Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae: pecyn cymorth asesu
Canllawiau i helpu awdurdodau lleol i ddarparu digon o gyfleoedd chwarae i blant yn eu hardaloedd.
Efallai na fydd y ffeil hon yn gyfan gwbl hygyrch.
Ar y dudalen hon
Cyflwyniad
Diben y pecyn cymorth
Mae'r pecyn cymorth hwn wedi'i baratoi i helpu awdurdodau lleol i gyflawni eu dyletswyddau, fel y nodir yn Rheoliadau Asesu Digonolrwydd Chwarae (Cymru) 2012.
Dylid darllen y pecyn cymorth ar y cyd â Rheoliadau Asesu Digonolrwydd Chwarae (Cymru) 2012 a'r canllawiau statudol cysylltiedig Cymru - gwlad lle mae cyfle i chwarae. Mae’r rhain yn nodi manylion yr asesiad y mae angen i bob awdurdod lleol ei gynnal, a’r cynllun gweithredu y mae angen iddynt ei gyhoeddi bob tair blynedd o dan Fesur Plant a Theuluoedd (Cymru) 2010. Mae'r canllawiau statudol yn nodi'r naw mater y mae'n rhaid i awdurdodau lleol eu hystyried wrth asesu cyfleoedd chwarae yn eu hardaloedd lleol.
Mae’r adnoddau a ddarperir yn y ddogfen hon yn cynnwys templedi sy'n seiliedig ar y materion y mae angen eu hystyried, fel y nodir yn y canllawiau statudol. Gellir defnyddio’r templedi fel canllaw defnyddiol i helpu gyda'r broses o gynnal Asesiad Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae. Eu bwriad yw cefnogi awdurdodau lleol i gwblhau'r asesiad a llunio Crynodeb Gweithredol o'r Asesiad Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae: Adroddiad Chwarae ein Rhan a Chynllun Gweithredu.
Sut y datblygwyd y pecyn cymorth hwn
Cafodd y Pecyn Cymorth Asesu Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae gwreiddiol ei gynhyrchu gan Chwarae Cymru, a'i ariannu gan ac ar y cyd â Llywodraeth Cymru. Datblygwyd y pecyn cymorth mewn cydweithrediad â darparwyr chwarae ledled Cymru i helpu pob awdurdod lleol i gyflawni eu dyletswyddau, fel y nodir yn Rheoliadau Asesu Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae (Cymru) 2012.
Yn ei hymateb i Adroddiad Grŵp Llywio'r Adolygiad Gweinidogol o Gyfleoedd Chwarae, ymrwymodd Llywodraeth Cymru i adnewyddu'r Pecyn Cymorth Asesu Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae. Fel rhan o'r broses hon yn 2023, adolygwyd y Pecyn Cymorth gwreiddiol gan Chwarae Cymru a'r Rhwydwaith Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae, sy'n cynnwys arweinwyr chwarae'r awdurdodau lleol. Cynhaliwyd arolwg a gweithdai ymgysylltu dilynol gydag awdurdodau lleol i bennu'r adnoddau a'r templedi sydd eu hangen i gefnogi'r gwaith o gasglu a dadansoddi data priodol. Nod y pecyn cymorth hwn yw darparu ystod o adnoddau i awdurdodau lleol a'u partneriaid eu defnyddio i nodi'r ystod o ffactorau sy'n effeithio ar gyfleoedd plant a phobl ifanc i chwarae a llywio'r gwaith cynllunio fel rhan o gyflawni'r dyletswyddau i sicrhau cyfleoedd chwarae digonol.
Yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Mae Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae a gynhelir yn dda yn darparu’r dystiolaeth sydd ei hangen i nodi bylchau mewn darpariaeth a chefnogi’r gwaith o ddatblygu cynlluniau gweithredu i fynd i’r afael ag unrhyw ddiffygion.
