Cyfarfod Cyngor Partneriaeth Gymdeithasol, 5 Rhagfyr 2024: cofnodion
5 Rhagfyr 2024, 9:30 i 11:00 am (cyfarfod rhithwir).
Efallai na fydd y ffeil hon yn gyfan gwbl hygyrch.
Ar y dudalen hon
Eitem 1 yr agenda: croeso/sylwadau agoriadol
- Croesawodd y Prif Weinidog y rhai a oedd yn bresennol i bumed cyfarfod y Cyngor Partneriaeth Gymdeithasol (SPC). Rhoddodd drosolwg o'r agenda gan gadarnhau y byddai'n gadael y cyfarfod ar ôl eitem 2 ar yr agenda ac y byddai'r Gweinidog Diwylliant, Sgiliau a Phartneriaeth Gymdeithasol yn cadeirio gweddill yr SPC.
Eitem 2 yr agenda: Bil Hawliau Cyflogaeth
- Eglurodd y Prif Weinidog fod Llywodraeth y DU wedi cael ei hethol gyda mandad i gyflawni'r uwchraddiad mwyaf mewn hawliau gweithwyr ers cenhedlaeth a bod ei Bil Hawliau Cyflogaeth nodedig yn mynd drwy'r Senedd ar hyn o bryd. Dywedodd fod y papur ar gyfer yr eitem hon yn crynhoi cyd-destun y Bil, ei ddarpariaethau allweddol a’r camau nesaf a ragwelir o ran ei gynnydd Seneddol.
- Amlinellodd y Prif Weinidog rai o fanteision disgwyliedig y Bil, gan gynnwys gwell sicrwydd o ran swyddi, gwell amodau gwaith, gwell cynhyrchiant, atal arferion cyflogaeth gwael a mwy o fynediad i'r gweithle i undebau llafur. Roedd hi'n cydnabod y byddai gan aelodau safbwyntiau gwahanol ar y Bil a byddent yn ymgysylltu â Llywodraeth y DU ar wahân ar ei ddarpariaethau, ond teimlai ei bod yn briodol sicrhau bod yr SPC yn cael cyfle i drafod.
- Croesawodd Kathryn Robson (Addysg Bellach) y Bil, gan ofyn a fyddai darpariaethau diswyddo annheg y ddeddfwriaeth yn berthnasol i bawb neu a fyddai rhai sectorau a chyflogwyr wedi'u heithrio.
- Cefnogodd Jessica Turner (UNSAIN) y Bil, gan gadarnhau y byddai'r undebau llafur yn parhau i ymgysylltu â'r ddeddfwriaeth wrth iddi fynd drwy'r Senedd. Tynnodd Jessica sylw at y pwysigrwydd i’r SPC fonitro agweddau mwy cynnil y Bil sy'n effeithio ar feysydd datganoledig (e.e. gofal cymdeithasol neu staff cymorth mewn ysgolion) i sicrhau eu bod yn cael eu datblygu heb amharu ar fuddiannau Cymru. Ychwanegodd y dylai'r Bil gael ei ystyried fel cyfle i gryfhau'r model partneriaeth gymdeithasol yng Nghymru.
- Amlinellodd Ben Cottam (Busnes) bryderon busnesau bach ynghylch diffyg manylion, cymhlethdod a chostau ychwanegol a gyflwynir gan y Bil ar adeg pan oedd cwmnïau eisoes yn ei chael hi'n anodd. Er yn cefnogi bwriad sylfaenol y ddeddfwriaeth i gryfhau hawliau cyflogaeth, dywedodd Ben y gallai'r galwadau ychwanegol ar fusnesau atal recriwtio staff newydd, yn enwedig y rhai sydd bellaf i ffwrdd o'r farchnad swyddi. Eglurodd fod y Ffederasiwn Busnesau Bach (y Ffederasiwn) yn gweithio ar lefel y DU i ddeall goblygiadau'r Bil ond tynnodd sylw at ba mor gyflym yr oedd y ddeddfwriaeth yn mynd rhagddi a'r angen i gynnig mwy o sicrwydd i fusnesau bach.
