Cynllun codi tâl proffesiwn rheolaeth adeiladu Llywodraeth Cymru

Mae Deddf Diogelwch Adeiladau 2022 yn diwygio Deddf Adeiladau 1984 sy'n cynnwys darpariaeth ar gyfer cofrestru arolygwyr adeiladu (unigolion, i'w galw'n Arolygwyr Cofrestredig Adeiladu) a chymeradwywyr rheolaeth adeiladu (Cymeradwywyr Cofrestredig Rheolaeth Adeiladu). 

Mae adran 105B o Ddeddf Adeiladu 1984 yn rhoi'r pŵer i Weinidogion Cymru wneud rheoliadau i godi ac adennill tâl mewn cysylltiad â chyflawni swyddogaethau perthnasol o dan Ddeddf Adeiladu 1984. Disgrifir swyddogaethau'r proffesiwn rheolaeth adeiladu y codir tâl amdanynt yn Rheoliadau Proffesiwn Rheolaeth Adeiladu (Taliadau) (Cymru) 2023 (“y Rheoliadau"). O dan y Rheoliadau, caniateir nodi, mewn cynllun codi tâl, y taliadau y caiff Gweinidogion Cymru eu hadennill am gyflawni swyddogaethau y gellir codi amdanynt. Mae'r ddogfen hon yn ateb y gofyn hwnnw.  

Mae Gweinidogion Cymru wedi ymrwymo i gytundeb i neilltuo eu swyddogaethau o dan Ran 2A o Ddeddf Adeiladu 1984 i'r Rheoleiddiwr Diogelwch Adeiladu ("BSR"). Felly, mae cyfeiriadau yn y ddogfen hon at Weinidogion Cymru yn golygu hefyd y BSR sy'n gweithredu ar ran Gweinidogion Cymru. 

Bydd cost cyflawni'r swyddogaethau, y penderfynir arnynt gan y BSR ar ran Gweinidogion Cymru, yn cael ei hadennill drwy godi tâl er mwyn gwneud yn siŵr mai'r rheini sy'n elwa ar y gwasanaeth sy'n ysgwyddo'r gost. Rydym yn cynnig trefn gymesur lle codir y gost fwyaf ar y rheini sy'n cynnal y gweithgareddau sy'n gofyn am y lefel uchaf o ymyrraeth a goruchwylio.

Disgrifir y tâl a godir a sut i'w gyfrif yn y ddogfen hon oni bai bod fersiwn newydd o'r cynllun codi tâl yn cael ei gyhoeddi i gymryd ei lle.

Mae atodlenni'r cynllun codi tâl yn esbonio:

• y swyddogaethau y codir tâl amdanynt;
• y sbardun ar gyfer codi tâl am bob gweithgaredd;
• pwy sydd i dalu am y gweithgaredd y codir tâl amdano (fel y'i diffinnir yn y Rheoliadau);
• faint fydd y tâl sy'n daladwy; a
• deddfwriaeth berthnasol sy'n cwmpasu'r gweithgaredd hwnnw.

Mae atodlenni'r cynllun codi tâl yn cynnwys rhagor o wybodaeth sy'n esbonio sut mae taliadau'n cael eu cyfrifo; sut mae taliadau ac ad-daliadau yn cael eu prosesu; a'r broses ymholiadau ac unioni anghydfodau. Gan fod Gweinidogion Cymru wedi neilltuo'r swyddogaethau y gellir codi tâl amdanynt, ac adennill y taliadau ar gyfer y swyddogaethau hynny, i'r BSR, gwelir yr wybodaeth hon yn yr Atodiadau yn y Cynllun codi tâl BSR.

Bydd y gyfradd fesul awr o amser staff yn cael ei chymhwyso i'r holl amser a dreulir yn cyflawni'r swyddogaethau ac fe'i defnyddir i gyfrifo'r tâl a godir am y swyddogaethau perthnasol. Mae hyn yn golygu y bydd y taliadau'n ddigonol, o gymryd un flwyddyn gyda'r llall, i dalu am y gwariant a ysgwyddir gan neu ar ran Gweinidogion Cymru mewn perthynas â'r swyddogaethau y codir tâl amdanynt. 

Codir y tâl pan gaiff y swyddogaethau eu cyflawni.  Pan ddarperir ffigurau ar gyfer swyddogaethau nad ydynt mewn grym eto, byddant yn symiau dangosol yn unig a gellir eu newid. 

