Asesiadau dechreuol o ddisgyblion dosbarth derbyn: Medi 2017 i Awst 2018

Defnyddir yr asesiadau hyn i bennu cam datblygu a diddordebau'r plentyn yn ôl Proffil a Fframwaith y Cyfnod Sylfaen.

Mae'r asesiadau hyn yn seiliedig ar gyfres o sylwadau pwyllog am bob plentyn wrth iddynt ddechrau mewn Dosbarth Derbyn.

Mae pedwar maes dysgu dan sylw.

1. Sgiliau iaith, llythrennedd a chyfathrebu (yn y Gymraeg neu'r Saesneg).
2. Datblygiad mathemategol.
3. Datblygiad corfforol.
4. Datblygiad personol a chymdeithasol, lles
5. Amrywiaeth ddiwylliannol.  

Mae'r ffordd hon o weithio'n helpu ymarferwyr i ddeall dull dysgu a diddordebau plentyn, yn ogystal â'i gam datblygu.

Mae’r data yn adlewyrchu’r ystod eang o aeddfedrwydd datblygiadol a ddisgwylir ar gyfer yr oedran hwnnw, sydd o fewn yr ystod safonol ar gyfer plant wrth ddechrau yn yr ysgol. Yn enwedig o ystyried oed amrywiol plant sy’n dechrau’r ysgol.

Mae'r penawd hyn yn cynnwys un o'r dangosyddion cenedlaethol a ddefnyddir at ddibenion mesur y cynnydd tuag at gyflawni 7 nod llesiant Cymru. Dangosydd cenedlaethol 6 yw hwn,  sy'n mesur datblygiad plant ifanc, ac rydym yn cadw golwg ar y cynnydd drwy ddefnyddio maes dysgu Datblygiad Personol a Chymdeithasol, Lles ac Amrywiaeth Ddiwylliannol. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yn adroddiad Llesiant Cymru.

Prif bwyntiau

• Mae tua 6 o bob 10 disgybl 4 oed wedi cyrraedd cam datblygiad mewn mathemateg ac iaith, llythrennedd a chyfathrebu yn Saesneg a fyddai’n gyson â’u hoed yn ôl y fframwaith, neu’n well, ac mae tua 9 o bob 10 disgybl o fewn un cam i’r datblygiad sy’n gyson â‘u hoed.
• Mae’r sefyllfa o ran iaith, llythrennedd a chyfathrebu yn y Gymraeg yn wahanol. Mae 1 o bob 3 disgybl wedi cyrraedd cam datblygiad sy’n gyson â’u hoed, neu’n well. Gellir egluro hyn drwy’r nifer o ddisgyblion o gartrefi lle nad ydynt yn siarad Cymraeg y mae eu rhieni yn dewis eu cofrestru mewn ysgol cyfrwng Cymraeg. I roi hyn mewn cyd-destun, erbyn diwedd y Cyfnod Sylfaen mae tua 90% o ddisgyblion yn cyflawni’r deilliant a ddisgwylir ar gyfer y maes dysgu hwn.
• O ran datblygiad personol a chymdeithasol, lles ac amrywiaeth ddiwylliannol, mae tua 7 o bob 10 disgybl 4 oed wedi cyrraedd cam datblygiad yn y maes dysgu hwn a fyddai’n gyson â’u hoed yn ôl y fframwaith, neu’n well, ac mae tua 9 o bob 10 disgybl o fewn un cam i’r datblygiad sy’n gyson â‘u hoed.
• Ar gyfer pob maes dysgu mae patrwm gwahanol o ran cynnydd datblygiadol rhwng bechgyn a merched gan eu bod yn aeddfedu ar gyflymdra gwahanol ac, ar gyfartaledd, mae merched wedi cyrraedd cam datblygiad uwch. Mae hyn yn gyson ag astudiaethau eraill megis Astudiaeth Carfan y Mileniwm a data’r Rhestr Sgiliau Tyfu a gasglwyd o dan raglen Dechrau’n Deg.

Y dyddiad cyhoeddi nesaf

O 2019 ymlaen, caiff canlyniadau'r asesiadau dechreuol eu cyhoeddi ym mis Awst ochr yn ochr â chanlyniadau asesiadau athrawon ar ddiwedd Cyfnod Allweddol 2 a Chyfnod Allweddol 3 a’r Cyfnod Syflaen.