Enwau Cymraeg i Blant

Enwau Poblogaidd i Ferched

Alys

Daw Alys o'r enw Alice, sy'n enw Saesneg ond o'r iaith Almaeneg yn wreiddiol.

Angharad

'Un a gerir lawer iawn' yw ystyr yr enw Angharad. Angharad oedd enw mam Gerallt Gymro, un o'r llenorion Lladin enwocaf o Gymru yn y ddeuddegfed ganrif, ac Angharad hefyd oedd enw gwraig Gruffudd ap Cynan, brenin Gwynedd yn y ddeuddegfed ganrif.

Beca

Daw'r enw 'Beca' o'r enw Beiblaidd, Rebeca, ond efallai fod yr enw Beca yn fwy enwog yng Nghymru oherwydd Terfysg Beca.

Bethan

Ffurf ar yr enw 'Bet' (Elisabeth) yw 'Bethan'.

Carys

Daw'r enw Carys o'r gair 'caru'.

Catrin

Mae'r enw Catrin yn ffurf ar yr enw 'Catherine' a ddaw'n wreiddiol o'r Almaeneg ac yna'r Lladin.

Ceri

Gall Ceri fod yn enw ar fachgen neu ferch. Gallai fod yn ffurf ar yr enw Ceridwen. Mae'r pentref Porth Ceri yn agos at y Barri ym Mro Morgannwg ac mae Ceri hefyd yn enw ar afon yng Ngheredigion.

Efa

Enw Beiblaidd o’r Hen Destament yw Efa.  Mae’n ffurf ar yr enwau Saesneg Eva, Evie ac Evelyn.

Elin

Ffurf ar yr enw 'Elen' neu 'Helen' yw Elin. Daw o'r gair Groeg am 'un disglair iawn'.

Erin

Erin yw un o’r geiriau Cymraeg am Iwerddon.

Ffion

Daw'r enw Ffion o'r Aeleg, fionn, sy'n golygu pryd golau neu wyn.

Gwen

Y ffurf fenywaidd ar yr enw Gwyn sy’n golygu teg a golau.  Hefyd yn ffurf ar yr enwau Gwenno, Gwenllian a Gwenan.

Heledd

Enw tywysoges o’r 7fed ganrif.

Lowri

Ffurf ar yr enw Saesneg, 'Laura' yw Lowri. Lowri oedd enw mam yr Esgob William Morgan, a gyfieithodd y Beibl i'r Gymraeg yn yr unfed ganrif ar bymtheg.

Mari

Fersiwn Cymraeg o'r enw Mary.

Megan

Mae'r enw 'Megan' yn ffurf ar yr enw 'Marged' (Margaret).

Nia

Daeth yr enw Nia yn boblogaidd yn dilyn llwyddiant awdl delynegol T Gwynn Jones, Tir na n-Og, a gyhoeddwyd yn 1916. Mae'r awdl yn seiliedig ar hen chwedl Wyddeleg, lle mae'r bardd Osian yn syrthio mewn cariad gyda Nia Ben Aur.

Rhian

'Morwyn' yw ystyr yr enw Rhian.

Rhiannon

Roedd Rhiannon yn wraig i Pwyll ac yn fam i Pryderi yn y gainc gyntaf ym Mhedair Cainc y Mabinogi, Pwyll Pendefig Dyfed. Efallai bod yr enw'n dod yn wreiddiol o'r enw Rigantona, a oedd yn dduwies Geltaidd.

Sara

Ystyr Sara yw boneddiges neu dywysoges yn yr Hebraeg.

Sian

Jane yw'r enw Saesneg am Siân.

Sioned

Ffurf ar yr enw Siân yw Sioned. Janet yw'r cyfieithiad Saesneg.

 

Enwau Poblogaidd i Fechgyn

Aled

Afon yn Sir Ddinbych yw'r Aled. 'Roedd Tudur Aled yn un o feirdd enwocaf Cymru yn y bymthegfed ganrif.