Rhaid i awdurdodau lleol asesu a oes digon o gyfleoedd chwarae yn eu hardaloedd yn unol â rheoliadau a datblygu cynlluniau i sicrhau cyfleoedd digonol. Mae pob awdurdod lleol yn gyfrifol am reoli'r Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae a'r Cynllun Gweithredu Chwarae. Mae hyn yn cynnwys ymgysylltu ag ystod o bartneriaid, a chasglu a dadansoddi data i helpu i lywio'r asesiad. Mae gweithio mewn partneriaeth, cydweithredu a chyfranogi yn elfennau craidd o'r broses o gynnal yr Asesiad Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae yn erbyn y meini prawf a amlinellir yn y canllawiau statudol.
Mae Cymru – gwlad lle mae cyfle i chwarae, sef y canllawiau statudol ar gyfer awdurdodau lleol, yn nodi bod yn rhaid ystyried y materion canlynol:
Mater A: Poblogaeth
Mater B: Diwallu anghenion amrywiol
Mater C: Y lle sydd ar gael i blant chwarae (mannau agored, mannau chwarae dynodedig yn yr awyr agored lle nad oes staff, caeau chwarae)
Mater Ch: Darparu cyfleoedd i chwarae dan oruchwyliaeth (darpariaeth gwaith chwarae, gweithgareddau hamdden strwythuredig)
Mater D: Codi tâl am ddarpariaeth chwarae
Mater Dd: Mynediad i le a darpariaeth, gan gynnwys mesurau diogelwch ar y ffyrdd, trafnidiaeth, gwybodaeth a chyhoeddusrwydd
Mater E: Sicrhau a datblygu’r gweithlu chwarae
Mater F: Ymgysylltu â'r gymuned a'i chynnwys
Mater Ff: Chwarae ym mhob polisi perthnasol ac agenda weithredu berthnasol.
Mae'r Ffurflen Asesu Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae wedi'i strwythuro o dan 'themâu' i helpu awdurdodau lleol i weithio mewn partneriaeth ag adrannau a sefydliadau lleol eraill i nodi ffactorau sy'n effeithio ar gyfleoedd plant i chwarae:
Poblogaeth [Materion A, B, D].
Lleoedd lle mae plant yn chwarae [Materion C, Dd ac Ff]
Darpariaeth dan oruchwyliaeth [Materion Ch a E]
Polisi, ymgysylltu, eiriolaeth a gwybodaeth [Materion Dd, E, F, Ff]
Pwy ddylai fod yn rhan o Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Bydd angen i’r Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae ystyried yr amrywiaeth o ffactorau sy’n effeithio ar gyfleoedd plant i chwarae. Bydd y gwaith o gasglu a dadansoddi data yn gofyn am fewnbwn gan amrywiaeth o bartneriaid sydd â swyddogaethau penodol gan gynnwys:
Swyddogion yr awdurdod lleol:
- cynllunio
- tai
- trafnidiaeth
- addysg
- gwasanaethau plant a theuluoedd
- gofal plant
- y gwasanaeth gwaith chwarae
- y blynyddoedd cynnar
- gwaith ieuenctid
- parciau a meysydd chwarae
- datblygu’r gymuned
- diogelwch cymunedol
- teithio llesol
- y gwasanaethau gwybodaeth/timau cyfathrebu
- ymchwil
- gwasanaethau arbenigol
Sefydliadau partner ehangach:
- Cymdeithasau Chwarae Gwirfoddol Rhanbarthol
- Cynghorau Gwirfoddol Sirol
- Cynghorau Tref a Chymuned
- Cymdeithasau Tai
- Byrddau Iechyd Lleol
- Gwasanaethau Tân ac Achub
Crynodeb Gweithredol gyda Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus
Proses yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Mae proses yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae yn cynnwys naw cam allweddol, sef:
- Paratoi ar gyfer yr asesiad
- Cynnal yr asesiad
- Llunio'r asesiad a chrynodeb gweithredol
- Llunio'r Cynllun Gweithredu Chwarae Blynyddol
- Cyflwyno'r ffurflen asesu, y crynodeb gweithredol a'r Cynllun Gweithredu Chwarae Blynyddol i Lywodraeth Cymru
- Rhannu'r crynodeb gweithredol gyda'r Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus
- Cyhoeddi'r crynodeb gweithredol ar wefan yr awdurdod lleol
- Adolygu'r asesiad yn barhaus trwy Grŵp Monitro Chwarae
- Cyflwyno adroddiad cynnydd ar y Cynllun Gweithredu Chwarae Blynyddol i Lywodraeth Cymru
* Ar gyfer y blynyddoedd lle na chynhelir asesiad llawn o ddigonolrwydd cyfleoedd chwarae, mae'n ofynnol i awdurdodau lleol gyflwyno Cynllun Gweithredu Chwarae Blynyddol ac adroddiad cynnydd yn unol â'r canllawiau statudol.