- Dywedodd Ian Price (Busnes) fod y pryderon a godwyd gan y Ffederasiwn yn berthnasol i fusnesau mwy hefyd. Amlinellodd Ian y pwysau yr oeddent yn eu hwynebu o daliadau Yswiriant Gwladol cynyddol a'r angen am fwy o ymwybyddiaeth o effaith gronnol y Bil. Cyfeiriodd at ymgysylltiad cadarnhaol â Llywodraeth y DU a chynigiodd gefnogaeth gyffredinol i'r ddeddfwriaeth ond tynnodd sylw at bryderon ynghylch rhai o'i chanlyniadau anfwriadol. Yn benodol, ailadroddodd effaith recriwtio o grwpiau anoddach eu cyrraedd gan gynnwys y rhai o dan y rhaglen Pobl Ifanc nad ydynt mewn Addysg, Cyflogaeth na Hyfforddiant (NEET).
- Cydnabu Shavanah Taj (TUC Cymru) bryderon y Ffederasiwn a’r CBI ond pwysleisiodd arwyddocâd y Bil wrth greu swyddi o ansawdd uchel a fyddai’n cefnogi twf busnes cynaliadwy yn y pen draw. Dywedodd Shavanah y byddai'r Bil yn caniatáu i'r DU sicrhau amddiffyniadau tebyg i’r rhai oedd eisoes ar waith mewn sawl rhan o'r byd a hyrwyddo Cymru fel lle deniadol i fusnesau fuddsoddi. Ychwanegodd y bydd sgyrsiau pellach am rai pynciau fel amddiffyniadau i'r hunangyflogedig ond pwysleisiodd natur drawsnewidiol y ddeddfwriaeth i lawer o bobl.
- Amlinellodd Pippa Britton (Sector Gwirfoddol) bryderon hefyd ynghylch cost y Bil i'r sector gwirfoddol yn ogystal â chynnydd mewn taliadau Yswiriant Gwladol. Dywedodd Pippa fod rhai sefydliadau gwirfoddol eisoes yn gorfod defnyddio cyllid a gadwyd yn ôl a thynnodd sylw at yr angen i gydnabod yr effaith anghymesur y gallai'r ddeddfwriaeth ei chael ar feysydd fel gofal cymdeithasol.
- Roedd Mike Walker (USDAW) yn cefnogi nod y Bil i greu defnydd mwy moesegol o Drefniadau Oriau Heb eu Gwarantu (NGHAs), gan dynnu sylw at ddefnydd gormodol ohonynt a'u heffaith negyddol ar fywydau pobl yn y sector manwerthu. Cyfeiriodd Mike hefyd at y darpariaethau yn y Bil a gynlluniwyd i atal yr arfer o ddiswyddo ac ailgyflogi, gan egluro y byddai creu arferion cyflogaeth tecach yn helpu i adeiladu economi fwy cynaliadwy.
- Cyfeiriodd Gareth Lloyd (UCU) at yr ansicrwydd a gafwyd drwy ddefnyddio contractau cyflogaeth dros dro mewn Addysg Uwch, yn enwedig ymhlith staff ymchwil. Tynnodd Gareth sylw at eu heffaith ar iechyd meddwl yn ogystal â throsiant staff, gan amlinellu manteision costau a lles cadw staff.
- Amlygodd Ian Price sut y gallai'r costau ychwanegol a gynhyrchir gan y Bil gyfyngu busnesau rhag recriwtio prentisiaid a phwysleisiodd yr angen i ddiogelu yn erbyn hyn o ystyried eu cyfraniad gwerthfawr i'r gweithle.
- Croesawodd y Prif Weinidog y gefnogaeth gyffredinol i'r Bil, gan egluro y byddai Llywodraeth Cymru’n cyfrannu barn yr aelodau at ymarfer ymgynghori parhaus Llywodraeth y DU. Cytunodd fod angen i'r ddeddfwriaeth fod yn glir ynghylch pwy yr oedd y darpariaethau diswyddo annheg yn berthnasol iddynt, a chyfeiriodd at bwysigrwydd sicrhau bod agweddau datganoledig y Bil yn cael eu hystyried yn briodol er mwyn osgoi datblygu system ddwy haen lle'r oedd Lloegr yn mwynhau mwy o hawliau cyflogaeth. Dywedodd y Prif Weinidog y gallai fod angen Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol i ddeddfu meysydd datganoledig y Bil ac eglurodd rai o anawsterau cyflawni hyn o ystyried cydbwysedd gwleidyddol presennol y Senedd.
