Archwilio'r berthynas rhwng diwylliant a llesiant

Yn y gwaith ymchwil hwn, defnyddiwyd ystod o ddulliau, gan gynnwys: adolygiad cwmpasu llenyddiaeth, a dulliau dadansoddi ystadegol a oedd yn cynnwys dadansoddiad dosbarth cudd o ddata Arolwg Cenedlaethol Cymru.

Prif ganfyddiadau

Mae canfyddiadau'r adroddiad hwn yn ychwanegu at y dystiolaeth bod mynediad i'r celfyddydau, diwylliant a threftadaeth yn dibynnu'n fawr ar ffactorau economaidd-gymdeithasol croestoriadol megis: deiliadaeth, cyflogaeth, iechyd ac anabledd. Mae'r gwaith ymchwil hwn hefyd yn adlewyrchu tystiolaeth flaenorol bod llesiant pobl sy'n byw mewn tlodi yn llawer gwaeth.

Mae creu teipoleg yn awgrymu bod patrwm o ymgysylltu â diwylliant sydd, yn rhannol, yn cael ei bennu gan anfantais economaidd-gymdeithasol.

• Mae gan Grŵp 1, sef y grŵp mwyaf, statws economaidd-gymdeithasol uwch ac maent yn ymgysylltu'n dda â diwylliant. Fodd bynnag, mae'r tri grŵp arall yn ymgysylltu i raddau llai.
• Nid oes gan Grŵp 2 unrhyw rwystrau amlwg i ddiwylliant, celfyddydau a threftadaeth ond dywedodd pobl yn y grŵp hwn nad oedd ganddynt ddiddordeb.
• Mae Grŵp 3 yn wynebu ystod o rwystrau, yn amrywio o ddiffyg trafnidiaeth i brinder arian, sy'n eu hatal rhag ymgysylltu.
• Mae Grŵp 4 yn wynebu rhwystrau amlwg yn gysylltiedig ag iechyd sy'n eu hatal rhag ymgysylltu â'r celfyddydau, diwylliant a threftadaeth.

At ei gilydd, canfu'r gwaith ymchwil hwn fod mynychu ystod eang o weithgareddau diwylliannol neu gymryd rhan ynddynt yn chwarae rôl wrth ragweld a fydd rhywun yn nodi lefelau uchel o lesiant. Roedd ymatebwyr a fynychodd weithgareddau diwylliannol neu a gymerodd ran ynddynt 23% yn fwy tebygol o nodi lefel uchel o foddhad â bywyd. Roedd hyn yn wir hyd yn oed pan ystyriwyd ffactorau esboniadol angenrheidiol eraill.