Mae'r cynllun codi tâl yn darparu'r buddion canlynol i randdeiliaid Gweinidogion Cymru:

• tryloywder - mae'r cynllun codi tâl yn nodi'r egwyddorion a ddefnyddir wrth gyfrifo tâl, a pha weithgaredd y codir tâl amdano.
• hyblygrwydd a thegwch - mae'r cynllun codi tâl yn cynnig mwy o hyblygrwydd i newid taliadau (gan y bydd y cynllun yn rhywbeth ar wahân i'r Rheoliadau) er mwyn sicrhau eu bod yn adlewyrchu'r gwir gost. Gall olygu gostwng neu gynyddu'r tâl.
• atebolrwydd - mae'r cynllun codi tâl yn rhoi eglurder i'r rheini y codir tâl arnynt.

Mae'r atodlenni canlynol yn rhoi manylion y swyddogaethau y codir tâl amdanynt o dan y Rheoliadau, pwy fydd yn talu a sail y taliadau hynny.

• penderfynu ar gais a wneir o dan adran 58D o'r Ddeddf i gofrestru person yn arolygydd adeiladu a chynnal y gofrestr o dan adran 58C o’r Ddeddf, gan gynnwys amrywio neu ganslo cofrestriad o dan adran 58E o’r Ddeddf.

Disgrifiad

Cofrestru unigolyn sydd am gael ei gofrestru fel arolygydd adeiladu. 

Codir tâl pan gaiff cais i gofrestru ei wneud (gan gynnwys cais i ail-gofrestru). Bydd y tâl cofrestru cychwynnol yn cynnwys costau gweinyddol cychwynnol, costau asesu gan y Gweinidogion Cymru a chostau rhedeg systemau sy'n codi o asesu'r cais. Yn ogystal, bydd tâl cynnal a chadw blynyddol am gostau gweinyddu a systemau, gan gynnwys monitro a diweddaru'r gofrestr. Bydd y tâl yn cynnwys hefyd unrhyw asesiad a gwaith i newid y cofrestriad, gan gynnwys newid dosbarth o fewn y cyfnod cofrestru o 4 blynedd.

(Fel y darperir ar ei gyfer o dan Ran 2A, adrannau 58C i 58E, o Ddeddf Adeiladu 1984).

Sbardun

Cyflwyno cais i gofrestru a/neu gost cynnal a chadw blynyddol yn dod yn ddyledus i Weinidogion Cymru.

Swm sy'n daladwy

Tâl o £336 gyda chais i gofrestru (fydd yn para 4 blynedd pe bai'n cael ei roi);

• ynghyd â tâl cynnal a chadw blynyddol o £216 o flwyddyn 2.
• ynghyd ag unrhyw gostau i Weinidogion Cymru o ddefnyddio trydydd partïon fel arbenigwyr.

Yn unol â Rheoliad 8(5) o'r rheoliadau, gall Gweinidogion Cymru ystyried ad-dalu rhan o'r tâl cofrestru, os bydd yr arolygydd cofrestredig adeiladu yn gofyn am gael canslo ei gofrestriad neu dynnu ei gais yn ôl. Penderfynir ar bob ad-daliad yn ôl ei rinweddau.

Telir gan 

Ceisydd.

Gallai Gweinidogion Cymru wrthod diweddaru cofrestriad presennol neu ailgofrestru ceisydd lle nad yw taliadau cofrestru (gan gynnwys unrhyw daliadau cynnal a chadw) wedi’u talu, gan gynnwys unrhyw daliadau yn y cyfnod cofrestru blaenorol. 

• penderfynu ar gais i gofrestru person yn gymeradwywr rheolaeth adeiladu a wneir o dan adran 58P o’r Ddeddf a chynnal y gofrestr o dan adran 58O o’r Ddeddf, gan gynnwys amrywio neu ganslo cofrestriad a dan adran 58Q o’r Ddeddf.

Disgrifiad

Cofrestru unrhyw berson neu sefydliad sydd am gael ei gofrestru fel cymeradwywr rheolaeth adeiladu.

Codir tâl pan gaiff cais i gael ei gofrestru ei wneud (gan gynnwys cais i ail-gofrestru). Bydd y tâl cofrestru cychwynnol yn cynnwys costau gweinyddol cychwynnol, costau asesu Gweinidogion Cymru, a chostau rhedeg systemau sy'n codi o asesu'r cais. Cod tâl hefyd ar gyfradd fesul awr ar gyfer asesu'r cais.