- Cydnabu'r Prif Weinidog yr effeithiau cronnus sy'n wynebu busnesau a'r sector gwirfoddol ond eglurodd y byddai'r arian a gynhyrchir o gynnydd mewn Yswiriant Gwladol yn gwella gwasanaethau cyhoeddus i bawb yn sylweddol. Amlygodd bwysigrwydd diogelu NEETs, gan egluro y byddai buddsoddi mewn pobl ifanc yn ifanc yn atal problemau diweddarach sy'n gysylltiedig â diwylliant o ddiweithdra hirdymor.
- Roedd y Prif Weinidog yn derbyn bod Oriau Heb eu Gwarantu yn gallu cynnig hyblygrwydd ond pwysleisiodd yr angen i'w defnyddio'n foesegol. Ychwanegodd y byddai cwmnïau'n elwa drwy gadw staff drwy fwy o ymrwymiad gan weithwyr a gostyngiad yng nghostau hyfforddi gweithwyr newydd. Derbyniodd y Prif Weinidog fod yr effaith ar yr hunangyflogedig yn allweddol gan ei fod yn faes twf a gofynnodd i swyddogion roi briff iddi ar y mater hwn. Yna gwahoddodd y Gweinidog Diwylliant, Sgiliau a Phartneriaeth Gymdeithasol i gynnig barn.
- Eglurodd y Gweinidog Diwylliant, Sgiliau a Phartneriaeth Gymdeithasol fod trafodaethau yn parhau gyda Llywodraeth y DU ar y Cytundeb Cyflog Teg a gofal cymdeithasol; dywedodd y byddai swyddogion iechyd yn ymgysylltu â'r undebau llafur ar yr olaf. Cadarnhaodd y Gweinidog y byddai'r model gweithredu sengl ar gyfer NEETs yn cael ei ystyried yn y flwyddyn newydd ac y byddai barn yr aelodau’n cael ei chasglu. Yn ehangach, eglurodd y Gweinidog y byddai cyfleoedd pellach i'r SPC ystyried gwahanol rannau'r Bil wrth iddo fynd drwy'r Senedd ac y byddai diweddariadau rheolaidd yn cael eu darparu i'r SPC.
- Diolchodd y Prif Weinidog i'r aelodau am eu cyfraniadau a throsglwyddodd y cyfrifoldeb dros gadeirio gweddill y cyfarfod i'r Gweinidog Diwylliant, Sgiliau a Phartneriaeth Gymdeithasol.
Gweithredu: Swyddogion Llywodraeth Cymru i roi nodyn briffio i'r Prif Weinidog ar y Bil Hawliau Cyflogaeth a'r hunangyflogedig.
Gweithredu: Ysgrifenyddiaeth yr SPC i sicrhau bod diweddariadau rheolaidd yn cael eu darparu i'r SPC ar gynnydd y Bil Hawliau Cyflogaeth.
Eitem 3 yr agenda: dadansoddiad o adroddiadau'r Sector Cyhoeddus
- Eglurodd y Gweinidog Diwylliant, Sgiliau a Phartneriaeth Gymdeithasol y byddai'r eitem hon yn ystyried adroddiadau'r cyrff cyhoeddus ar gydymffurfio â'r Ddyletswydd Partneriaeth Gymdeithasol, yn benodol unrhyw wybodaeth ychwanegol y credai aelodau fyddai'n ddefnyddiol i'w chynnwys yn y crynodeb a baratowyd gan Ysgrifenyddiaeth y Cyngor. Dywedodd y Gweinidog nad oedd unrhyw rwymedigaethau ar gyrff cyhoeddus i gynnwys unrhyw beth y tu hwnt i ofynion y Ddeddf ac felly nid oes sicrwydd y byddai gwybodaeth ychwanegol yn cael ei darparu. Fodd bynnag, pwysleisiodd fod cyfle wedi’i golli trwy beidio â chynnwys gwybodaeth ychwanegol ddefnyddiol a gwahoddodd yr aelodau i roi eu barn.
