cymdeithasol, gyda’i gilydd ac yn unigol. Y rheswm am hynny yw y bydd hyn yn rhoi darlun cywir o’ch anghenion ac er mwyn cael argymhellion gan arbenigwyr am y ffordd orau o ddiwallu eich anghenion. Efallai y byddant yn ymweld â chi ar wahân cyn i bawb gyfarfod â'i gilydd i gael darlun llawn o'ch anghenion. Dylai unrhyw gyfarfod a gewch fod yn eich dewis iaith.  

Mae eich safbwyntiau a’ch dymuniadau personol chi yn rhan bwysig o’r asesiad. Chi yw’r arbenigwr ar eich bywyd eich hun, ac ni ddylai unrhyw beth gael ei benderfynu amdanoch chi, heboch chi.

Caiff y wybodaeth hon ei defnyddio wedyn yng nghyfarfod y Tîm Amlddisgyblaeth, lle bydd yr Adnodd Cymorth Penderfynu yn cael ei gwblhau. Dyma ddull o gofnodi gwybodaeth i gefnogi'r broses asesu.

Cyfarfod y Tîm Amlddisgyblaethol

Unwaith y mae’r Tîm wedi cynnal asesiad trylwyr o’r holl wybodaeth a’r dystiolaeth a gasglwyd, bydd eich Cydgysylltydd Gofal yn trefnu, ac yn eich gwahodd chi ac unrhyw gynrychiolydd o’ch dewis i ddod gyda chi, i gyfarfod y Tîm Amlddisgyblaethol. Rhaid i’r cyfarfod hwn fod yn yr iaith / dull cyfathrebu o’ch dewis.  

Bydd eich Cydgysylltydd Gofal yn esbonio fformat cyfarfod y Tîm Amlddisgyblaethol i chi a sut allwch chi a/neu'ch cynrychiolydd gymryd rhan lawn. Dylech gael digon o rybudd o ddyddiad cyfarfod y Tîm er mwyn gwneud trefniadau i fynychu os ydych chi'n dymuno gwneud hynny. Dylech gael cynnig y cyfle i fynychu'n bersonol neu'n rhithwir. I fynychu'n rhithwir, byddai angen cyfrifiadur a chysylltiad rhyngrwyd arnoch.  Byddai gwahoddiad i’r cyfarfod yn cael ei anfon atoch drwy e-bost a bydd angen i chi glicio ar y ddolen yn y neges e-bost honno er mwyn ymuno â’r cyfarfod.

Os na allwch chi neu'ch cynrychiolydd fynychu'r cyfarfod, dylai'ch safbwyntiau fod ar gael i’w hystyried. Mae’r Adnodd Cymorth Penderfynu’n galluogi’r Tîm Amlddisgyblaethol i ddwyn ynghyd a chofnodi eu hasesiad o’ch anghenion amrywiol mewn 12 o ‘feysydd gofal‘ ( gweler yr adran 'Pwy sy'n gymwys i gael GIP)’ 

Wrth gwblhau pob un o feysydd yr Adnodd Cymorth Penderfynu, dylai’r Tîm Amlddisgyblaethol ddefnyddio tystiolaeth yr asesiad a safbwyntiau proffesiynol i ddewis y lefel sydd agosaf at y disgrifiad o’ch anghenion chi, e.e. angen isel neu angen difrifol.

Dylai'r asesiad arwain at ddarlun cynhwysfawr o'ch anghenion sy'n dangos natur, cymhlethdod, dwyster eich anghenion a/neu pa mor anodd ydynt i’w rhagweld  – ac a oes gennych angen iechyd sylfaenol. Bydd hefyd yn nodi ansawdd a/neu faint (gan gynnwys parhad) y gofal sydd ei angen i ddiwallu eich anghenion.

Byddai disgwyl cael asesiad clir ynglŷn â’ch cymhwystra os oes gennych:

• angen ar lefel blaenoriaeth yn unrhyw un o’r tri maes sydd â’r lefel honno, neu
• ddau neu ragor o achosion o anghenion difrifol ar draws pob maes, neu

• os oes un maes wedi’i gofnodi fel difrifol a bod anghenion mewn nifer o feysydd eraill, neu
• os oes gan nifer o feysydd anghenion sylweddol a/neu ganolig.

Ni ddylid gosod eich anghenion rhwng lefelau. Os, ar ôl ystyried yr holl dystiolaeth berthnasol, ei bod yn anodd penderfynu neu gytuno ar y lefel, dylai’r Tîm Amlddisgyblaethol ddewis y lefel uchaf sydd dan ystyriaeth a chofnodi’r dystiolaeth mewn perthynas â’r penderfyniad ac unrhyw wahaniaethau o ran barn.

Ni ddylid diystyru eich anghenion oherwydd eu bod yn cael eu rheoli’n llwyddiannus.  Mae anghenion sy’n cael eu rheoli’n dda yn parhau i fod yn anghenion a dylid eu cofnodi’n briodol.