Yn ogystal, bydd tâl cynnal a chadw blynyddol am gostau gweinyddu a systemau, gan gynnwys monitro a diweddaru'r gofrestr. Mae'r tâl ymgeisio a'r tâl cynnal a chadw blynyddol yn cynnwys hefyd unrhyw asesiad a gwaith i newid y cofrestriad o fewn y tymor cofrestru o 5 mlynedd.

(Fel y darperir ar ei gyfer o dan Ran 2A, adran 58O i 58Q, o Ddeddf Adeiladu 1984).

Sbardun

Cyflwyno cais i gofrestru a/neu gost cynnal a chadw blynyddol yn dod yn ddyledus i Weinidogion Cymru.

Swm sy'n daladwy

Tâl o £4,494 gyda chais i gofrestru (fydd yn para 5 mlynedd pe bai'n cael ei roi);

• ynghyd â £130 am bob awr a weithir i gynnal yr asesiad;
• ynghyd â tâl cynnal a chadw blynyddol o £3,439 o flwyddyn 2.
• ynghyd ag unrhyw gostau i Weinidogion Cymru o ddefnyddio trydydd partïon fel arbenigwyr.

Yn unol â Rheoliad 8(5) o'r rheoliadau, gall Gweinidogion Cymru ystyried ad-dalu rhan o'r tâl cofrestru ar gais os bydd y cymeradwywr cofrestredig rheolaeth adeiladu yn gofyn am gael canslo ei gofrestriad neu’n tynnu ei gais yn ôl. Penderfynir ar bob ad-daliad yn ôl ei rinweddau. 

Telir gan

Y Ceisydd.

Gallai Gweinidogion Cymru wrthod diweddaru cofrestriad presennol neu ailgofrestru ceisydd lle nad yw taliadau cofrestru (gan gynnwys unrhyw daliadau cynnal a chadw) wedi’u talu, gan gynnwys unrhyw daliadau yn y cyfnod cofrestru blaenorol. 

• goruchwylio cyrff rheolaeth adeiladu
• arolygu awdurdod lleol neu gymeradwywr cofrestredig rheolaeth adeiladu o dan adran 58Z8 o Ddeddf Adeiladu 1984 gan Weinidogion Cymru.

Disgrifiad

Arolygiadau (archwiliadau) gan Weinidogion Cymru o gyrff rheolaeth adeiladu (awdurdodau lleol neu gymeradwywyr cofrestredig rheolaeth adeiladu).

(Pwerau arolygu o dan adran 58Z8 o Ddeddf Adeiladu 1984).

Sbardun

Arolygiad (archwiliad) cyfnodol neu ragweithiol gan Weinidogion Cymru

Swm sy'n daladwy

£130 fesul awr a weithir.

• ynghyd ag unrhyw gostau i Weinidogion Cymru o ddefnyddio trydydd partïon fel arbenigwyr.

Telir gan 

Y corff rheolaeth adeiladu (awdurdod lleol neu gymeradwywr cofrestredig rheolaeth adeiladu).

• goruchwylio proffesiwn rheolaeth adeiladau/cymeradwywyr cofrestredig adeiladu – ymyrraeth fonitro a rheoleiddio i sicrhau cydymffurfiaeth.

Disgrifiad

Ymchwiliadau gan Weinidogion Cymru i gamymddwyn proffesiynol gan arolygwyr adeiladau cofrestredig neu i dorri cod ymddygiad, o dan reoliad 3(2)c), ac unrhyw ymyrraeth trwy reoliadau i sicrhau cydymffurfiaeth (gan gynnwys, ymhlith eraill, newid, atal neu ganslo cofrestriad arolygydd) o dan reoliad 3(2)(f).

(Fel y darperir ar ei gyfer o dan Ran 2A o Ddeddf Adeiladu 1984).

Sbardun

Pan ddaw Gweinidogion Cymru yn ymwybodol o gamymddwyn, tramgwydd neu o dorri amodau.

Swm sy'n daladwy

£130 fesul awr a weithir;

• ynghyd ag unrhyw gostau i Weinidogion Cymru o ddefnyddio trydydd partïon fel arbenigwyr.

I'w dalu pan fydd Gweinidogion Cymru yn dod i'r casgliad bod camymddwyn, tramgwydd neu dorri amod o'r fath wedi digwydd.

