Mae'r Gweinidog Materion Gwledig Lesley Griffiths wedi ymweld â chynhyrchydd mêl arobryn yn Llanfair-ym-Muallt i ddathlu Diwrnod Gwenyn y Byd heddiw (Dydd Gwener, 20 Mai).
Wedi'i ddynodi gan y Cenhedloedd Unedig, sefydlwyd Diwrnod Gwenyn y Byd i gydnabod rôl gwenyn a phryfed peillio eraill i ddatblygu cynaliadwy, diogelwch bwyd a bioamrywiaeth.
Bob blwyddyn, mae'r DU yn cynhyrchu tua 3,000-4,000 tunnell o fêl – ac mae tua 10 y cant ohono'n dod o Gymru.
Sefydlwyd y Bee Welsh Honey Company yn Llanfair-ym-Muallt gan Shane Llewelyn Jones yn 2017. Dechreuodd Shane gadw gwenyn pan yn 12 oed ac mae wedi adeiladu busnes yn raddol dros 30 mlynedd.
Mae yn arbenigo mewn mêl Cymreig heb ei basteureiddio. Ar hyn o bryd mae Bee Welsh Honey yn cynnal tua 200 o gychod cynhyrchu ledled canolbarth Cymru a'r gororau ac mae wedi ennill sawl gwobr.
Mae Shane yn aelod o'r Clwstwr Mêl, rhaglen datblygu busnes Llywodraeth Cymru sydd â'r nod o godi proffil a chynhyrchiant mêl Cymru.
Mae'r Clwstwr yn dod â ffermwyr gwenyn sy'n cynhyrchu mêl 100% o Gymru ac sydd ag uchelgais i ddatblygu at ei gilydd.
Dywedodd Lesley Griffiths, y Gweinidog Dros Faterion Gwledig:
"Mae wedi bod yn wych cwrdd â Shane a dysgu mwy am y gwaith sy'n digwydd yn y Bee Welsh Honey Company.
"Mae gwenyn yn hanfodol i'n hecosystem ac mae Diwrnod Gwenyn y Byd, sydd wedi bod yn tyfu o flwyddyn i flwyddyn, wedi helpu i ddod â nhw i'r amlwg.
"Ym mis Hydref, lansiwyd ein Cynllun Gweithredu i sicrhau canlyniadau Cynllun Gwenyn Iach 2030 sy'n cynnwys cynnal a gwella bioddiogelwch, cefnogi gwenynwyr i fod yn hyderus wrth reoli eu gwenyn a helpu gwenyn mêl a chadw gwenyn i ffynnu.
"Mae'r Clwstwr Mêl yn chwarae rhan bwysig wrth annog a chefnogi'r gwaith o gynhyrchu a hyrwyddo mêl Cymreig. Hoffwn ddiolch iddynt am eu holl waith caled parhaus, gan gynnwys y rhai a ddangosodd eu diolch i ofalwyr yn ystod pandemig Covid drwy ddarparu jariau o fêl Cymreig i gartrefi gofal ac ysbytai lleol."
Dywedodd Shane Llewelyn Jones o gwmni Gwenyn mêl Cymru:
"Rwy'n ddiolchgar i Lywodraeth Cymru am dynnu sylw at Ddiwrnod Gwenyn y Byd, sydd yn ei dro yn helpu i dynnu sylw at anawsterau i wenyn mêl a phryfed peillio ledled Cymru a'r byd.
"Drwy gefnogi Diwrnod Gwenyn y Byd, mae'n rhoi sylw i gynhyrchwyr mêl Cymru, sy'n cynhyrchu rhywfaint o fêl o'r ansawdd gorau yn y byd, o feillion iseldir, i rug yr ucheldir."
Dywedodd Arweinydd Clwstwr Mêl Cymru, Haf Wyn Hughes:
"Ar ran y Clwstwr, rwy'n ddiolchgar iawn i'r Gweinidog am gymryd amser i ddathlu gwenynwyr fel Shane ar y diwrnod pwysig hwn i'r sector. Gall hinsawdd Cymru fod yn heriol iawn i'n gwenynwyr, ond mae cwmnïau fel Bee Welsh Honey yn enghraifft wych o angerdd mawr, yr angen i warchod a gwaith caled."