Os gellir rhagweld yn rhesymol y bydd eich cyflwr yn dirywio ac y bydd eich anghenion mewn rhai meysydd yn cynyddu yn y dyfodol agos, dylid cofnodi hyn a’i ystyried wrth wneud yr argymhellion terfynol.

Felly, dylid trefnu cyfarfod y Tîm Amlddisgyblaethol mewn ffordd sy’n eich galluogi i roi eich safbwyntiau ar lefelau'r meysydd a gwblhawyd cyn i chi adael y cyfarfod. Yn yr Adnodd Cymorth Penderfynu, mae yna adran ar ddiwedd tablau’r meysydd er mwyn i chi neu'ch eiriolwr fynegi barn ar rywbeth na gofnodwyd eisoes yn y ddogfen, gan gynnwys a ydych chi'n cytuno â'r lefelau meysydd a ddewiswyd. Mae’n gofyn hefyd i chi nodi’r rhesymau dros unrhyw anghytuno.

Os oes gennych chi neu'ch cynrychiolydd unrhyw bryderon am unrhyw agwedd ar y broses asesu, dylai'r Cydgysylltydd Gofal drafod hyn gyda chi a mynd ati i ddatrys eich pryderon. Os yw eich pryderon yn parhau a’r mater heb ei ddatrys, dylid eu nodi yn yr Adnodd Cymorth Penderfynu fel y gellir eu dwyn i sylw’r Bwrdd Iechyd Lleol a fydd yn gwneud y penderfyniad terfynol am gymhwystra ar gyfer GIP.

Yn dilyn trafodaeth â chi neu eich cynrychiolwyr ac ar ôl cwblhau’r Adnodd Cymorth Penderfynu, bydd aelodau’r Tîm Amlddisgyblaethol yn gwneud eu hargymhelliad ar unwaith i’r Bwrdd Iechyd Lleol ynghylch a oes gennych chi anghenion iechyd sylfaenol, yn seiliedig ar y pedwar dangosydd allweddol.

Bydd yr argymhelliad hwn yn cael ei wneud ar wahân i unrhyw drafodaethau â chi a’ch cynrychiolwyr. Hyd yn oed os nad ydych chi'n bresennol ar y diwrnod, dylech gael gwybod amdano cyn gynted â phosibl.

Bydd y Bwrdd Iechyd Lleol yn derbyn argymhellion y Tîm Amlddisgyblaethol yn y rhan fwyaf o achosion. Dan amgylchiadau eithriadol, ac am resymau sydd wedi'u nodi'n glir, gall y Bwrdd Iechyd Lleol ofyn am dystiolaeth ychwanegol i gefnogi argymhellion y Tîm Amlddisgyblaethol. Gallai hyn fod oherwydd bod yr Adnodd Cymorth Penderfynu’n anghyflawn, neu fod yna wahaniaethau sylweddol rhwng y dystiolaeth yn yr asesiad, yr Adnodd Cymorth Penderfynu a’r argymhelliad sy’n cael ei wneud.

Rhaid bod gan Fyrddau Iechyd Lleol ac Awdurdodau Lleol systemau ar waith i sicrhau bod gan y gweithwyr proffesiynol sy’n rhan o’r Tîm Amlddisgyblaethol y sgiliau, y wybodaeth a’r cymhwysedd cywir i gwblhau asesiadau i’r safonau disgwyliedig. Rhaid i Fyrddau Iechyd Lleol fod â mecanweithiau sicrhau ansawdd cadarn i sicrhau cysondeb wrth wneud penderfyniadau.

Byddwch yn cael gwybod yn ysgrifenedig am ganlyniad eich asesiad cymhwystra cyn gynted â phosibl (gallech gael eich hysbysu ar lafar hefyd lle bo hynny’n briodol). Dylai’r llythyr fod yn yr iaith / dull cyfathrebu o’ch dewis a dylai gynnwys y canlynol: 

• y penderfyniad am anghenion iechyd sylfaenol, ac felly, a ydych chi'n gymwys i gael GIP ai peidio
• y rhesymau dros y penderfyniad
• copi o’r Adnodd Cymorth Penderfynu wedi’i gwblhau 
• manylion y rhai i gysylltu â nhw os oes angen rhagor o wybodaeth arnoch 
• sut i wneud cais i gael adolygiad o’r penderfyniad am gymhwystra

Os nad ydych chi'n gymwys, gall y llythyr am eich penderfyniad gynnwys gwybodaeth am Ofal Nyrsio a Ariennir neu becyn o ofal ar y cyd, lle bo'n berthnasol a phriodol. Mae rhagor o wybodaeth ar gael ar Gofal Iechyd Parhaus y GIG: beth sy'n digwydd os nad ydw i'n gymwys.