Ffurflenni gofynnol ar gyfer yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Mae Llywodraeth Cymru wedi darparu templedi i'w defnyddio gan awdurdodau lleol er mwyn ei galluogi i ddadansoddi'r asesiadau a'r cynlluniau gweithredu a datblygu darlun cenedlaethol clir o gyfleoedd chwarae ar draws Cymru:
- Ffurflen Asesu Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
- Crynodeb Gweithredol o'r Asesiad Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae: Adroddiad Chwarae ein Rhan
- Cynllun Gweithredu Chwarae Blynyddol
- Adroddiad Cynnydd ar y Cynllun Gweithredu Chwarae Blynyddol
Camau'r Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Er mwyn cefnogi'r broses o asesu digonolrwydd cyfleoedd chwarae, mae'r pecyn cymorth hwn yn cynnwys gwybodaeth ac adnoddau sydd wedi'u rhannu'n dri cham.
Cam 1 - Paratoi ar gyfer yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Cam 2 - Asesu yn erbyn themâu'r Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae:
- Poblogaeth
- Lleoedd lle mae plant yn chwarae
- Darparu cyfleoedd dan oruchwyliaeth
- Synergedd polisi, ymgysylltu, eiriolaeth a gwybodaeth
Cam 3 - Llunio’r Cynllun Gweithredu Chwarae
Cam 1: Paratoi ar gyfer yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Tasgau allweddol wrth baratoi ar gyfer yr Asesiad Digonolrwydd Chwarae:
- Gweithio gyda’r Aelod Arweiniol dros Blant a Phobl Ifanc/Cabinet
- Ymgysylltu ag aelodau etholedig
- Cytuno ar y fethodoleg asesu
- Penderfynu pwy fydd yn arwain yr asesiad
- Nodi pwy fydd yn cyfrannu at yr asesiad
- Nodi aelodaeth a sefydlu Grŵp Monitro Chwarae neu grŵp tebyg
- Pennu rolau a chyfrifoldebau ar gyfer gweithio mewn partneriaeth ac amserlen
- Nodi a recriwtio partneriaid allweddol
- Cytuno ar egwyddorion
- Nodi adnoddau/cymorth ariannol
Adnoddau ategol:
Adnodd 1 Papur briffio 'Ffocws ar chwarae' ar gyfer cynghorwyr lleol
Adnodd 2 Dadansoddiad o'r opsiynau ar gyfer yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Adnodd 3 Grŵp Monitro Chwarae (neu grŵp tebyg) - Cylch gorchwyl
Adnodd 4 Grŵp Monitro Chwarae (neu grŵp tebyg) - Archwiliad gwybodaeth
Adnodd 5 Deall digonolrwydd cyfleoedd chwarae - Pecyn o adnoddau hyfforddi
Adnodd 6 Bod yn Hyrwyddwr Chwarae
Adnodd 1: Papur briffio 'Ffocws ar chwarae' ar gyfer cynghorwyr lleol
Mae'r papur briffio hwn ar gyfer cynghorwyr lleol yn darparu gwybodaeth am ddyletswyddau statudol yr awdurdodau lleol i asesu a sicrhau cyfleoedd chwarae digonol i blant yn eu hardal.
Ewch i: Adnodd 1: Ffocws ar chwarae – Chwarae a chynghorwyr sir | Chwarae Cymru
Adnodd 2: Dadansoddiad o'r opsiynau ar gyfer yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Mae cynnal dadansoddiad o'r opsiynau ar gyfer Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae yn ddefnyddiol yn ystod y cam paratoi a bydd yn helpu i gytuno ar y fethodoleg ar gyfer yr asesiad. Mae'r adnodd hwn yn nodi meysydd i'w hystyried wrth ddadansoddi'r opsiynau sydd ar gael ar gyfer cynnal Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae.
