TermCymru

76493 canlyniad
Cymraeg: Rhyngwyneb Rhaglennu Cymwysiadau
Saesneg: Application Programme Interface
Statws B
Pwnc: TGCh
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Hydref 2021
Cymraeg: rhyw
Saesneg: sex
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: rhywiau
Diffiniad: Y term cyffredinol am y labeli a bennir i bobl ar sail ystod o nodweddion gan gynnwys cromosomau, proffiliau hormonau a nodweddion corfforol (ee organau rhyw). Gwryw a benyw (neu ddyn a menyw) yw'r labeli deuaidd traddodiadol ar ryw.
Nodiadau: Cymharer â'r diffiniad o gender / rhywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Cymraeg: rhyw adeg geni
Saesneg: sex at birth
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Medi 2023
Cymraeg: Rhywbeth i Bawb yw Dysgu
Saesneg: Learning is for Everyone
Statws A
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Enw
Diffiniad: Papur Gwyrdd - cyhoeddwyd 1998.
Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Awst 2002
Cymraeg: Rhywbeth i Bawb yw Dysgu
Saesneg: LIFE
Statws A
Pwnc: Addysg
Diffiniad: Papur Gwyrdd y Llywodraeth.
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Mai 2003
Cymraeg: rhywbeth i'r plant
Saesneg: the kids' bit
Statws C
Pwnc: Bwyd
Rhan ymadrodd: Niwtra
Cyd-destun: Yng nghyd-destun y cynllun Newid am Oes yn unig.
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Rhagfyr 2010
Cymraeg: rhywbeth sy’n gwneud drwg i’r amgylchedd
Saesneg: environmentally degrading
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2004
Cymraeg: rhyw biolegol
Saesneg: biological sex
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Mae dysfforia rhywedd yn derm sy'n disgrifio ymdeimlad o anesmwythder sydd gan berson oherwydd diffyg cyfatebiaeth rhwng ei ryw biolegol a'i hunaniaeth rhywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 4 Gorffennaf 2024
Cymraeg: rhyw diogel
Saesneg: safe sex
Statws C
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 17 Gorffennaf 2006
Cymraeg: rhywedd
Saesneg: gender
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: rhyweddau
Diffiniad: Nodwedd ar berson, yn deillio o amryw o briodweddau'r person hwnnw. Gall hyn gynnwys ei rôl gymdeithasol, ymdeimlad yr unigolyn o fod yn ddyn, yn fenyw neu'n berson anneuaidd ac, mewn rhai amgylchiadau, ei nodweddion corfforol.
Nodiadau: Gall y term hwn hefyd fod yn gyfystyr â gender identity / hunaniaeth rhywedd. Gweler y cofnod hwnnw am ddiffiniad o'r cysyniad hwnnw.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Gorffennaf 2024
Cymraeg: rhywedd a gaffaelwyd
Saesneg: acquired gender
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Y rhywedd y mae person traws yn gwneud cais i’w gydnabod yn gyfreithiol fel ei rywedd swyddogol drwy Dystysgrif Cydnabod Rhywedd, o dan Ddeddf Cydnabod Rhywedd 2004.
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Medi 2023
Cymraeg: rhywedd-amrywiol
Saesneg: gender-diverse
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Cymraeg: rhywedd arall
Saesneg: opposite gender
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Enabling access to single sex provision in education settings refers only to trans learners who have made changes in school to live in the opposite gender, for example changing their pronouns.
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Cymraeg: rhywedd-benodol
Saesneg: gender-specific
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: rhywedd bywyd
Saesneg: lived gender
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 25 Gorffennaf 2024
Cymraeg: rhywedd canfyddedig
Saesneg: perceived gender
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Y rhywedd y mae person yn tybio sydd gan berson arall.
Diweddarwyd ddiwethaf: 9 Mawrth 2023
Cymraeg: rhywedd cwiar
Saesneg: gender queer
Statws B
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Hunaniaeth ryweddol sy'n cael ei diffinio fel y naill rywedd dyn a menyw gyda'i gilydd, y naill na'r llall, neu rhyw gyfuniad ohonynt.
