Canolfan fyd-eang rhagoriaeth rheilffyrdd yng Nghymru

Statws y Prosiect: cynllunio
Rhanbarth/sir: De Cymru
Dyddiad cychwyn: diwedd 2017
Dyddiad Cau: 2023/2024
Cost: tua £150m
Partneriaid: Cyngor Castell-nedd Port Talbot a chyngor Powys

Rydym yn datblygu cynigion ar gyfer canolfan profi rheilffyrdd ac iddi ddau drac trydan hirgrwn. Diben y ganolfan fydd profi cerbydau a seilwaith. Bydd y ganolfan yn gallu profi cyflymder hyd at 110mya, a bydd opsiwn ar gyfer twnnel a phlatfform llawn ar gyfer profi a hyfforddi. Mae’r cynigion yn cynnwys:

• cylch profi seilwaith tunelledd uchel 4.5km – yr unig un yn Ewrop
• cylch profi cerbydau 6.9km
• cyfleuster mawr, wedi’i gyfarparu’r dda ar gyfer gwaith cynnal a chadw
• lle storio diogel, cynnes (â phŵer) ar gyfer tua 400 o gerbydau
• cyfleuster datgomisiynu a chyflymydd arloesedd ymchwil a datblygu
• canolfan addysg â labordai
• lle ar gyfer swyddfeydd a chyfleusterau hyfforddi mewn amgylchedd dynamig

Rydym am ddarparu canolfan ragorol yn y DU ar gyfer profi trenau. Rydym yn hyderus y bydd y ganolfan yn denu buddsoddwyr ac yn darparu gwasanaeth hanfodol i weithgynhyrchwyr trenau yn y DU a thramor, gweithredwyr rhwydwaith, y diwydiant ehangach a’r gadwyn gyflenwi. Am ddegawdau i ddod bydd:

• yn sicrhau bod gwasanaethau i deithwyr a chludwyr nwyddau yn cael eu datblygu’n gyflym
• yn sicrhau effeithlonrwydd sylweddol ar gyfer y diwydiant
• yn cyflymu prosiectau arloesol a chefnogi allforion Cymru a’r DU
• yn darparu swyddi a hyfforddiant o ansawdd uchel yn lleol

Rydym wedi ymrwymo i Gytundeb Menter ar y Cyd gyda Chyngor Castell-nedd Port Talbot a Chyngor Sir Powys, ac rydym yn gweithio mewn partneriaeth i ddatblygu uwchgynllun. Gan weithio gyda phartneriaid yn y diwydiant rydym wedi datblygu cynllun busnes manwl. Bydd hyn yn ein galluogi i fwrw ymlaen â’r prosiect. Rydym hefyd yn ceisio cymorth gan Lywodraeth y DU. Bydd Llywodraeth Cymru yn cyflwyno cais ar gyfer y Ganolfan Fyd-eang Rhagoriaeth Rheilffyrdd cyn bo hir. 

Lleoliad y safle a ffefrir yw Onllwyn a Nant Helen yng nghwm Dulais sydd ar y ffin rhwng Castell-nedd Port Talbot a Phowys.

Gwnaethom ymgynghori ynghylch y cynigion o 2 Gorffennaf hyd 7 Hydref 2019.

Mae Celtic Energy wedi cyflwyno cais cynllunio cloddwaith mawr i awdurdodau lleol. Mae hyn yn rhan o gynllun adfer ar gyfer y safle. Bydd hyn yn galluogi’r tir i gael ei addasu at lawer o ddibenion yn y dyfodol, gan gynnwys profi rheilffyrdd a storio.

Byddwn yn trafod yr achos busnes a gyflwynwyd ar ddechrau mis Gorffennaf 2020 â Llywodraeth y DU. Mae trafodaethau ehangach â phartneriaid yn y diwydiant a buddsoddwyr posibl yn y sector preifat yn parhau.

Byddwn yn ymgynghori ar y cynigion a ffefrir ar gyfer Canolfan Fyd-eang Rhagoriaeth Rheilffyrdd. Bydd hyn cyn diwedd haf 2020.

Yn dilyn adborth byddwn yn llunio’r cynlluniau terfynol a chyflwyno cais cynllunio.