Adnodd 3: Grŵp Monitro Chwarae (neu grŵp tebyg) - Cylch gorchwyl
Mae adnodd 3 yn dempled ar gyfer dogfen cylch gorchwyl y gellir ei defnyddio wrth sefydlu Grŵp Monitro Chwarae neu grŵp tebyg.
Ewch i Adnodd 3: Grŵp Monitro Chwarae (neu grŵp tebyg) - Cylch gorchwyl | LLYW.CYMRU
Adnodd 4: Grŵp Monitro Chwarae (neu grŵp tebyg) - Archwiliad gwybodaeth
Mater A: Poblogaeth
Mater B: Diwallu anghenion amrywiol
Mater C: Y lle sydd ar gael i blant chwarae (mannau agored, mannau chwarae dynodedig yn yr awyr agored lle nad oes staff, caeau chwarae
Mater Ch: Darparu cyfleoedd i chwarae dan oruchwyliaeth (darpariaeth gwaith chwarae, gweithgareddau hamdden strwythuredig)
Mater D: Codi tâl ar gyfer darpariaeth chwarae
Mater Dd: Mynediad i le a darpariaeth, gan gynnwys mesurau diogelwch ar y ffyrdd, trafnidiaeth, gwybodaeth a chyhoeddusrwydd
Mater E: Sicrhau a datblygu’r gweithlu chwarae
Mater F: Ymgysylltu â'r gymuned a'i chynnwys
Mater Ff: Chwarae ym mhob polisi perthnasol ac agenda weithredu berthnasol.
Ewch i Adnodd 4: Grŵp Monitro Chwarae (neu grŵp tebyg) - Archwiliad gwybodaeth | LLYW.CYMRU
Adnodd 5: Deall Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae – Pecyn o adnoddau hyfforddi
Nod y cwrs hyfforddi hwn yw helpu i hyrwyddo pwysigrwydd digonolrwydd chwarae ymhlith partneriaid awdurdodau lleol.
Mae'n gyfle i lunwyr polisi ac ymarferwyr gydweithio gan archwilio eu cyfrifoldebau cyfunol mewn perthynas â'r Ddyletswydd Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae.
Bydd y cwrs yn werthfawr i unrhyw un sy'n ymwneud â'r broses digonolrwydd cyfleoedd chwarae. Fe'i cynlluniwyd i ganolbwyntio'n benodol ar ddatblygu partneriaethau strategol a all gefnogi'r gwaith o asesu a sicrhau elfennau o'r Ddyletswydd. Felly, mae'r cwrs wedi'i dargedu at bobl sy'n gweithio ar lefel strategol, mewn rolau polisi arweiniol a'r rhai sydd â'r gallu i ddylanwadu ar brosesau polisi a gwneud penderfyniadau llywodraeth leol. Nod y cwrs yw helpu rhanddeiliaid strategol i ddeall eu cyfrifoldebau mewn perthynas â'r Ddyletswydd Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae a chymryd rhan mewn sgyrsiau proffesiynol ynghylch sut y gellir gwella ymateb yr awdurdod lleol i'r Ddyletswydd a'i ddatblygu ymhellach.
Ewch i: Adnodd 5: Cymwysterau a hyfforddiant | Chwarae Cymru
Adnodd 6: Bod yn Hyrwyddwr Chwarae
Mae'r adnodd hwn yn rhoi awgrymiadau ar ddatblygu sgiliau ar gyfer bod yn Hyrwyddwr Chwarae ac eirioli dros chwarae yn ardal eich awdurdod lleol.
