Diweddariad 1 argymhellion chwe mis archwiliad dwfn ynni adnewyddadwy - Cyllid

Argymhelliad   

Byddwn yn sefydlu grŵp o arbenigwyr i edrych ar ffyrdd o dynnu buddsoddiad ychwanegol i lawr mewn cynhyrchu ynni adnewyddadwy yng Nghymru. Byddwn yn blaenoriaethu perchnogaeth leol a chymunedol er mwyn sicrhau'r gwerth economaidd a chymdeithasol lleol mwyaf posibl.

Prif uchafbwyntiau / cerrig milltir  

• Ymhlith yr uchafbwyntiau allweddol ers yr archwiliad dwfn mae:
• Sefydlu is-grŵp Buddsoddi mewn Ynni Adnewyddadwy, sy'n cynnwys aelodau yr archwiliad dwfn ac arbenigwyr yn y maes. Cynhaliodd y grŵp gyfres o gyfarfodydd a gweithdy sydd â'r nod o edrych ar fodelau ar gyfer ariannu a chwilio am fuddsoddiad mewn prosiectau adnewyddadwy a sut y gellid gynyddu prosiectau ynni adnewyddadwy mewn ffordd sy'n cadw cyfoeth a gwerth yng Nghymru;
• Derbyn mewnbwn gan Fanc Datblygu Cymru a swyddogion sy'n gweithio ar gynigion i'r Datblygwr Ynni Adnewyddadwy hysbysu'r ystod o opsiynau ar gyfer ariannu prosiectau ynni adnewyddadwy;
• Cwblhau adroddiad drafft i roi cipolwg ac argymhelliad ar gyllido cyhoeddus, preifat a chymunedol o ddatblygiadau adnewyddadwy.

Camau nesaf at gwblhau

Mae allbynnau o'r gweithgor Buddsoddi mewn Ynni Adnewyddadwy i'w dosbarthu ar ôl eu cwblhau. 

Argymhelliad   

Byddwn ni'n ceisio creu cynghrair gyda Llywodraethau datganoledig i sicrhau bod proses Contract ar gyfer Gwahaniaeth (CfD) Llywodraeth y DU yn esblygu'n briodol i:

1. adlewyrchu uchafiaeth datblygu'r gadwyn gyflenwi ac
2. i gyflawni llwybr datblygu cydlynol a chytbwys ar gyfer technolegau masnachol cynnar a rhai newydd.

Prif uchafbwyntiau / cerrig milltir   

Mae'r argymhelliad hwn yn mynd rhagddo er oherwydd y risgiau ynghylch camau cyfreithiol gan yr UE, mae'r ffocws wedi symud i ffwrdd o gynghrair o lywodraethau datganoledig yn hytrach tuag at gylchoedd prydlesu gwely'r môr a chamau gweithredu a fydd yn sicrhau budd lleol i Gymru.

Ymhlith yr uchafbwyntiau allweddol ers yr archwiliad dwfn mae:

• Cynnal cyfarfodydd rhwng Gweinidogion LlC ac Ystâd y Goron (TCE) ar y manteision economaidd a chymdeithasol i'w sicrhau ar gyfer rowndiau prydlesu sydd ar y gweill a'r ystyriaethau ymarferol sy'n ymwneud â'r TCE i Gymru;
• Cynnal cyfarfodydd gyda swyddogion a Llywodraeth y DU ar y cynigion CfD diweddaraf a chanlyniad y rowndiau prydlesu diweddaraf i Gymru.

Camau nesaf at gwblhau

Bydd yr argymhelliad hwn yn parhau i fod yn flaenoriaeth barhaus i Lywodraeth Cymru cyn pob rownd prydlesu. Mae ein blaenoriaethau dros y chwe mis nesaf yn cynnwys:

• Dadansoddiad o ddyraniadau Rownd 4 i ddeall y canlyniadau i Gymru yn well.
• Sicrhau cyllid ton a llanw wedi'i glustnodi gyda digon o gapasiti yn y rownd brydlesu nesaf.

Argymhelliad    

Byddwn ni'n edrych ar yr opsiynau i gefnogi cynhyrchu ynni adnewyddadwy lleol a chymunedol trwy Ardrethi Annomestig.

Prif uchafbwyntiau / cerrig milltir

Rydym wedi cytuno i barhau i ddarparu rhyddhad i gynlluniau ynni dŵr cymunedol yng Nghymru. Bydd yr ymyrraeth hon yn sicrhau bod y cynlluniau'n parhau'n hyfyw ac yn darparu buddion cymdeithasol ac amgylcheddol i gymunedau yng Nghymru.

Camau nesaf at gwblhau

Bydd yr argymhelliad hwn yn datblygu dros y 6 mis nesaf. Rydym yn ymgynghori ar ddiwygio sgôr annomestig yng Nghymru.

Argymhelliad 

Bydd gweithgor yn cael ei sefydlu i adolygu opsiynau ar gyfer sut y gall caffael gyflymu cynhyrchu ynni adnewyddadwy yng Nghymru i fanteisio i'r eithaf ar werth economaidd a chymdeithasol lleol i gynnwys ond heb fod yn gyfyngedig i:

1. Gwella polisi caffael i ymgorffori gwerth cymdeithasol gan gynnwys archwilio gyda datblygwyr masnachol sut y gallant ddiwallu'r angen lleol orau.
2. Opsiynau ar gyfer defnyddio pŵer prynu'r sector cyhoeddus yng Nghymru i gefnogi llwybrau dibynadwy i'w marchnata ar gyfer prosiectau ynni'r gymuned a'r sector cyhoeddus, gan gynnwys trwy Gytundebau Prynu Pŵer hirdymor.
3. Sut y gall gwasanaethau cyngor a chymorth gynorthwyo datblygwyr ynni cymunedol yn well i gael mynediad at gyfleoedd yn y farchnad.
4. Sut mae ymgysylltu'n well â'r sector ynni cymunedol yn Rhaglen ariannu Cymru.
5. Sut y gellir lledaenu arferion gorau, gan gynnwys bwydo i grŵp arferion gorau Llywodraethau Cymru neu'r Ganolfan Rhagoriaeth Caffael pe bai'n cael ei sefydlu.

Prif uchafbwyntiau / cerrig milltir   

Mae gwerth gweithgor dynodedig i ddilyn yr argymhelliad hwn yn cael ei ystyried yn dilyn casgliadau'r Gweithgor Buddsoddi mewn Ynni Adnewyddadwy. Mae sawl elfen o'r argymhelliad hwn wedi eu cyflawni trwy waith presennol Llywodraeth Cymru.

Ymhlith yr uchafbwyntiau allweddol ers yr archwiliad dwfn mae:

• Cydnabod y cynnydd sydd eisoes ar y gweill drwy WGES a CEW i ledaenu arferion gorau ar gaffael a chefnogaeth barhaus i brosiectau ynni adnewyddadwy;
• Edrych ar y themâu hyn drwy'r grŵp Buddsoddi mewn Ynni Adnewyddadwy a'r rhwystrau gwirioneddol sy'n cael eu hachosi gan rai o'r awgrymiadau.

Camau nesaf at gwblhau

Bydd yr argymhelliad hwn yn mynd rhagddo dros y 6 mis nesaf gyda swyddogion ac aelodau yr archwiliad dwfn yn dadansoddi'r opsiynau mewn perthynas â Chytundebau Prynu Pŵer (PPAau) ochr yn ochr â chefnogaeth ehangach ar gyfer caffael.

Bydd hyn hefyd yn bwydo i argymhelliad 16 ar gyfleoedd i fentrau cymunedol ar fynediad i'r ystad gyhoeddus.