Ken Skates AC, Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a’r Seilwaith
Cyhoeddwyd y cynnwys hwn dan weinyddiaeth Llywodraeth Cymru 2016 i 2021
Heddiw, cyhoeddodd yr Ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth Fanyleb Allbwn Lefel Uchel (HLOS) a Datganiad cychwynnol o’r cyllid sydd ar gael ar gyfer y seilwaith rheilffyrdd ledled Cymru a Lloegr yn ystod cyfnod 2019-2024.
Rwyf wedi cyflwyno’r achos dros fuddsoddi yn ein rhwydwaith trenau i’r Ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth ers misoedd lawer. Hefyd, rwyf wedi annog Ysgrifennydd Cymru i weithio o fewn llywodraeth y DU er mwyn sicrhau’r canlyniadau cywir i ni.
Yr wyf yn siomedig iawn gyda'r cyhoeddiadau heddiw sydd nid yn unig yn methu â darparu unrhyw ymrwymiad gan Lywodraeth y DU i wella ein rhwydwaith rheilffyrdd yn y cyfnod 2019-2024, ond nid yw chwaith yn cadw at yr ymrwymiad i drydaneiddio'r llinell rhwng Caerdydd ac Abertawe.
Mae’n siom fawr fod Gweinidogion y DU yn dewis briffio’r wasg yn hytrach na Gweinidogion Cymru cyn eu penderfyniad i dorri eu haddewid i foderneiddio’r brif reilffordd yn ne Cymru, a dewis yn hytrach i geisio cuddio’r newyddion drwg hwn ar ddiwedd y sesiwn seneddol
Ers yr oedi cyn cyflwyno'r cynllun yn wreiddiol o'r cyfnod buddsoddi cyfredol i'r cyfnod 2019-24, rydym wedi galw dro ar ôl tro ar Lywodraeth y DU i egluro'r amserlenni ar gyfer trydaneiddio Prif Reilffordd Great Western hyd at Abertawe. Byddai'r cynllun hwn wedi sicrhau gwelliannau sylweddol a mawr eu hangen i deithiau rhwng dwy ddinas fwyaf Cymru ac i'r cymunedau ar hyd y llwybr.
Dyma’r gwelliannau a addawyd i deithwyr a busnesau gan Lywodraeth y DU pan gafodd y cynllun ei gyhoeddi yn 2012. Bydd penderfyniad Llywodraeth y DU yn llesteirio yr ymdrechion ar y cyd i ddatgarboneiddio y rhwydwaith trafnidiaeth yn gyfan gwbl.
Mae'n amlwg i mi na allwn ganiatáu i Lywodraeth y DU barhau i gefnu ar eu hymrwymiadau a tharfu ar dwf economaidd yng Nghymru. Mae'n rhaid datganoli pwerau a chyfran cymesur o’r cyllid yn y maes hwn fel y gallwn sicrhau bod ein seilwaith rheilffyrdd yn cael y cyllid sydd ei angen i ddarparu'r gwasanaethau cyflym, dibynadwy a rheolaidd sydd eu hangen i gefnogi ein cymunedau a busnesau, ac i ddatblygu ein heconomi.
Er bod Cymru a’r Gororau yn cynnwys oddeutu 11 y cant o gledrau’r rheilffyrdd yng Nghymru a Lloegr, nid yw’r ardal wedi elwa ar ddim ond 1.5 y cant o arian Llywodraeth y DU sy’n cael ei wario ar wella’r rheilffyrdd ers 2011. Mae hyn yn annerbyniol ac yn niweidiol i’n heconomi a’n cymunedau.
Mae’n hollol anheg fod pobl Cymru o dan anfantais dro ar ôl tro oherwydd bod y gwariant ar y rheilffyrdd yn canolbwyntio ar welliannau sy’n bennaf o fudd i dde-ddwyrain Lloegr.
Mae teithwyr yma yng Nghymru yn dioddef rhwydwaith annibynadwy, siwrneiau araf a diffyg lle, sy’n golygu bod cyfran lai o lawer yn gallu dewis teithio ar drenau o gymharu â Lloegr a’r Alban.
Daw newyddion heddiw ar ben penderfyniad yr Adran Drafnidiaeth i oedi cyn rhyddhau y tendr ar wasanaeth rheilffordd newydd Cymru a’r Gororau, o ganlyniad i’w methiant ei hunain i ddatganoli y pwerau masnachfreinio i Gymru o fewn yr amserlen y cytunwyd arni.
Gyda’i gilydd, mae’r methiant i gadw at addewidion i fuddsoddi yn ein seilwaith rheilffyrdd a methu â chadw at yr addewidion i ddatganoli pwerau y cytunwyd arnynt eisoes, yn pwysleisio yr angen am setliad newydd hirdymor ar gyfer y rheilffyrdd, pan gaiff Cymru benderfynu ar ei dyfodol ei hun, heb orfod dibynu ar Lywodraeth y DU, sy’n torri ei haddewidion dro ar ôl tro.