- Dywedodd Shavanah Taj y byddai'n ddefnyddiol cael templed y gallai cyrff cyhoeddus ei ddefnyddio sy'n nodi'r math o wybodaeth sy'n ofynnol gan yr SPC. Esboniodd Shavanah y byddai hyn yn symleiddio dadansoddiad ac yn helpu i nodi unrhyw dueddiadau neu faterion allweddol. Fel enghreifftiau, awgrymodd ofyn pa mor aml yr oedd cyflogwr wedi cyfarfod ag undebau llafur fel rhan o'u dyletswydd partneriaeth gymdeithasol, p'un a oedd hyfforddiant wedi'i ddarparu ac unrhyw enghreifftiau o ble roedd gweithgarwch yn datblygu'n dda.
- Gofynnodd Kathryn Robson a fyddai lle i ledaenu'r arfer da a nodwyd yn yr adroddiadau.
- Gofynnodd Janis Richards (Busnes) a ellid ailadrodd y dull arfaethedig ar gyfer y sector preifat.
- Dywedodd y Gweinidog, yn seiliedig ar gyngor aelodau, y byddai'r Ysgrifenyddiaeth yn dwyn ynghyd grynodeb i'r SPC gytuno arno y tu allan i'r cyfarfod gan gasglu'r wybodaeth ychwanegol yr hoffent ei chynnwys yng nghrynodeb yr adroddiadau. Ar ôl cytuno ar hyn ar gyfer cyrff cyhoeddus, dywedodd y gallai hyn wedyn gael ei rannu ar draws sectorau eraill.
Gweithredu: Ysgrifenyddiaeth yr SPC i ddarparu crynodeb i aelodau gytuno arno, byddai casglu'r wybodaeth ychwanegol a awgrymwyd ganddynt yn ddefnyddiol i'w chynnwys yn y crynodeb o adroddiadau'r cyrff cyhoeddus ar gydymffurfio â'r Ddyletswydd Partneriaeth Gymdeithasol.
Eitem 4 yr agenda: deallusrwydd artiffisial a'r gweithlu
- Diolchodd y Gweinidog i Ruth Brady ac aelodau eraill o Weithgor Deallusrwydd Artiffisial Cyngor Partneriaeth y Gweithlu (WPC) am eu hadroddiadau. Eglurodd eu bod yn gyfraniad gwerthfawr at ddeall y bygythiadau a'r cyfleoedd y mae deallusrwydd artiffisial yn eu creu i'r sector cyhoeddus. Dywedodd y Gweinidog fod diddordeb mewn deallusrwydd artiffisial yn cynyddu ac y byddai angen i unrhyw weithgarwch gan yr SPC osgoi dyblygu gwaith presennol mewn maes sydd eisoes yn brysur.
- Diolchodd Ruth Brady (GMB) i aelodau'r gweithgor am eu hymrwymiad i gyflwyno'r adroddiadau'n gyflym fel y gellid eu hystyried yn y cyfarfod hwn.
- Gwahoddodd y Gweinidog Glyn Jones, Prif Swyddog Digidol Llywodraeth Cymru i gyflwyno'r adroddiadau i'r SPC.
- Rhoddodd Glyn Jones drosolwg o Weithgor Deallusrwydd Artiffisial y WPC a'i gyfansoddiad. Eglurodd Glyn fod y Grŵp wedi derbyn arweiniad arbenigol gan y Ganolfan Gwasanaethau Cyhoeddus Digidol (CDPS) a Dr Phillipa Collins o Brifysgol Bryste. Dywedodd fod y Grŵp yn parhau i gyfathrebu'n agos â fforymau eraill fel Grŵp Llywio Deallusrwydd Artiffisial y Sector Traws-Gyhoeddus dan arweiniad y CDPS a'r Comisiwn ar gyfer Deallusrwydd Artiffisial mewn Iechyd a Gofal.