Diweddarwyd ddiwethaf: 24 Mehefin 2021
Cymraeg: rhywedd cyfreithiol
Saesneg: legal gender
Statws B
Pwnc: Cyfreithiol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 24 Mehefin 2021
Cymraeg: rhywedd-feirniadol
Saesneg: gender-critical
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diffiniad: O’r farn bod rhyw yn ffaith fiolegol ddigyfnewid, ac yn amheus o’r syniad o hunaniaeth rhywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Chwefror 2023
Cymraeg: rhywedd-gwestiynol
Saesneg: gender-questioning
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Nodiadau: Gall ymadrodd fel 'pobl sy'n cwestiynu eu rhywedd' neu 'person sy'n cwestiynu o ran rhywedd' fod yn addas mewn rhai cyd-destunau.
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Cymraeg: rhywedd-gynhwysol
Saesneg: gender-inclusive
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Nodiadau: Gall 'cynhwysol o ran rhywedd' fod yn addas mewn rhai cyd-destunau.
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Cymraeg: rhyweddhylifol
Saesneg: gender-fluid
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diffiniad: Modd o ddisgrifio person sydd heb hunaniaeth rhywedd sefydlog, ee rhywun â hunaniaeth rhywedd sy'n newid dros amser neu sy'n amrywio ar sail y sefyllfa.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Mai 2024
Cymraeg: rhywedd-niwtral
Saesneg: gender-neutral
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Cyd-destun: Settings can ensure that period products and sanitary bins are not only available in sex-segregated spaces (for example single sex toilets), but also available in gender-neutral spaces (for example, gender neutral toilets).
Nodiadau: Gall 'niwtral o ran rhywedd' fod yn addas mewn rhai cyd-destunau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 30 Ebrill 2024
Cymraeg: rhyweddol
Saesneg: gendered
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diffiniad: Modd o ddisgrifio rhywbeth sydd â thuedd neu gysylltiad â rhywedd penodol.
Cyd-destun: 2.3.5 Welsh has gendered nouns, which affects the mutations of adjectives. 3.1.6 - That some sports are considered gendered and this can prevent learners from taking part in activities they enjoy; - That some learning and subject areas are perceived as gendered and this can prevent equality of opportunities;
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Cymraeg: rhywfaint o'u haddysg drwy'r Gymraeg
Saesneg: some teaching through Welsh
Statws A
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diffiniad: Term ystadegol sy'n cyfeirio at sefydliadau addysg uwch.
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Hydref 2012
Cymraeg: rhyw heb ddiogelwch
Saesneg: unprotected sex
Statws C
Pwnc: Gwasanaethau cymdeithasol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mawrth 2006
Cymraeg: rhywiaeth
Saesneg: sexism
Statws B
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: "discrimination on the basis of sex, esp the oppression of women by men." . Collins Dictionary and Thesaurus
Diweddarwyd ddiwethaf: 21 Ionawr 2003
Cymraeg: rhywiaethol
Saesneg: sexist
Statws B
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diffiniad: "a person advocating, practising, or conforming to sexism". "Of, pertaining to, or characteristic of sexism or sexists. The New Shorter Oxford English Dictionary
Diweddarwyd ddiwethaf: 21 Ionawr 2003
Cymraeg: rhywioldeb
Saesneg: sexuality
Statws C
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Gorffennaf 2003
Cymraeg: rhywogaeth
Saesneg: species
Statws A
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 29 Gorffennaf 2003
Cymraeg: rhywogaeth allweddol
Saesneg: keystone species
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Er bod peth amwysedd ynghylch union ystyr technegol y gair, ei ddiffiniad mwya cyffredin yw rhywogaeth sy'n cael effaith anarferol o fawr ar ei hamgylchedd o ystyried ei biomas e.e. eliffant ar safana.
Diweddarwyd ddiwethaf: 20 Ebrill 2011
Cymraeg: rhywogaeth annymunol
Saesneg: undesirable species
Statws B
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau annymunol
Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Medi 2020
Cymraeg: rhywogaeth a nodir
Saesneg: notable species
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau a nodir
Diffiniad: Rhywogaeth sydd â dynodiad cadwraeth, ond nad oes ganddi amddiffyniad cyfreithiol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Mawrth 2021
Cymraeg: rhywogaeth atal
Saesneg: choke species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau atal
Diffiniad: Rhywogaethau sydd â chwota ar lefel isel iawn. Pe byddid yn cyrraedd trothwy'r cwota hwnnw byddai rhaid i'r cwch pysgota aros yn yr harbwr hyd yn oed os oedd ganddo gwota ar ôl ar gyfer rhywogaethau eraill.