Rwyf wedi cyflwyno’r achos dros fuddsoddi yn ein rhwydwaith trenau i’r Ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth ers misoedd lawer. Hefyd, rwyf wedi annog Ysgrifennydd Cymru i weithio o fewn llywodraeth y DU er mwyn sicrhau’r canlyniadau cywir i ni.
Yr wyf yn siomedig iawn gyda'r cyhoeddiadau heddiw sydd nid yn unig yn methu â darparu unrhyw ymrwymiad gan Lywodraeth y DU i wella ein rhwydwaith rheilffyrdd yn y cyfnod 2019-2024, ond nid yw chwaith yn cadw at yr ymrwymiad i drydaneiddio'r llinell rhwng Caerdydd ac Abertawe.
Mae’n siom fawr fod Gweinidogion y DU yn dewis briffio’r wasg yn hytrach na Gweinidogion Cymru cyn eu penderfyniad i dorri eu haddewid i foderneiddio’r brif reilffordd yn ne Cymru, a dewis yn hytrach i geisio cuddio’r newyddion drwg hwn ar ddiwedd y sesiwn seneddol
Ers yr oedi cyn cyflwyno'r cynllun yn wreiddiol o'r cyfnod buddsoddi cyfredol i'r cyfnod 2019-24, rydym wedi galw dro ar ôl tro ar Lywodraeth y DU i egluro'r amserlenni ar gyfer trydaneiddio Prif Reilffordd Great Western hyd at Abertawe. Byddai'r cynllun hwn wedi sicrhau gwelliannau sylweddol a mawr eu hangen i deithiau rhwng dwy ddinas fwyaf Cymru ac i'r cymunedau ar hyd y llwybr.
Dyma’r gwelliannau a addawyd i deithwyr a busnesau gan Lywodraeth y DU pan gafodd y cynllun ei gyhoeddi yn 2012. Bydd penderfyniad Llywodraeth y DU yn llesteirio yr ymdrechion ar y cyd i ddatgarboneiddio y rhwydwaith trafnidiaeth yn gyfan gwbl.
Mae'n amlwg i mi na allwn ganiatáu i Lywodraeth y DU barhau i gefnu ar eu hymrwymiadau a tharfu ar dwf economaidd yng Nghymru. Mae'n rhaid datganoli pwerau a chyfran cymesur o’r cyllid yn y maes hwn fel y gallwn sicrhau bod ein seilwaith rheilffyrdd yn cael y cyllid sydd ei angen i ddarparu'r gwasanaethau cyflym, dibynadwy a rheolaidd sydd eu hangen i gefnogi ein cymunedau a busnesau, ac i ddatblygu ein heconomi.
Er bod Cymru a’r Gororau yn cynnwys oddeutu 11 y cant o gledrau’r rheilffyrdd yng Nghymru a Lloegr, nid yw’r ardal wedi elwa ar ddim ond 1.5 y cant o arian Llywodraeth y DU sy’n cael ei wario ar wella’r rheilffyrdd ers 2011. Mae hyn yn annerbyniol ac yn niweidiol i’n heconomi a’n cymunedau.
Mae’n hollol anheg fod pobl Cymru o dan anfantais dro ar ôl tro oherwydd bod y gwariant ar y rheilffyrdd yn canolbwyntio ar welliannau sy’n bennaf o fudd i dde-ddwyrain Lloegr.
Mae teithwyr yma yng Nghymru yn dioddef rhwydwaith annibynadwy, siwrneiau araf a diffyg lle, sy’n golygu bod cyfran lai o lawer yn gallu dewis teithio ar drenau o gymharu â Lloegr a’r Alban.
Daw newyddion heddiw ar ben penderfyniad yr Adran Drafnidiaeth i oedi cyn rhyddhau y tendr ar wasanaeth rheilffordd newydd Cymru a’r Gororau, o ganlyniad i’w methiant ei hunain i ddatganoli y pwerau masnachfreinio i Gymru o fewn yr amserlen y cytunwyd arni.
Gyda’i gilydd, mae’r methiant i gadw at addewidion i fuddsoddi yn ein seilwaith rheilffyrdd a methu â chadw at yr addewidion i ddatganoli pwerau y cytunwyd arnynt eisoes, yn pwysleisio yr angen am setliad newydd hirdymor ar gyfer y rheilffyrdd, pan gaiff Cymru benderfynu ar ei dyfodol ei hun, heb orfod dibynu ar Lywodraeth y DU, sy’n torri ei haddewidion dro ar ôl tro.