Cael bwyd a chyflenwadau hanfodol yn ystod pandemig y coronafeirws

Cynghorwyd pobl oedd yn 'eithriadol o agored i niwed' i gymryd camau ychwanegol gan Brif Swyddog Meddygol Cymru yn ystod brig y pandemig, yng Nghymru galwyd hyn yn 'gwarchod'.

Cyflwynwyd gwarchod ar ddechrau'r pandemig ym mis Mawrth pan oedd y gyfradd haint yn llawer uwch.

Mae cyfraddau heintio yng Nghymru bellach yn isel iawn ac felly mae'r posibilrwydd o ddal y coronafeirws (COVID-19) yn llawer is, sef pam fod y Prif Swyddog Meddygol wedi newid ei gyngor.

Beth sydd wedi newid

Does dim angen i'r rhai sydd wedi dilyn cyngor gwarchod bellach wneud hynny. Gallwch nawr ddilyn yr un rheolau â gweddill poblogaeth Cymru. Mae hyn yn golygu:

• nad oes angen i chi aros 2 fetr neu 3 cham i ffwrdd wrth bobl yr ydych yn byw gyda nhw, neu sy'n rhan o'ch cartref estynedig
• gallwch nawr fynd i'r gwaith, os na allwch chi weithio o gartref, cyn belled â bod y busnes yn ddiogel o ran COVID (wedi cymryd camau rhesymol i leihau'r risg i weithwyr)
• gall plant sydd wedi bod yn gwarchod ddychwelyd i'r ysgol pan fydd ysgolion yn ail-agor
• gallwch fynd allan am unrhyw reswm, gan gynnwys mynd i siopau i brynu bwyd, ond dylech aros 2 fetr neu 3 cham wrth bobl eraill

Fel rhan o'r trefniadau cefnogi, bydd blychau bwyd yn dod i ben, ond bydd slotiau blaenoriaeth yn yr archfarchnadoedd yn parhau i fod ar gael, a bydd dosbarthu moddion ar gael nes diwedd mis Medi.

Mae pob archfarchnad sy'n cynnig danfon i'r cartref yng Nghymru wedi cael manylion y bobl sydd wedi derbyn y llythyr yma. Gallwch gofrestru ar gyfer y gwasanaethau danfon trwy wefannau'r archfarchnadoedd.

Os oes gwirfoddolwr neu ofalwr yn siopa ar eich rhan, mae rhai archfarchnadoedd yn gwerthu cardiau anrheg a thalebau y gallant ddefnyddio i dalu am eich siopa.

Mae'r llythyr yn esbonio y dylech gysylltu â'ch awdurdod lleol i gael cyflenwadau hanfodol os na all teulu na ffrindiau helpu.

Os ydych yn hunanynysu, ond ddim yn gwarchod, dylech ofyn i ffrindiau, teulu neu gymdogion sydd yn iach i fynd allan i gael bwyd a hanfodion eraill i chi, neu ddefnyddio gwasanaethau ar-lein. Os nad yw hyn yn bosibl, yna mae'r sector cyhoeddus, busnesau, elusennau a'r cyhoedd yn barod i helpu.

Os nad oes teulu na ffrindiau all eich helpu chi, galch chi gael help gan sefydliadau gwirfoddol yn eich ardal. Gallant roi cyngor i chi ar y gefnogaeth sydd ar gael i'ch helpu gyda gweithgareddau fel siopa bwyd.

Os oes gwirfoddolwr neu ofalwr yn siopa ar eich rhan, mae rhai archfarchnadoedd yn gwerthu cardiau anrheg a thalebau y gallant ddefnyddio i dalu am eich siopa.

• Tesco
• Sainsbury's
• Morrisons
• Asda
• Co-op
• Co-op (Deliveroo)
• Waitrose
• Iceland
• Ocado
• Spar

Mae rhai siopa cyfleustra a siopau cornel hefyd wedi dechrau cynnig gwasanaethau danfon i'r cartref hefyd. Yn aml caiff y rhain eu hysbysebu ar gyfryngau cymdeithasol neu wefannau lleol.

Gall rhai siopau ddanfon bocys i'ch cartref sy'n cynnwys dewis o eitemau hanfodol.

• Morrisons
• Asda

Os ydych yn aros gartref a bod rhywun yn siopa ar eich rhan, mae rhai archfarchnadoedd yn gwerthu cardiau anrheg a thalebau y gellir eu defnyddio i dalu am eich siopa.

Gellir eu prynu ar-lein gan y person sy'n aros gartref ac yna gall y person sy'n siopa eu defnyddio.