- Eglurodd Glyn fod y Grŵp wedi datblygu tri chynnyrch cysylltiedig. Y rhain oedd: yr adroddiad ar ‘Assessment of the Public Sector Workforce Implications of AI’ a oedd yn amlinellu risgiau a manteision deallusrwydd artiffisial yn y gweithle, yr 'Adroddiad Meincnodi ar Ymwybyddiaeth a Dealltwriaeth o Ddeallusrwydd Artiffisial ymhlith Sector Cyhoeddus Cymru', a oedd yn cyflwyno mewnwelediadau i ddealltwriaeth a chanfyddiad o ddeallusrwydd artiffisial ymhlith gweithlu'r sector cyhoeddus a'r cynnyrch terfynol oedd 'Rheoli Technoleg sy'n Rheoli Pobl - Dull Partneriaeth Gymdeithasol o weithredu', a oedd yn darparu canllawiau cyffredinol ar weithredu a defnyddio deallusrwydd artiffisial yn y gweithle.
- Dywedodd Glyn y byddai cyhoeddi'r cynhyrchion hyn yn sefydlu fframwaith clir ar gyfer gweithredu deallusrwydd artiffisal yn ddiogel yn y gweithle. Eglurodd fod y Grŵp wedi ymrwymo i barhau i gyfarfod er mwyn sicrhau bod yr adroddiadau'n cael effaith yn dilyn cytundeb y WPC ar 18 Tachwedd. Dywedodd fod y Grŵp yn cynnal trafodaethau ar hyn o bryd ynghylch cynllun cyfathrebu drafft i wella gwelededd yr adroddiadau ymhlith arweinwyr AD a digidol a chryfhau cysylltiadau â fforymau eraill.
- Argymhellodd Ruth Brady y dylai’r SPC ystyried y risgiau a'r cyfleoedd sy'n gysylltiedig â sgiliau a gallu deallusrwydd artiffisial yn y gweithle. Awgrymodd Ruth hefyd y gallai'r SPC ddatblygu cyngor i Weinidogion i'w cynorthwyo i fabwysiadu safbwynt polisi ar ddefnyddio deallusrwydd artiffisal.
- Cefnogodd y Cynghorydd Anthony Hunt (Llywodraeth Leol) waith y WPC, gan bwysleisio pwysigrwydd archwilio'r risgiau a'r cyfleoedd sy'n gysylltiedig â deallusrwydd artiffisal. Dywedodd y Cynghorydd Hunt y byddai'n trefnu i Gyd-gyngor Cymru drafod yr adroddiadau er mwyn deall eu goblygiadau i Lywodraeth Leol.
- Gofynnodd Ben Cottam a oedd gwaith y WPC yn cael ei gyflwyno i'r ymchwiliad gan Bwyllgor yr Economi, Masnach a Materion Gwledig. Amlygodd Ben oblygiadau deallusrwydd artiffisal i'r economi ehangach yn ogystal â gweithwyr ar draws y sectorau cyhoeddus a phreifat.
- Cadarnhaodd y Gweinidog fod adroddiadau'r WPC wedi'u cyflwyno i Bwyllgor yr Economi, Masnach a Materion Gwledig.
- Cefnogodd Jessica Turner argymhelliad Ruth Brady ac awgrymodd fod yr SPC yn cyhoeddi datganiad hefyd yn cymeradwyo adroddiadau'r WPC i wella eu proffil. Esboniodd Jess rai o'r heriau sy'n wynebu gweithwyr a oedd yn syrthio rhwng y sectorau cyhoeddus a phreifat fel y rhai mewn gofal cymdeithasol. Rhybuddiodd am sicrhau nad oeddent yn cael eu hanghofio a dywedodd fod gan Fforwm Gwaith Teg Gofal Cymdeithasol ddiddordeb yn yr adroddiadau hefyd. Tynnodd Jess sylw at y cyfle i'r SPC arwain camau i brif ffrydio dull i ymdrin â deallusrwydd artiffisal ar draws fforymau eraill a'r angen i sicrhau bod y pwnc hwn yn parhau i fod yn ffocws allweddol i'r Cyngor.
