Datganiad Ysgrifenedig - Cyhoeddi Cymhariaeth o’r Ardaloedd Cydweithredol Rhanbarthol 2014

Heddiw, rwyf wedi cyhoeddi trydydd argraffiad crynodeb blynyddol sy’n darparu ystadegau allweddol ar gyfer Ardaloedd Cydweithredol Rhanbarthol.

Mae diwygio’r gwasanaethau cyhoeddus yn sail i’r weledigaeth a nodir yn ein Rhaglen Lywodraethu ar gyfer Cymru decach a mwy llewyrchus.

Mae llawer o’r dystiolaeth am beth sy’n gweithio o ran gwella gwasanaethau, yn ategu’r farn bod mwy o gydweithredu rhanbarthol a chenedlaethol yn helpu i gyflenwi gwasanaethau gwell. Nododd Llywodraeth Cymru batrwm daearyddol ar gyfer gweithgarwch cydweithredol rhanbarthol ar draws  gwasanaethau cyhoeddus yn 2011, gan alinio ffiniau’r Awdurdodau Lleol a ffiniau rhanbarthol â gwasanaethau cyhoeddus eraill megis iechyd a phlismona.

Mae safoni’r set gyffredin hon o ffiniau daearyddol a threfniadau rhanbarthol yn cefnogi cyflenwi trwy hyrwyddo llywodraethu ac atebolrwydd cryfach. Mae’r dull hwn yn rhoi cydweithredu ar sylfaen hirdymor, fwy sefydlog er mwyn i bartneriaid fwrw ymlaen â’r gwaith o gydgysylltu gwasanaethau i ddiwallu anghenion pobl a chymunedau ledled Cymru.
 
Y ddogfen yr wyf wedi’i chyhoeddi heddiw yw’r ddiweddaraf mewn cyfres o adroddiadau sy’n dod â gwybodaeth ynghyd am wasanaethau cyhoeddus yng Nghymru i helpu’r cyhoedd ac eraill sy’n gweithredu ar eu rhan i ddeall a chraffu ar berfformiad gwasanaethau cyhoeddus.

Mae’r adroddiad diweddaraf hwn yn cynnig dadansoddiad o bob un o’r chwe  Ardal Gydweithredol Ranbarthol ac mae’n gymar i gyhoeddiad Perfformiad Gwasanaethau’r Awdurdodau Lleol a gyhoeddais ym mis Ionawr. Mae’n cyflwyno cymhariaeth o fewn pob ardal ranbarthol ac ar draws y chwe ardal. Mae’n cynnwys ystod o wybodaeth sy’n adlewyrchu nodweddion demograffig, economaidd a chymdeithasol yr ardaloedd hyn.

Ers i’r fersiwn flaenorol o’r cyhoeddiad hwn gael ei chynhyrchu mae Adroddiad y Comisiwn ar Lywodraethu a Darparu Gwasanaethau Cyhoeddus wedi cael ei gyhoeddi. Tanlinellodd Adroddiad y Comisiwn bwysigrwydd ymwreiddio’r agenda gydweithredol ac atgyfnerthu’r achos o blaid cydweithredu ar lefel ranbarthol.  

Mae ardaloedd y patrwm cydweithredol a gwmpesir yn y cyhoeddiad hwn yn parhau i ateb diben pwysig tra bôm wrthi’n llunio ein hymateb i Adroddiad y Comisiwn.  Fel rwyf wedi dweud yn gyson, nid wyf yn disgwyl i’r Awdurdodau Lleol ddefnyddio Adroddiad y Comisiwn fel esgus i arafu neu i roi’r gorau i weithio i wella gwasanaethau cyhoeddus yn eu hardal, tra bo’r gwaith i lunio ein hymateb neu i roi effaith iddi yn mynd rhagddo. Mae’r heriau sy’n wynebu gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru a barodd i ni nodi’r patrwm rhanbarthol yn hollbresennol ac nid ydynt yn mynd i ddiflannu. Caiff dyfodol gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru ei lunio gan ein hymateb i Adroddiad y Comisiwn; er hynny, nid yw’r ymdrechion i lunio’r dyfodol yn lleihau’r angen i feithrin dulliau gwell o gyflenwi gwasanaethau heddiw.

Mae’r cyhoeddiad, Comparison of the Regional Collaborative Areas 2014, i’w weld ar lein.