Cai

Daw'r enw Cai o'r Lladin, Caius. 'Roedd Cai yn un o farchogion y Brenin Arthur yn y chwedl ganol-oesol, Culhwch ac Olwen, sy'n rhan o'r Mabinogi.

Carwyn

Golyga'r enw Carwyn 'un a gerir a'i fendithio'.

Dafydd

Roedd Dafydd yn enw poblogaidd yn yr Oesoedd Canol.  Dafydd ap Gwilym oedd bardd enwocaf y cyfnod, ac roedd Dafydd ap Gruffudd yn frawd i Lywelyn ein Llyw Olaf, tywysog olaf Cymru.  Daw’r enw o’r Hebraeg am ffrind, a David yw’r cyfieithiad Saesneg.

Dylan

Dylan oedd enw mab Arianrhod, a brawd Lleu Llaw Gyffes ym Mhedwaredd Cainc y Mabinogi.  Ar ôl ei enedigaeth, aeth yn syth i’r môr, a chafodd yr enw Dylan Eil Ton.

Elis

Cyfieithiad o'r enw Saesneg 'Ellis'.

Emyr

Brenin yw ystyr Emyr.

Gareth

Mae 'Gareth' yn ffurf ar yr enw 'Geraint'. Geraint oedd arwr y chwedl ganol-oesol, Geraint ac Enid. Mae'n bosibl hefyd mai 'gwaraidd' yw ystyr yr enw.

Gethin

Roedd Rhys Gethin yn un o farchogion Owain Glyndwr yn y bedwaredd ganrif ar ddeg.

Gruffudd

Enw brenhinol canoloesol poblogaidd.

Harri

Cyfieithiad o'r enw Harry, ac mae'n ffurf ar yr enw Henry. Daw'r enw o'r Lladin, Henricus, yn wreiddiol.

Ieuan

Daw'r enw Ieuan o'r Lladin, Iohannes. Evan neu John yw'r cyfieithiadau Saesneg.

Iwan

Ffurf ar yr enwau Ifan ac Ioan, a ddaw o'r enw Lladin, Iohannes, yw Iwan. John neu Evan yw'r enwau cyfatebol yn Saesneg.

Jac

Cyfieithiad o'r enw Saesneg ‘Jack’.

Marc

Cyfieithiad o'r enw Saesneg 'Mark'. 'Roedd Marc yn un o ddisgyblion Iesu Grist.

Osian

Roedd Osian yn fardd mewn chwedloniaeth Wyddeleg.

Owain

Wedi'i eni'n dda yw ystyr yr enw Owain. 'Roedd Owain Glyndwr yn arwr cenedlaethol ac yn sylfaenydd Senedd diwethaf Cymru yn y bedwaredd ganrif ar ddeg. Arweiniodd Owain Glyndŵr wrthryfel yn erbyn y Saeson.

Owen

Ffurf ddiweddar ar yr enw Owain

Rhodri

Roedd Rhodri Mawr yn frenin ar Wynedd, Powys a'r Deheubarth yn y nawfed ganrif.

Rhys

Roedd Rhys ap Gruffudd (Yr Arglwydd Rhys) yn arglwydd de orllewin Cymru yn y ddeuddegfed ganrif. Rees neu Rice yw'r cyfieithiad Saesneg.

Siôn

Roedd Siôn Cent yn fardd yn y bymthegfed ganrif, a Twm Siôn Cati yn gymeriad tebyg i Robin Hood yng Nghymru. John yw Siôn yn Saesneg.

Steffan

Daw'r enw Steffan o'r gair Groeg am 'coron'. Steffan oedd y merthyr Cristnogol cyntaf, ac fe ddathlir ei ŵyl ar 26 Rhagfyr. Stephen yw'r enw Saesneg am Steffan.

Tomos

Roedd Tomos yn un o ddisgyblion Iesu Grist. Thomas yw'r enw Saesneg.