Tesco

• Lleiafswm a mwyafswm gwerth: rhwng £5 a £150
• Rhif llinell gymorth: 0800 50 55 55
• Gellir e-bostio’r cerdyn i'r prynwyr neu'r gwirfoddolwr ddefnyddio yn y siop
• Gellir ei ddefnyddio yn y siop wedi ei argraffu neu ar sgrin ffôn. Ni ellir ei wario ar-lein
• Ni ellir rhoi mwy o arian ar gardiau, ond gellir eu defnyddio hyd nes bod yr holl arian wed ei wario
• Gellir cael balans y cerdyn drwy ffonio 0345 0757757

ASDA

• Lleiafswm a mwyafswm gwerth: rhwng £5 a £150 (£100 ar gerdyn go-iawn)
• Rhif llinell gymorth: 0800 5193333
• Gellir e-bostio’r cerdyn i'r prynwyr neu'r gwirfoddolwr ddefnyddio yn y siop
• Gellir ychwanegu mwy o arian ar-lein
• Mae cardiau go-iawn y gellir eu llwyth ag arian hefyd ar gael. Gellir ychwanegu arian iddynt ar-lein a'u hanfon drwy'r post at berson o'ch dewis chi
• Gellir ei ddefnyddio yn y siop wedi ei argraffu neu ar sgrin ffôn

Sainsbury's

• Lleiafswm a mwyafswm gwerth: rhwng £5 a £250
• Rhif llinell gymorth: 0371 2001597
• Gellir e-bostio’r cerdyn i'r prynwr neu'r gwirfoddolwr ddefnyddio yn y siop
• Ni ellir anfon cardiau anrheg drwy'r post
• Gallwch weld eich balans ar-lein
• Bydd y prynwr yn derbyn e-bost pan fydd y cerdyn yn cael ei agor ar yr e-bost a phob tro y bydd yn cael ei ddefnyddio
• Gellir ei ddefnyddio yn y siop wedi ei argraffu neu ar sgrin ffôn. Ni ellir defnyddio'r cerdyn ar-lein
• Ar hyn o bryd mae rhai eitemau na ellir eu prynu gyda cherdyn anrheg, yr unig eitem bwyd yw fformiwla babanod

Morrisons

• Lleiafswm a mwyafswm gwerth: rhwng £10 a £250
• Rhif llinell gymorth: 0344 3815042
• Mae cardiau go-iawn ac e-gardiau ar gael. Gellir postio cardiau go-iawn i'r derbynnydd neu dros e-bost fel e-gerdyn
• Gellir eu defnyddio mewn unrhyw siop Morrisons, wedi eu hargraffu neu ar sgrin ffôn. Ni ellir eu defnyddio ar-lein
• Gellir cael balans y cardiau go-iawn drwy ffonio rhif ar gefn y cerdyn, a gellir gwirio e-gardian ar-lein
• Ni ellir rhoi mwy o arian ar gardiau anrheg

Waitrose

• Lleiafswm a mwyafswm gwerth: rhwng £10 a £500
• Rhif llinell gymorth: 0330 123 0350
• Gellir e-bostio’r cerdyn i'r prynwr neu'r gwirfoddolwr ddefnyddio
• Gellir defnyddio'r cardiau ar-lein neu yn y siop

Marks and Spencer

• Lleiafswm a mwyafswm gwerth: rhwng £10 a £500
• Rhif llinell gymorth: 0333 0148444
• Gellir e-bostio’r cerdyn i'r prynwr neu'r gwirfoddolwr ddefnyddio
• Gellir defnyddio'r cardiau ar-lein neu yn y siop
• Gellir hefyd prynu cardiau anrheg o siopau Marks and Spencer, ond nid yw'r rhain wedi eu cysylltu â'r cynllun cardiau gwirfoddol

Co-op

• Lansiwyd menter siopwr agored i niwed ar gyfer gwarchod neu hunanynysu
• Ffoniwch 0800 029 4592, rhif ffôn arbennig y Co-op
• Gellir prynu cardiau a'u rhannu gyda gwirfoddolwyr
• Gall y llinell gymorth hefyd gyfeirio pobl at gynlluniau cefnogi gwirfoddol awdurdodau lleol

ALDI

• Gellir prynu talebau ar-lein a'u postio at eraill i siopa ar eu rhan.
• Ar gael mewn lluosrifau o £5 a £10, dim cost postio ychwanegol
• Rhif ffôn gwasanaeth cwsmeriaid: 0800 042 0800
• Gall pobl brynu taleb glas (sy'n eithrio prynu loteri) neu daleb oren (sy'n eithrio alcohol a loteri)
• Os yw gwerth y siopiad yn llai na chost y daleb yna ni roddir newid ac ni chedwir unrhyw swm ar y daleb.