- Dywedodd Kathryn Robson fod ei sector mewn sefyllfa dda i hyrwyddo'r adroddiadau a chytunodd gydag argymhelliad Jess Turner fod yr SPC yn cyhoeddi datganiad o gefnogaeth. Awgrymodd Kathryn fod y datganiad yn ymrwymo i liniaru'r risgiau o ddadleoli swyddi gan hyrwyddo cyfleoedd newydd ar gyfer creu swyddi drwy ddefnyddio deallusrwydd artiffisal yr un pryd.
- Roedd Wendy Larner (Addysg Uwch) yn cefnogi barn Kathryn Robson ac ychwanegodd fod y sector Addysg Uwch yn barod i hyrwyddo'r adroddiadau hefyd. Tynnodd Wendy sylw at y cyfleoedd economaidd sy'n dod i'r amlwg o ddeallusrwydd artiffisal a dywedodd fod cymdeithas ond yn dechrau dod i ddeall y dechnoleg hon sy'n esblygu.
- Cadarnhaodd Ruth Brady fod fersiynau hawdd eu darllen o'r adroddiadau'n cael eu cynhyrchu er mwyn iddynt gael eu deall ar draws y gweithlu.
- Nododd y Gweinidog y gefnogaeth eang a gynigiwyd gan yr SPC i ddatblygu gwaith ar ddeallusrwydd artiffisal gyda ffocws ar risgiau a chyfleoedd yn ogystal â sgiliau a gallu. Eglurodd fod Cyngor Partneriaeth y Gweithlu’n cynhyrchu cynllun cyfathrebu i hyrwyddo eu hadroddiadau a fyddai'n ategu'r fersiynau hawdd eu deall sy'n cael eu datblygu; byddai swyddogion yn darparu'r rhain i'r aelodau ar ôl eu cwblhau. Ymrwymodd i ddarparu Datganiad Ysgrifenedig cefnogol ar waith deallusrwydd artiffisal Cyngor Partneriaeth y Gweithlu a gofynnodd i'r aelodau a oeddent yn fodlon i'w barn gael ei bwydo i mewn i hyn. Derbyniwyd hyn gan yr SPC.
- Awgrymodd y Gweinidog mai opsiwn arall i wneud cynnydd yn y gwaith ar ddeallusrwydd artiffisal fyddai sefydlu Is-grŵp o’r SPC ac awgrymodd y gallai Cyfarwyddwr y Fforwm Rhyngseneddol ar Dechnolegau Datblygol rannu arbenigedd ar ddeallusrwydd artiffisal mewn cyfarfod o'r SPC yn y dyfodol.
- Pwysleisiodd Jessica Turner bwysigrwydd sicrhau bod deallusrwydd artiffisial yn aros ar yr agenda ar gyfer pob cyfarfod o'r SPC o ystyried ei bwysigrwydd a rhybuddiodd rhag oedi pe bai'n rhaid i is-grŵp fynd trwy broses glirio hir i gyflwyno ei waith i'r Cyngor.
- Cefnogodd Shavannah Taj sylwadau Jess Turner a’r angen i sicrhau bod materion pwysig yn ymwneud â deallusrwydd artiffisal (megis creu swyddi a thegwch i’r gweithlu) yn parhau i fod yn rhan amlwg o gyfarfodydd yr SPC. Pwysleisiodd Shavannah bwysigrwydd sicrhau bod deallusrwydd artiffisal yn cael ei drin yn hyblyg er mwyn osgoi oedi, gan awgrymu y gellid gwneud gwaith y tu allan i gyfarfodydd er mwyn osgoi hyn.
- Cefnogodd y Gweinidog y farn y dylai deallusrwydd artiffisal fod yn rhan allweddol o agendâu’r SPC ac ychwanegodd y byddai angen i unrhyw is-grŵp gael ffocws clir. Cadarnhaodd y byddai'r Ysgrifenyddiaeth yn trafod gyda Glyn Thomas a Ruth Brady ac yn cynnig rhai camau nesaf arfaethedig i'r SPC eu hystyried.
Gweithredu: Gweithgor Deallusrwydd Artiffisal Cyngor Partneriaeth y Gweithlu i ddarparu'r fersiynau hawdd eu darllen o'u hadroddiadau i'r SPC ar ôl eu cwblhau.
