Heddiw, mae Gweinidog yr Economi, Ken Skates, wedi cyhoeddi rhaglen £2 filiwn i cynllun peilot yn rhanbarth 'Arfor' yn Gorllewin Cymru.
Bydd Cronfa Arloesi Arfor, sy'n deillio o gytundeb cyllidebol rhwng Llywodraeth Cymru a Plaid Cymru, yn darparu cymorth yng Ngwynedd, Ynys Môn, Ceredigion a Sir Gaerfyrddin, yn enwedig mewn ardaloedd lle y mae canran uchel o'r boblogaeth yn siarad Cymraeg, a lle y mae llawer o bobl henach yn symud i mewn i'r ardaloedd hynny a phobl ifanc yn symud allan ohonynt. Bydd yn canolbwyntio ar yr ardaloedd hynny lle y mae'r economi sylfaenol ac amaethyddol yn hollbwysig ac mewn trefi marchnad a phrifysgol lle y mae incymau isel yn dal i fod yn broblem.
Bydd yr arian hwn a fydd ar gael i'r pedwar awdurdod lleol yn cael ei ddefnyddio i hwyluso dulliau newydd ac arloesol o ddatblygu'r economi yn y rhanbarth, drwy:
- hybu mentrau a chefnogi twf busnes mewn ardaloedd lle y mae canran uchel o'r boblogaeth yn siarad Cymraeg
- sicrhau swyddi gwell sy'n talu'n well i gadw pobl leol yn yr ardaloedd hyn ac annog y rheini sydd wedi gadael i ddychwelyd
- hyrwyddo gwerth siarad Cymraeg a dwyieithrwydd mewn busnesau gan greu naws cyffrous am le
- annog busnesau a phobl sy'n symud i ardaloedd gwledig i werthfawrogi a defnyddio'r Gymraeg.
Wrth gyhoeddi'r rhaglen newydd hon heddiw, dywedodd Gweinidog yr Economi, Ken Skates:
"Nod y rhaglen arloesol hon, sy'n seiliedig ar drafodaeth eang gyda phartneriaid awdurdodau lleol, yw profi ein dulliau newydd o hyrwyddo entrepreneuriaeth, twf busnes a chydnerthedd cymuned yn y pedair ardal, gan hoelio sylw ar ddefnyddio'r Gymraeg.
Mae'r Cynllun Gweithredu ar yr Economi wedi pwysleisio bod angen i Lywodraeth Cymru helpu pob rhan o'n heconomi i wella sgiliau, annog arloesedd a nodi a defnyddio technoleg newydd. Rwy'n falch felly o ddarparu £2 filiwn dros ddwy flynedd i gefnogi'r fenter hon a fydd yn helpu i lywio gweithgareddau yn yr ardaloedd hynny yn y fro Gymraeg lle y mae'r economïau gwledig a sylfaenol yn hollbwysig."
Bydd Cyngor Sir Gwynedd yn cydgysylltu'r rhaglen ar ran y pedwar awdurdod lleol er mwyn lleihau costau.
Wrth siarad ar ran partneriaeth Arfor, dywedodd Arweinydd Cyngor Gwynedd, y Cynghorydd Dyfrig Siencyn:
"Mae cyhoeddiad heddiw yn gam ymlaen pwysig yn ein hymdrech i greu dyfodol ffyniannus a chynaliadwy ar gyfer pobl a chymunedau Ynys Môn, Sir Gaerfyrddin, Ceredigion a Gwynedd a dyfodol disglair i'r Gymraeg ar draws y rhanbarth.
Mae'r buddsoddiad cychwynnol hwn yn gyfuniad o sawl mis o gydweithio rhwng Arweinwyr pedwar cyngor Arfor a Llywodraeth Cymru. Gyda'r arian bellach yn ei le, gallwn symud ymlaen i edrych ar ffyrdd o sicrhau economi amrywiol a ffyniannus sy'n cynnwys gwaith newydd am dâl gwell i bobl leol a fydd, yn ei dro, yn hybu'r Gymraeg.
Rydym yn gobeithio y bydd y cam cyntaf hwn o'r prosiect yn hybu economi Arfor ac yn cyfrannu at darged y Llywodraeth o gael miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050."