Cam 2: Cynnal yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Mae tasgau allweddol yr Asesiad Digonolrwydd Chwarae yn cynnwys:
- Archwilio a mapio mannau chwarae a darpariaeth chwarae sy'n bodoli eisoes
- Cynnal arolwg ymhlith plant a rhieni
- Nodi a chytuno ar gryfderau a gwendidau mewn darpariaeth
- Cynnal asesiad a nodi opsiynau gweithredu, gan ddefnyddio’r Ffurflen Asesu Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Adnoddau ategol:
Adnodd 7 Arolwg Bodlonrwydd Chwarae - Taflen wybodaeth (canllaw i'w ddefnyddio'n lleol)
Adnodd 8 Plant fel archwilwyr - Taflen wybodaeth (awgrymiadau ar gyfer grŵp ffocws)
Adnodd 9 Gweithdy hawl i chwarae
Adnodd 10 Ffurflen fonitro ar gyfer grŵp ffocws
Adnodd 11 Cynnal arolwg ymhlith rhieni
Adnodd 12 Cwestiynau i blant ynghylch amseroedd chwarae yn yr ysgol
Adnodd 13 Arolwg ymhlith ysgolion ar amseroedd chwarae yn yr ysgol
Adnodd 7: Yr Arolwg Boddlonrwydd Chwarae - Taflen wybodaeth (canllaw i'w ddefnyddio'n lleol)
Mae'r daflen wybodaeth hon ar gyfer swyddogion yr awdurdodau lleol sy'n cynnal arolygon bodlonrwydd chwarae. Mae'n cynnwys cwestiynau ar gyfer dadansoddiadau lleol a chenedlaethol.
Mae'r adnodd hwn yn cynorthwyo awdurdodau lleol wrth iddynt ymgynghori â phlant fel rhan o'u Dyletswydd Digonolrwydd Cyfleoedd Chwarae. Mae'n darparu arferion da ar gyfer cynllunio, paratoi a defnyddio'r arolwg, yn ogystal â chanllawiau ar gasglu, prosesu a chynnal dadansoddiadau syml o'r data.
Mae'r arolwg yn canolbwyntio ar ‘brofiadau’ yn hytrach na ‘phethau’, yn enwedig elfennau mwy amlwg ac arwynebol gyffrous y ddarpariaeth. Fel rhan o'r gweithgarwch ymgynghori neu ymgysylltu, mae'n bosibl y bydd gofyn i blant ddychmygu eu ‘hoff’ fan chwarae neu leoliad chwarae. Fodd bynnag, gall eu profiad cyfyngedig - oherwydd eu hoedran a’r diffyg presennol mewn darpariaeth – wneud iddynt ddymuno’r hyn y maent eisoes yn gyfarwydd ag ef.
Ewch i: Adnodd 7: Yr Arolwg Bodlonrwydd Chwarae: Canllaw i’w ddefnyddio’n lleol | Chwarae Cymru
Adnodd 8: Plant fel archwilwyr - Taflen wybodaeth (awgrymiadau ar gyfer grŵp ffocws)
Adnodd 9: Gweithdy hawl i chwarae
Mae'r adnodd hwn wedi'i gynllunio ar gyfer gweithwyr chwarae, gweithwyr cyfranogi, gweithwyr ieuenctid a staff eraill i'w helpu i gynnal gweithdy hawl i chwarae gyda phlant a phobl ifanc mewn ysgolion a lleoliadau strwythuredig eraill.
Nod y gweithdy yw codi ymwybyddiaeth am yr hawl i chwarae. Mae hefyd yn ceisio grymuso plant a phobl ifanc fel eu bod yn gallu cyflwyno'r achos dros ddarparu gwell cyfleoedd iddynt chwarae a chwrdd â'u ffrindiau.
Adnodd 10: Ffurflen fonitro ar gyfer grŵp ffocws
Adnodd 11: Cynnal arolwg ymhlith rhieni
Adnodd 12: Cwestiynau i blant ynghylch amseroedd chwarae yn yr ysgol
Adnodd 13: Arolwg i ysgolion ar amseroedd chwarae yn yr ysgol
Mae dysgu mwy am gyfleoedd i chwarae yn yr ysgol yn rhan o'r gwaith statudol wrth gynnal Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae.
Ewch i Adnodd 13: Arolwg i ysgolion ar amseroedd chwarae yn yr ysgol | LLYW.CYMRU
Adnodd 14: Asesu mannau i chwarae
Gellir dod o hyd i amrywiaeth o dempledi yn Creu mannau chwarae hygyrch: pecyn cymorth:
- Archwiliad o fan chwarae
- Asesiad o fynediad i fannau chwarae
- Rhestr wirio o werth chwarae
Ewch i: Adnodd 14: Creu mannau chwarae hygyrch | Chwarae Cymru
Adnodd 15: Dadansoddi anghenion hyfforddiant ar gyfer datblygu'r gweithlu
Adnodd 16: Templed ar gyfer holiadur i gyflogwyr/lleoliadau
Mae'r adnodd hwn yn darparu templed enghreifftiol y gellir ei ddefnyddio i gasglu gwybodaeth gan leoliadau / cyflogwyr am y ddarpariaeth gwaith chwarae a'r gweithlu chwarae.