Diweddarwyd ddiwethaf: 28 Chwefror 2019
Cymraeg: rhywogaethau
Saesneg: species
Statws C
Pwnc: Cyfreithiol
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Medi 2004
Cymraeg: rhywogaethau amffipod
Saesneg: amphipod species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diffiniad: rhywogaethau sydd â dwy droed
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Hydref 2002
Cymraeg: rhywogaethau eogiaid
Saesneg: salmonids
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 29 Gorffennaf 2004
Cymraeg: rhywogaethau estron goresgynnol
Saesneg: invasive non-native species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 20 Mai 2014
Cymraeg: rhywogaethau sy'n rhannu'r un cynefin
Saesneg: coincident species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Mehefin 2019
Cymraeg: rhywogaethau sy'n ymledu
Saesneg: invading species
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 25 Mehefin 2007
Cymraeg: rhywogaeth a warchodir
Saesneg: protected species
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: rhywogaethau planhigion ac anifeiliaid, yn cynnwys yr holl adar gwyllt, a warchodir o dan Reoliadau Cadwraeth (Cynefinoedd Naturiol a Chadwraeth) 1994, Deddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad 1981 a gwelliannau wedi hynny, neu rywogaethau eraill a warchodir o dan ddeddfwriaeth sy'n benodol iddynt hwy
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ionawr 2003
Cymraeg: Rhywogaeth a Warchodir gan Ewrop
Saesneg: European Protected Species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: Rhywogaethau a Warchodir gan Ewrop
Cyd-destun: ylai cynigion ddangos sut maent yn cydymffurfio â deddfwriaeth sy’n gwarchod Rhywogaethau a Warchodir gan Ewrop gan ei fod yn drosedd anafu, lladd neu aflonyddu ar rywogaeth a warchodir yn fwriadol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Mehefin 2019
Cymraeg: Rhywogaeth a Warchodir gan y DU
Saesneg: UK Protected Species
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: Rhywogaethau a Warchodir gan y DU
Diffiniad: Rhywogaeth a warchodir o dan ddeddfwriaeth ddomestig y DU yn unig yn hytrach na chyfarwyddeb Ewropeaidd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Medi 2015
Cymraeg: Rhywogaeth â Blaenoriaeth
Saesneg: Priority Species
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Hydref 2003
Cymraeg: rhywogaeth brae
Saesneg: forage species
Statws B
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau prae
Diffiniad: Rhywogaeth fach yng nghanol y gadwyn fwyd forol, sy'n bwydo ar blancton ac sy'n ysglyfaeth i greaduriaid mwy.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Rhagfyr 2021
Cymraeg: Rhywogaeth Bwysig Iawn i Fioamrywiaeth Cymru
Saesneg: Principal Biodiversity Species in Wales
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Rhestr o rywogaethau sy’n cael eu defnyddio fel mesur o gyflwr bioamrywiaeth Cymru.
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Chwefror 2012
Cymraeg: rhywogaeth bysgod sy'n arbenigo mewn clywed
Saesneg: hearing-specialist fish species
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau pysgod sy'n arbenigo mewn clywed
Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Mawrth 2021
Cymraeg: rhywogaeth ddangosol
Saesneg: indicator species
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Rhywogaeth sy'n dangos nodwedd yn yr amgylchedd e.e. lefelau llygredd, haint e.e. mae gweld bronwen y dŵr mewn afon yn arwydd bod yr afon yn lân. Byddai colli bronwennod y dŵr o'r afon honno yn arwydd bod llygredd o bosib yn yr afon at lefel sy'n anghynaliadwy i'r pryfetach y mae'r bronwen yn byw arnynt.
Diweddarwyd ddiwethaf: 20 Ebrill 2011
Cymraeg: rhywogaeth eilaidd
Saesneg: secondary species
Statws B
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Gorffennaf 2012
Cymraeg: rhywogaeth estron
Saesneg: non-indigenous species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau estron
Cyd-destun: Rhywogaethau sydd y tu allan i’w tiriogaeth naturiol yw rhywogaethau estron.
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Mehefin 2019