Gweithredu: Ysgrifenyddiaeth yr SPC i ddatblygu opsiynau (mewn ymgynghoriad â Gweithgor Deallusrwydd Artiffisal Cyngor Partneriaeth y Gweithlu) ar gyfer sut y gallai'r SPC symud ymlaen â'r gwaith ar ddeallusrwydd artiffisal.
Eitem 5 yr agenda: Gweithgor ar Grantiau Gwaith Teg mewn Busnes
- Llongyfarchodd y Gweinidog Ben Cottam a Peter Hughes ar eu penodiad fel cyd-gadeiryddion y Gweithgor ar Grantiau Gwaith Teg mewn Busnes. Esboniodd wrth y Cyngor fod swyddogion wedi bod yn trafod gweinyddiaeth, cwmpas ac aelodaeth y Grŵp gyda nhw. Ar ôl cytuno ar y rhain, byddai'r Ysgrifenyddiaeth yn dosbarthu cais am enwebiadau gan aelodau’r Cyngor cyn cyfarfod cyntaf, yn gynnar yn y Flwyddyn Newydd yn ôl pob tebyg i gytuno ar gylch gorchwyl ac agendâu ar gyfer yr ychydig gyfarfodydd cyntaf. Gwahoddodd Peter Hughes a Ben Cottam i roi eu barn.
- Eglurodd Peter Hughes (Unite) fod swyddogion wrthi'n trefnu cyfarfod gydag ef i drafod sefydlu'r Gweithgor. Pwysleisiodd Peter bwysigrwydd cytuno ar gylch gorchwyl ac aelodaeth yn gynnar yn y flwyddyn newydd fel y gallai'r cyfarfodydd fynd rhagddynt wedyn; a byddai ef a Ben yn cydweithio i gyflawni hyn.
- Diolchodd Ben Cottam i'r swyddogion am y cyngor yr oeddent wedi'i roi hyd yma wrth sefydlu'r Gweithgor a phwysleisiodd ei awydd i fwrw ymlaen â’r gwaith yn y flwyddyn newydd.
- Dywedodd y Gweinidog ei fod yn edrych ymlaen at gytuno ar gylch gorchwyl ac aelodaeth y Gweithgor ac y byddai diweddariad cynnydd ysgrifenedig yn cael ei ddarparu i'r SPC yn y flwyddyn newydd.
Gweithredu: Diweddariad ysgrifenedig ar y Gweithgor ar Grantiau Gwaith Teg mewn Busnes i'w ddarparu yn dilyn ei gyfarfod cyntaf i aelodau’r SPC.
Eitem 6 yr agenda: cofnodion/camau gweithredu yn codi
- Dywedodd y Gweinidog fod chwe cham gweithredu parhaus yn codi o gyfarfodydd blaenorol yr SPC ac amlinellodd y rhain. Tynnodd sylw'r aelodau’n benodol at y cam gweithredu o'r cyfarfod diwethaf i ystyried sefydlu Is-grŵp o’r SPC i feddwl am yr iaith yn ymwneud â chynhyrchiant ac effeithlonrwydd. Gofynnodd a oedd yn rhywbeth yr oedd aelodau yn dal i fod eisiau mynd ar ei drywydd.
- Teimlai Shavanah Taj fod y sefyllfa wedi datblygu ers i'r cam gweithredu hwn gael ei nodi ac felly nid oedd ei angen mwyach. Roedd aelodau eraill yn cytuno â hyn.
Eitem 7 yr agenda: cyfarfod nesaf, dyddiad a lleoliad
- Cadarnhaodd y Gweinidog ei fod wedi cynnig yng nghyfarfod diwethaf yr SPC y dylai o leiaf dau gyfarfod o'r Cyngor ar gyfer 2025 fod wyneb yn wyneb ac y dylid cynnal un o'r rhain y tu allan i Gaerdydd. Eglurodd fod yr Ysgrifenyddiaeth wedi bod yn ystyried ymarferoldeb lleoliadau eraill a'i bod yn bosibl cynnal y cyfarfod nesaf, a drefnwyd ar gyfer 12 Mawrth, yn swyddfeydd Llywodraeth Cymru naill ai yn Abertawe, Caerfyrddin neu Ferthyr. Ychwanegodd y Gweinidog ei bod yn bosibl cynnal y cyfarfod yng Nghaerdydd hefyd neu o bosibl adeilad nad oedd yn adeilad Llywodraeth Cymru (o allu cael y cyfleusterau) ond ailadroddodd bwysigrwydd cynnal rhai cyfarfodydd y tu allan i'r brifddinas. Gwahoddodd sylwadau.