Ewch i Adnodd 16: Templed ar gyfer holiadur i gyflogwyr/lleoliadau | LLYW.CYMRU
Cam 3: Cynllun Gweithredu Chwarae
Bydd yr Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae yn helpu i lywio Cynllun Gweithredu Chwarae sy'n nodi’r camau i'w cymryd i sicrhau cyfleoedd chwarae digonol. Fel rhan o'r broses gynllunio:
- Dadansoddi a blaenoriaethu camau gweithredu ar gyfer y dyfodol
- Y Grŵp Monitro Chwarae (neu grŵp tebyg) i adolygu a chymeradwyo’r ffurflen y Cynllun Gweithredu Chwarae
- Aelodau etholedig i gytuno ar y Cynllun Gweithredu Chwarae
Adnoddau i gefnogi:
Adnodd 17 Adnodd blaenoriaethu ar gyfer y Cynllun Gweithredu Chwarae
Adnodd 17: Adnodd blaenoriaethu ar gyfer y Cynllun Gweithredu Chwarae
Bydd angen cytuno ar y blaenoriaethau fel rhan o’r broses o lunio’r Cynllun Gweithredu. Mae'r adnodd hwn yn awgrymu ffactorau i'w hystyried wrth nodi a chytuno ar y meini prawf ar gyfer blaenoriaethu’r camau gweithredu.
Ewch i Adnodd 17: Adnodd blaenoriaethu ar gyfer y Cynllun Gweithredu Chwarae | LLYW.CYMRU
Adnoddau ychwanegol
Datganiad sefyllfa ar gynnwys plant anabl mewn darpariaeth chwarae
Mae Cynnwys plant anabl mewn darpariaeth chwarae, yn ddatganiad sefyllfa ar y cyd gan y Fforwm Polisi Chwarae Plant a Fforwm Diogelwch Chwarae'r DU. Mae'r datganiad yn nodi y dylai pob maes chwarae a man chwarae fodloni'r diffiniad hygyrch, er mwyn diwallu anghenion cymaint o blant o alluoedd amrywiol â phosibl.
Cardiau adrodd ar gyfer digonolrwydd cyfleoedd chwarae
Mae Chwarae Cymru wedi gweithio gydag awdurdodau lleol a'u partneriaid i lunio 'cardiau adrodd' o'r camau a gymerwyd yn lleol i gefnogi chwarae plant.
Nod pob enghraifft yw dangos y cyd-destunau, y prosesau a'r bobl sy'n rhan o brosiect penodol. Efallai y byddant yn cynnig syniadau addasadwy i'r rhai sy'n gweithio i gefnogi chwarae plant:
Enghreifftiau o ddigonolrwydd chwarae - Chwarae Cymru
Mae'r cardiau adrodd wedi'u hysbrydoli gan ymchwil i ddigonolrwydd cyfleoedd chwarae a wnaed gan Wendy Russell, Mike Barclay, Ben Tawil a Charlotte Derry. Yn yr ymchwil honno, defnyddiwyd gwybodaeth am brosiectau a ddarparwyd gan awdurdodau lleol ac ymchwil desg i greu 26 o gardiau adrodd. Gellir dod o hyd i'r rhain yn yr adroddiad Making it possible to do Play Sufficiency: Exploring the conditions that support local authorities to secure sufficient opportunities for children in Wales to play a gyhoeddwyd yn 2020.
Hyfforddiant gwrth-hiliol
Mae adnodd hyfforddiant gwrth-hiliol ar gael ar wefan DARPL ynghyd â’r pecyn cymorth Creu Diwylliant Gwrth-hiliol mewn lleoliadau (sy'n rhoi cyngor ymarferol i leoliadau ar sut i fod yn wrth-hiliol).