Telir gan 

Y corff rheolaeth adeiladu (yr awdurdod lleol neu'r cymeradwywr cofrestredig rheolaeth adeiladu) sy'n cyflogi'r arolygydd cofrestredig adeiladu.

Dalier sylw: Yn unol â rheoliad 6(3) o'r rheoliadau, rhaid i gyflogwr dalu unrhyw daliadau sy'n gysylltiedig â chydymffurfio sydd i'w dalu gan berson a oedd yn gweithredu yn ei rinwedd fel cyflogai.

• goruchwylio proffesiwn/cyrff rheolaeth adeiladu – ymyrraeth fonitro a rheoleiddio i sicrhau cydymffurfiaeth.

Disgrifiad

Ymchwiliadau gan Weinidogion Cymru i gamymddwyn proffesiynol neu unrhyw dorri rheolau ynghylch safonau gweithredol a'r rheolau ymddygiad proffesiynol sy'n gymwys i awdurdodau lleol neu gymeradwywyr cofrestredig rheolaeth adeiladu o dan reoliadau 3(2)(d) a 3(2)(e), ac unrhyw ymyrraeth trwy reoliadau i sicrhau cydymffurfiaeth o dan reoliad 3(2)(f).

(Fel y darperir ar ei gyfer o dan Ran 2A o Ddeddf Adeiladu 1984).

Sbardun

Mae Gweinidogion Cymru yn dod yn ymwybodol o gamymddwyn, tramgwydd neu dorri rheol.

Swm sy'n daladwy

£130 fesul awr a weithir;

• ynghyd ag unrhyw gostau i Weinidogion Cymru o ddefnyddio trydydd partïon fel arbenigwyr.

I'w dalu pan fydd Gweinidogion Cymru yn dod i'r casgliad bod camymddwyn, tramgwydd neu dorri amod o'r fath wedi digwydd.

Telir gan  

Y corff rheolaeth adeiladu (awdurdod lleol neu gymeradwywr cofrestredig rheolaeth adeiladu).

• unrhyw gamau a gymerir gyda'r bwriad o sicrhau cydymffurfiaeth â Rhan 2A o'r Ddeddf neu ofyniad a osodir oddi tani, neu osod cosb am fynd yn groes i Ran 2A o'r Ddeddf neu ofyniad a osodwyd oddi tani

Disgrifiad

Unrhyw ymyrraeth trwy reoliad gan Weinidogion Cymru er mwyn neu mewn cysylltiad â sicrhau cydymffurfiaeth â Rhan 2A o Ddeddf Adeiladu 1984 neu mewn ymateb i dramgwydd yn ei herbyn, neu ofyniad a osodir oddi tani, ac eithrio am gamymddwyn proffesiynol neu dramgwydd a restrir yn atodlenni 4 a 5 y cynllun codi tâl hwn.

(Fel y darperir ar ei gyfer o dan Ran 2A o Ddeddf Adeiladu 1984).

Sbardun

Pan welir diffyg cydymffurfio neu amheuaeth o ddiffyg cydymffurfio.

Swm sy'n daladwy

£151 fesul awr sydd wedi'i weithio;

• ynghyd ag unrhyw gostau i Weinidogion Cymru o ddefnyddio trydydd partïon fel arbenigwyr.

Telir gan  

Y parti yn amodol ar yr ymyrraeth reoleiddiol.

• unrhyw gam a gymerir er mwyn ymateb i apêl yn erbyn penderfyniad gan Weinidogion Cymru a wneir o dan Ran 2A o’r Ddeddf.

Disgrifiad

Gwaith a wneir i baratoi ar gyfer ac yn ystod unrhyw apêl yn erbyn penderfyniad gan Weinidogion Cymru, gan gynnwys unrhyw gysylltiad â'r apelydd i ddatrys yr anghydfod.

(Fel y darperir ar ei gyfer o dan adran 56 o Ddeddf Diogelwch Adeiladu 2022 ac Atodlen 6 i'r Ddeddf honno).

Sbardun

Cyflwyno apêl yn erbyn penderfyniad gan Weinidogion Cymru.

Swm sy'n daladwy

£151 fesul awr sydd wedi'i weithio;

• ynghyd ag unrhyw gostau i Weinidogion Cymru o ddefnyddio trydydd partïon fel arbenigwyr.

Dalier sylw: I'w dalu os yw'r apêl yn aflwyddiannus neu'n cael ei thynnu'n ôl.

Telir gan 

Yr apelydd.