- Gofynnodd Peter Hughes pam oedd y lleoliadau a gynigiwyd i gyd yn Ne Cymru.
- Cydnabu'r Gweinidog hyn ac awgrymodd y gallai'r Ysgrifenyddiaeth edrych ar ddefnyddio swyddfa Unite yn Wrecsam ar gyfer un o gyfarfodydd yr SPC.
- Gofynnodd Janis Richards pa wybodaeth oedd yna ar leoliad daearyddol aelodau’r Cyngor.
- Cadarnhaodd y Gweinidog fod y mwyafrif yn Ne Cymru.
- Awgrymodd Jessica Turner ddefnyddio swyddfa Llywodraeth Cymru ym Merthyr. Cefnogodd Ruth Brady, Gareth Lloyd a Shavanah Taj y cynnig hwn.
- Cynigiodd y Cynghorydd Anthony Hunt gyfleusterau ym Mhont-y-pŵl hefyd.
- Diolchodd y Gweinidog i bawb am eu cyngor a chadarnhaodd y byddai Ysgrifenyddiaeth yr SPC yn cysylltu â nhw ynghylch trefniadau ar gyfer y cyfarfod nesaf ar 12 Mawrth.
Gweithredu: Ysgrifenyddiaeth yr SPC i fwrw ymlaen â threfniadau ar gyfer cyfarfod y Cyngor ar 12 Mawrth fel cyfarfod wyneb yn wyneb yn swyddfa Llywodraeth Cymru ym Merthyr.
Gweithredu: Ysgrifenyddiaeth yr SPC i archwilio opsiynau ar gyfer cynnal y cyfarfod ar 8 Hydref yn y Gogledd.
Presenoldeb y Cyngor Partneriaeth Cymdeithasol (SPC): 5 Rhagfyr 2024
Llywodraeth Cymru
Eluned Morgan AS, Prif Weinidog Cymru (Cadeirydd)
Jack Sargeant AS, y Gweinidog dros Ddiwylliant, Sgiliau a Phartneriaeth Gymdeithasol (Cyd-gadeirydd)
Jo Salway, Llywodraeth Cymru
Glyn Jones, Prif Swyddog Digidol
Cynrychiolwyr Gweithwyr
Neil Butler, Cymdeithas Genedlaethol yr Ysgolfeistri ac Undeb yr Athrawesau
Gareth Lloyd, Undeb Prifysgolion a Cholegau
Ruth Brady, GMB
Shavanah Taj, TUC Cymru
Jess Turner, UNSAIN
Mike Walker, Undeb Gweithwyr Siopau, Dosbarthu a Gwaith Perthynol
Peter Hughes, Unite yng Nghymru
Cynrychiolwyr Cyflogwyr
Pippa Britton, Trydydd Sector
Y Cynghorydd Anthony Hunt, Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru
Ian Price, Cydffederasiwn Diwydiant Prydain Cymru
Nicola Prygodzicz, Prif Weithredwyr y GIG
Kathryn Robson, Addysg Oedolion Cymru
Ben Cottam, Ffederasiwn Busnesau Bach
Yr Athro Wendy Larner, Prifysgol Caerdydd
Janis Richards, Make UK Ltd
Y Fonesig Elan Closs-Stephens, Fforwm Arweinwyr Cyhoeddus
Sylwedyddion
Karen Higgins, CLlLC
Nisreen Mansour, TUC Cymru
Dr Phillipa Collins, Prifysgol Bryste
Ymddiheuriadau
Helen Whyley, Coleg Brenhinol Nyrsio yng Nghymru