Safonau Cyfranogiad Cenedlaethol
Mae'r Safonau Cyfranogiad Cenedlaethol yn ganllaw ar sut i sicrhau ymgysylltu o ansawdd da gyda phlant a phobl ifanc. Maent yn nodi'r materion allweddol y dylai gweithwyr fod yn ymwybodol ohonynt wrth weithio gyda phlant a phobl ifanc yng Nghymru, gan nodi'r camau gweithredol y gellir eu cymryd i sicrhau bod cyfranogiad yn ystyrlon, yn ddiogel ac yn gynhwysol. Ceir enghreifftiau o arferion cyfranogi da yng nghanllaw arferion da Llywodraeth Cymru.
Yn ogystal, mae’r Y Ffordd Gywir yn fframwaith ar gyfer gweithio gyda phlant a ddatblygwyd gan Gomisiynydd Plant Cymru ac Arsyllfa Cymru ar Hawliau Dynol Plant a Phobl Ifanc, yn seiliedig ar y CCUHP, i helpu cyrff cyhoeddus i integreiddio hawliau plant ym mhob agwedd ar benderfyniadau, polisi ac arferion. Mae'r fframwaith yn ymgorffori'r Safonau Cyfranogiad Cenedlaethol, ac mae pob un o'r canllawiau'n darparu enghreifftiau ymarferol defnyddiol o sut beth yw cyfranogiad o ansawdd da, gan gynnwys yn y blynyddoedd cynnar ac wrth weithio gyda phlant ag anghenion dysgu ychwanegol.
Siarad Gyda Fi: Lleferydd, Iaith a Chyfathrebu
Mae Siarad Gyda Fi: Cynllun Cyflawni ar gyfer Lleferydd, Iaith a Chyfathrebu yn ceisio ysgogi gwelliant yn y ffordd y caiff plant yng Nghymru eu cefnogi i ddatblygu eu sgiliau iaith, lleferydd a chyfathrebu.
Cynllun Chwarae, Dysgu a Gofal Plentyndod Cynnar yng Nghymru
Mae'r cynllun hwn yn nodi sut y gall lleoliadau gofal plant, gwaith chwarae ac addysg feithrin cyn oed ysgol statudol (0-5 oed) helpu i feithrin sgiliau cymdeithasol, emosiynol, gwybyddol a chorfforol babanod a phlant bach.
Cadw plant yn ddiogel
Mae Llywodraeth Cymru yn annog pob unigolyn, grŵp a sefydliad sy’n cynnig gweithgareddau neu wasanaethau i blant ac oedolion yng Nghymru i ddilyn y cyngor a ddarperir yn Gweithio gyda’n gilydd i ddiogelu pobl: cod ymarfer diogelu. Bwriad y cod hwn yw helpu pobl i ddeall y trefniadau diogelu a ddylai fod ar waith i weithredu'n ddiogel ac i ddiogelu'r holl gyfranogwyr.
Mae Modiwl ar-lein ar gyfer diogelu Grŵp Gofal Cymdeithasol Cymru yn adnodd am ddim i bawb sy’n dod i gysylltiad â phlant a phobl ifanc wrth wneud eu gwaith.
Wrth ymgymryd â gweithgareddau digonolrwydd chwarae sy'n cynnwys plant, dylid cyfeirio at Weithdrefnau Diogelu Cymru sy'n helpu pobl i ddeall eu cyfrifoldebau i ddiogelu plant a phobl ifanc yng Nghymru.
Adnoddau Chwarae Cymru
Mae Chwarae Cymru wedi cyhoeddi amrywiaeth o adnoddau i ysgolion i gefnogi chwarae plant, gan gynnwys papur briffio ar gyfer Byrddau Partneriaeth Rhanbarthol a Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus:
Ffocws ar chwarae – Sut mae chwarae'n cefnogi iechyd meddwl plant - Chwarae Cymru
Chwarae mewn ysgolion - Chwarae Cymru
Adnoddau Comisiynydd Plant Cymru
Dull Gweithredu ar sail Hawliau Plant tuag at Anghenion Dysgu Ychwanegol – Comisiynydd Plant Cymru