Astudiaeth achos Trosglwyddo Asedau Cymunedol: Sefydliad Glyn Ebwy

Cefndir

Yn 2007, daeth proMo-Cymru at y Cyngor i ysgwyddo’r dasg fawr o achub ac adfer adeilad hanesyddol y sefydliad a’i droi’n ganolfan ddiwylliannol gynaliadwy ar gyfer gweithgarwch cymunedol a dysgu; sef ei swyddogaeth wreiddiol pan agorodd ei ddrysau. 

Hwn oedd y sefydliad addysgol cyntaf yng Nghymru. Dechreuodd y daith i adfer y Sefydliad i’w hen ogoniant drwy gael arian cychwynnol gan Brosiect Blaenau’r Cymoedd. 

Ar ôl lansio Cronfa Drosglwyddo Asedau Cymunedol y Loteri Fawr, daeth ProMO-Cymru wedyn at y Cyngor i ofyn am drosglwyddo ased cymunedol dan rydd-ddaliad. 

Cwblhawyd y trosglwyddiad ym mis Mai 2012 a sicrhawyd grant gwerth £750,000 gan y Loteri Fawr i gwblhau’r gwaith adfer.

Busnes

Cafodd ProMo-Cymru Ltd, sy’n elusen gofrestredig, ei sefydlu yn 1982 fel Cymdeithas Ddatblygu Gydweithredol ar gyfer De Cymru i ddatblygu, hyfforddi a helpu busnesau, gan ddefnyddio egwyddorion gweithio’n gydweithredol ac agweddau ar ddatblygu cymunedol lle bynnag y bo’n bosibl. 

Mae’r themâu sy’n sail i waith ProMo-Cymru yn cynnwys grymuso, cynnal a datblygu pobl ifanc a gweithio mewn partneriaeth â phobl eraill mewn cyd-destun cymdeithasol ac economaidd ar gyfer dysgu gydol oes a datblygiad personol a chymunedol. Mae Sefydliad Glyn Ebwy a Phrosiect y Ganolfan Ddiwylliannol yn un o fentrau arloesol ProMo-Cymru.

Manylion 

Mae’r Sefydliad yn darparu’r gwasanaethau a ganlyn:

• Caffi – sydd ar agor i’r cyhoedd ac yn cynnig byrbrydau a phrydau a wifi am ddim;
• Hyfforddiant a gweithdai – mae’r cyrsiau’n cynnwys gwersi cerddoriaeth, rheoli digwyddiadau, dosbarthiadau celf a ffotograffiaeth. Gellir llogi cyfleusterau hyfforddi at ddefnydd preifat;
• Lleoliad gyda Bar Trwyddedig – digwyddiadau, cyngherddau, brecwastau priodas a phartïon;
• Cyfleusterau Cynadledda – cyfleusterau cynadledda llawn, gan gynnwys lle ar gyfer cyfarfodydd y bwrdd ac ystafelloedd llai ar gyfer grwpiau trafod;
• Stiwdio Recordio – cyfleusterau recordio o’r math diweddaraf un ar gael ar gyfer hyfforddiant, gweithdai a llogi preifat;
• Ystafelloedd Ymarfer – ystafelloedd ymarfer cerddoriaeth â’r holl gyfarpar sydd ei angen a stiwdios dawns;
• Golygu Fideo – Ystafell golygu fideo gyda rhaglenni Apple, ar gael ar gyfer gweithdai hyfforddi ac i’w llogi’n breifat; a
• Canolfan Ddeori i Fusnesau – yn darparu desgiau poeth, cyfleusterau proffesiynol a chymorth i fusnesau sy’n dymuno datblygu a thyfu.

Mae’r adeilad bellach yn cael ei ddefnyddio ar gyfer ystod eang o swyddogaethau gan gynnwys seremonïau gwobrwyo, cyfarfodydd busnes, priodasau, digwyddiadau cerddorol, hyfforddiant ac addysg, cymdeithasu cymunedol a llawer mwy. 

Bydd ProMo-Cymru yn gweithio mewn partneriaeth ag ystod eang o grwpiau a sefydliadau gan gynnwys: 

• Cyngor Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent
• Ymddiriedolaeth y Tywysog
• Cymdeithas Addysg y Gweithwyr
• BRFM (gorsaf radio gymunedol)
• y Clwb Rotari
• Academi Encore
• Sêr Ifanc Blaenau Gwent
• Cymdeithas Operatig Glyn Ebwy
• Coleg Gwent

Manteision

Y prif fanteision yn sgil Promo Cymru’n ysgwyddo perchnogaeth Sefydliad Glyn Ebwy yw:

• Mae’r adeilad wedi’i achub fel cyfleuster i’r gymuned; a
• Drwy newid perchnogion, gellid defnyddio arian grant nid dim ond i wneud y gwaith brys angenrheidiol i achub yr adeilad, ond hefyd i adnewyddu’r tu mewn i safon uchel gan gynnwys bwyty/caffi, stiwdio recordio o’r math diweddaraf un, Prif Neuadd i ddigwyddiadau sy’n gwasanaethu’r gymuned a busnesau lleol ac ystafelloedd a chyfleusterau hyfforddi at ddibenion addysgiadol. Gan mai elusen yw ProMoCymru, gall fod yn llawer mwy hyblyg yn yr hyn y mae’n gallu ei gynnig o ran gwasanaeth. Mae ganddi hefyd y rhyddid i wneud cais am arian grant i helpu i gynnal a chadw’r cyfleuster. Mae hyn yn cynnwys sefydlu a chynnal ystod eang o brosiectau gan gynnwys cerddoriaeth, drama, addysg oedolion a chyrsiau cymunedol, rhai sy’n arwain at dystysgrif, eraill er mwyn pleser yn unig.

Gwersi a ddysgwyd

• Bod yn hyblyg o ran pa fath o ddeiliadaeth i’w throsglwyddo; a
• Roedd trosglwyddo’r ased cymunedol hwn yn gofyn i’r Cyngor fod yn fwy hyblyg ynghylch y math o ddeiliadaeth yr oeddent yn barod i’w drosglwyddo. Ar y dechrau, dim ond les-ddaliad yr oeddent yn barod i’w ystyried. Ond, roedd amodau’r cyrff rhoi grantiau a oedd yn buddsoddi arian sylweddol megis y Loteri Fawr yn pennu bod rhaid cael trosglwyddiad rhydd-ddaliad. Felly, sicrhaodd y Cyngor wedyn y byddai eu Polisi Trosglwyddo Asedau Cymuned, er y rhagdybid mai ar sail les-ddaliad y byddai trosglwyddiadau’n digwydd, yn dal i gynnig yr hyblygrwydd i drosglwyddo rhydd-ddaliad o dan amgylchiadau eithriadol, er enghraifft lle’r oedd arian grant sylweddol yn dibynnu ar hynny.

Mwy o wybodaeth